مقاله وی را در پی خواهید خواند.
ترس از یک جنگ اتمی از اذهان و قلب‌های مرم پاک شده است. البته خطرات سلاح‌های کلاهک هسته‌ای در انبار‌ها و قرارگاه‌های موشکی با استاندارد‌های امنیتی متفاوت نگهداری می‌شوند و هر روز کشورهای بیشتری در این راه گام برمی‌دارند.
به همین دلیل نیز موضوعاتی مانند خلع سلاح و کنترل تسلیحاتی می بایست در سطح بین‌المللی مجدداً تبدیل به یکی از موضوعات روز شود؛ برای مثال بررسی قرارداد منع گسترش صلاح‌های اتمی. کنفرانس بعدی بررسی این قرارداد در سال 2010 برگزار می‌شود.
مسئله مذاکرات آینده استفاده غیرنظامی از انرژی هسته‌ای نیز خواهد بود. چگونه این ضمانت را ایجاد خواهیم کرد که کشورها به صورت مخفیانه از اورانیوم غنی شده برای سلاح‌های اتمی استفاده نکنند.
غنی سازی یک روش کلاسیک برای تولید سوخت هسته‌ای می‌باشد. ولی این فن‌آوری پیچیده کلید دست‌یابی به سلاح اتمی نیز می‌باشد. پس باید راه‌هایی بیابیم که چگونه کشورها بدون محدودیت از انرژی هسته‌ای به صورت صلح‌آمیز استفاده نمایند، بدون این‌که امکان ساخت بمب را داشته باشند.
در قرارداد منع گسترش صلاح‌های اتمی به این مطلب اشاره‌ای نشده است.
این قرارداد تمامی کشورهای عضو را به استثنای پنج کشور شناخته شده به‌عنوان قدرت اتمی را از تولید، در اختیار داشتن و تهیه سلاح اتمی منع نموده، لیکن حق تحقیق و توسعه نیروی هسته‌ای برای استفاده صلح‌آمیز از آن را برای تمامی کشورهای عضو محفوظ می‌دارد.
در توافق به‌عمل آمده در سال 2000 در آلمان جهان سیاست و اقتصاد به این تفاهم رسیدند که از انرژی هسته‌ای تنها برای مدتی محدود استفاده نمایند. اما باید با این واقعیت مواجه شویم که تعداد زیادی از کشورهای دیگر، به‌ویژه کشورهای رو به رشد و تازه صنعتی شده در صدد هستند تا از حق خود برای استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای استفاده نمایند.
تنها کشورهای انگشت‌شماری در جهان توانایی غنی‌سازی اورانیوم در مقیاس صنعتی را دارند. قابل درک است که به‌طور فزاینده، کشورهای بیشتری تلاش نمایند که خود را از وابستگی به دریافت اورانیم غنی شده رها ساخته و رأساً اقدام به ساخت تاسیسات غنی‌سازی اورانیوم بنمایند. اما بدین‌وسیله خطر سوءاستفاده از آن نیز افزایش خواهد یافت.
از این رو مدتی است که درباره ضمانت اجرایی برای تحویل سوخت هسته‌ای نیز بحث می‌شود. پیشنهاد‌های متعددی در این باره از کشورهای گوناگون، گروه کشورها و متخصصین دریافت گردیده است.
تمام این پیشنهادات از نقطه مشترکی شروع می‌شود: یعنی از گسترش این تکنولوژی جلوگیری نموده و در عین حال اطمینان لازم برای در اختیار گذاشتن سوخت هسته‌ای را به‌ویژه در شرایط بحرانی تضمین نموده و حق مسلم کشورها، برای استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای را، طبق قرارداد منع گسترش سلاح هسته‌ای، ضمانت نموده و در عین حال نیروهای بازار را با مداخله دولتها و دادن یارانه خنثی ننماید.
جمهوری فدرال آلمان به‌طور فشرده در بحث درباره بازرسی قرارداد منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای مشارکت داشته و اکنون نیز به مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای(IAEO)، آقای البرادعی پیشنهادی در این زمینه ارائه نموده است، که تمامی شرایط ذکر شده را دارا است.
وجه تمایز این پیشنهاد چیست؟ نکته تعیین کننده در این پیشنهاد این است که برای آژانس کنترل کننده چگونگی استفاده از نیروی هسته‌ای در وین، به‌عنوان یک مؤسسه مستقل و بی‌طرف سازمان ملل متحد نقش محوری قائل می‌شود.
بدین ترتیب این پیشنهاد خلأ موجود در قرارداد منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای را پر می‌کند. در 50 سال پیش هم به هنگام پایه‌ریزی آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای(IAEO) این امکان مورد نظر قرار داشت که این آژانس تاسیسات خاص خود را احداث نماید.
دولت جمهوری فدرال آلمان حال پیشنهاد می‌نماید که تحت نظارت و اختیار آژانس تاسیسات غنی‌سازی اورانیوم نیز ساخته شود.
محل این تاسیسات باید از طرف همه تایید شود. کشور میزبان باید به‌طور مشخص حقوق حاکمیت را به آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای واگذار کند. این منطقه شبیه محل سازمان ملل در نیویورک خارج از حق حاکمیت آن کشور خواهد بود.
به این ترتیب آژانس می‌تواند در مورد ارسال مواد غنی شده با در نظر داشتن موارد خطر سوءاستفاده اقدام کند.
هیچ نهاد دیگری نمی‌تواند این امر را تخصصی‌تر به انجام برساند.
موارد مالی و اداری به‌عهده یک کنسرسیوم و مدیریت مستقل و چندملیتی خواهد بود. نظر ما یک تاسیسات کاملأ مبتنی بر تجارت است. حتمأ خریدارانی پیدا می‌شوند، چون غنی‌سازی سود ده است.
کشورهایی هستند که برنامه ساخت نیروگاه‌های اتمی را دارند و این بازار غنی‌سازی را گسترش می‌دهد. کشورهایی که تکنولوژی غنی‌سازی را دارند، باید بر اساس تجارت دستگاه‌های لازم را ارائه کنند.
برخلاف سایر طرح‌ها، در این طرح ما هیچ کشوری از غنی‌سازی محروم نمی‌شود. اگر کشوری خواست تا به‌طور شفاف و طبق مقرارت آژانس غنی‌سازی کند، مانعی نیست، اما باید از خود بپرسد، آیا مقرون به صرفه است؟
اگر چنین فکری نکند، این تردید به‌وجود می‌آید که اهداف دیگری دارد. چنین تاسیسات مستقلی برای تمام کشورها پیشنهادی اقتصادی و از نظر سیاسی قابل اطمینانی است.
همه از تامین انرژی مطمئن می شوند. در عین حال می‌توانیم از گسترش یک تکنولوژی که ساخت تسلیحات اتمی را ممکن می‌سازد، جلوگیری کنیم.
هاندلز بلات/ 2 می