اما شاید کمتر توجه داشته باشیم که هر انسان در پربازدهترین سالهای عمرش باید روزانه 8 ساعت را در محیط کارش بگذراند و شرایط محیط کار، میتواند از جهات گوناگون سلامت او را، به نحو جدی، تحت تأثیر قرار دهد.
از تنشها و استرسهای روانی محیط کار بگیرید تا مواد شیمیایی و صنعتی و نیز حوادث و سوانحی که اختصاصاً در کارگاهها و کارخانهها اتفاق میافتد.
این بار سازمان جهانی بهداشت، در آستانه روز جهانی کارگر، در مورد آسیبهای شیمیایی و سرطانهای ناشی از آن، به جامعه جهانی هشدار داده است. این سازمان اعلام کرده سالانه دست کم ۲۰۰هزار تن در اثر ابتلا به سرطانهای مرتبط با محیط کاری جان خود را از دست میدهند.
سرطانهایی که شایعترین علت اصلی شناخته شده آنها، استنشاق الیاف آزبست و همچنین دود سیگار اطرافیان در محیط کار است. آزبست که ترکیباتی معدنی متشکل از منیزیوم، سیلیسیوم و آهن است، در فارسی به نامهای پنبه کوهی یا پنبه نسوز نیز خوانده میشود.
این ماده اگر به صورت مداوم تنفس شود، مانند شرایطی که کارگران تجربه میکنند، باعث آسیب برگشت ناپذیر بافت ریه و نیز سرطانی شدن سلولهای آن میشود. خطر بروز این گونه آسیبها، با اضافه شدن دود سیگار به آلودگیهای محیطی مضاعف میشود و احتمال بروز این گونه بیماریها به شدت بالا میرود.
بررسیهای کارشناسان نشان میدهد کسانی که در محیط کار در معرض دود سیگار قرار دارند دو برابر بیشتر از کسانی که در محیط عاری از دود سیگار کار میکنند به سرطان ریه مبتلا میشوند.
به گزارش پایگاه اینترنتی رویترز، در سراسر جهان ۱۲۵میلیون تن در محیط کار خود در معرض آزبست قرار دارند که مواجهه با این ماده خطرناک، هر ساله دستکم به مرگ ۹۰هزار تن میانجامد. ضمن این که از هر ۱۰مورد مرگ ناشی از سرطان ریه یکی را میتوان به آسیبهای ناشی از مسائل شغلی ربط داد.
ماده خطرناک دیگری که اعلامیه سازمان جهانی بهداشت در مورد آن هشدار داده است، «بنزن» نام دارد. یک ترکیب آلی که در لاستیک، رنگ، دارو و آفتکشها مورد استفاده قرار میگیرد و کاربرد گستردهای در صنایع شیمیایی و الماس دارد. هر ساله هزاران تن نیز به دلیل قرار گرفتن در معرض بنزن، به سرطان خون مبتلا میشوند و جان میسپارند.
ماریا نیرا، مدیر محیط زیست و بهداشت عمومیسازمان جهانی بهداشت میگوید: علت صدها هزار مرگ و میر ناشی از سرطان، قرار گرفتن در معرض این مواد است و از این رو سازمان جهانی بهداشت از دولتها و صنایع خواسته است استانداردهای ایمنی را برای تضمین عدم تماس کارگران با مواد سرطانزا بالاتر ببرند.
توقف مصرف آزبست و استفاده از حلالهای آلی عاری از بنزن، از راههایی است که برای پیشگیری از بروز این گونه بیماریهای شغلی، پیشنهاد شده است و اجرای آن از تمامی دولتها خواسته شده است.
با این حال اگر اجرای این گونه تغییرات فنی و زیربنایی در ساختار صنعتی کشورها به آسانی امکانپذیر نباشد، یک نکته شایان توجه است و آن این که با آموزش و آگاه کردن کارگران از زیانها و خطرهای استعمال دخانیات، با صرف هزینهای اندک، میتوان یک عامل مهم تشدیدکننده آسیبهای شغلی را از محیط کار آنان حذف کرد. گام بعدی، ممنوعیت استعمال دخانیات در محیطهای کاری است که باز میتواند از صدها هزار مرگ قابل پیشگیری جلوگیری کند.
همزمان با همه این اقدامات، البته باید تحول بنیادین در شیوههای تولید و مواد صنعتی مورد استفاده در کارگاهها نیز مورد توجه و عزم جدی مسئولان قرار گیرد.