هفته گذشته سینما ایران که در بهترین نقطه اصفهان واقع است، تعطیل شد. قبل از آن هم سینما فلسطین تعطیل شده بود. سینما خانواده هم جزو سینماهای درجه دو محسوب میشود که احتمالا تا پایان سال تعطیل میشود. اصفهان در حال تجربهکردن یکی از بدترین زمانهای سینمایی خود طی 60سال گذشته است. اصفهان، امروز بدترین روزهای سینماداریاش را سپری میکند چرا که در تاریخ این شهر این مسئله از نظر فرهنگی به نوعی بی سابقه است. این معضل نهتنها برای اصفهانیها بلکه برای شهروندان استانهای همجوار اصفهان نظیر چهارمحال و بختیاری که استانشان فاقد سینمای فعال است و اکثر آنها در این سالها برای تماشای فیلم به اصفهان میآمدند نیز بهشدت ملموس است.
این خیلی عجیب است درحالیکه در تمام کشور، سینماها در دست نهادهایی چون ارشاد، حوزه هنری و شهرداری هستند، بیشترین سینماهای اصفهان زیر نظر بنیادشهید فعالیت میکنندکه صدالبته طبیعی است که این نهاد محترم و ارزشی، نهادی سینمادار نیست و نمیتواند بهرهبرداریهای فرهنگی از سینما به عمل آورد و چون نمیتواند این بهرهبرداری را به عمل آورد، بهراحتی سینما فلسطین را تعطیل میکند، سینما ایران را هم میفروشد و از فروش دوسینمای دیگر که در اصفهان در اختیار دارد هم هیچ ابایی ندارد؛ بماند که این نهاد غیر خصوصی هرگز نتوانسته دیگر سینماهای مخروبه شهر را بازسازی کند.
دبیر مجتمع نمایشی ایرانفیلم که هماکنون حدود یک سال است بر این پست تکیه زده، در این رابطه گفت: خردادماه سال گذشته سینماایران اصفهان در قالب یک مزایده به بانک خصوصی واگذار شد. اکنون این بانک خصوصی با وجود اینکه سند سینماایران به نام آن زده شده، تمکین نمیکند و هیچ اقدامی برای دراختیارگرفتن سینما ایران و انجام امور آن انجام نمیدهد. رحمان دیانتپور ادامه داد: بهانه بانک برای عدمتمکین، تخلیهنکردن بوفه این سینما بود اما با تخلیه بوفه سینما توسط مسئولان سینما بازهم اقدامی انجام نشد و بنیاد شهید هم مسئولیت پرداخت حقوق کارمندان آن را قبول نمیکند.
وی اضافه کرد: اداره این سینما هزینه بالایی دارد و در شرایط هنری فعلی هیچ سوددهی ندارد، بنیاد شهید هم معتقد است که باتوجه به سند سینماایران که به نام بانک مورد نظر است هیچ اقدامی در مال غیرانجام نمیدهد. وی ادامه داد: تاکنون مجتمع نمایشی ایرانفیلم این سینما را کجدار و مریز اداره کرده اما دیگر به این کار ادامه نمیدهد تا تکلیف آن با بانک مشخص شود. دیانتپور در پایان تصریح کرد: تاکنون نامهنگاریهای بسیاری میان اداره فرهنگ و ارشاد اصفهان با مسئولان بانکی انجام شده است اما این بانک هنوز متقاعد نشده و معلوم نیست که پس از تحویل این سینما چگونه از آن استفاده میکند.
فارغ از این مسائل، در اینجا چند احتمال مطرح میشود که مهمترین آنها ورود نهادهای سینمادار مانند حوزه هنری یا شهرداری به این عرصه است تا برخلاف آنچه بنیاد شهید، سینماایران را به بانکی میفروشد، امکان خرید برای این نهادها فراهم شود تا هم چراغ سینما در اصفهان روشن بماند و هم این نهادها با ورود به مباحث تکنیکی و حرفهای سینماداری، امکان چرخیدن چرخهای این صنعت را فراهم آورند.
در رابطه با این پیشنهاد منطقی و معقول، حبیبالله تحویلپور، معاون فرهنگی- اجتماعی شهرداری اصفهان طی گفتوگویییادآور شد: یکی از اقداماتی که شهرداری اصفهان در این زمینه انجام داده، احداث تالار هنر بهعنوان محلی سینمایی- نمایشی بود که همین سالن در راستای ورود به مدار سینمایی اصفهان انجام گرفت ضمن آنکه هنرسرای خورشید نیز در همین راستا مورد بازسازی قرار گرفت.
معاون فرهنگی- اجتماعی شهرداری اصفهان از تلاش شهرداری برای برگزاری جشنواره فیلم کودک و نوجوان در اصفهان بهعنوان گام دیگری در جهت روشن ماندن چراغ سینما در اصفهان یاد کرد و افزود: تلاشهای شهرداری اصفهان برای برگزاری دوباره جشنواره فیلم کودک و نوجوان در اصفهان هم در راستای سینمامداری انجام گرفت چرا که قرار شد به یمن حضور جشنواره در اصفهان، سینماهای شهر تجهیز شوند که البته این مهم به وقوع پیوست. وی گفت: ضمن اینکه جشنواره این برکت را داشت که ما بتوانیم یک سالن را که سالن سوره است، به فیلمهای کودک و نوجوان اختصاص دهیم که در همین رابطه فارابی به ما قول داد فیلمهای این سینما را تأمین کند. وی اضافه کرد: ما به عهدمان که تخصیص یک سالن صرفا برای نمایش فیلمهای حوزه کودک و نوجوان بود عمل کردیم اما فارابی تنها مدتی به تأمین فیلمهای این حوزه همت گمارد و پس از آن دیگر اقدامی در این زمینه انجام نداد.
وی به افزایش سینماهای سهبعدی و چهاربعدی در اصفهان اشاره کرد و گفت: ما در طول سالهای اخیر مجوزهای بسیاری به منظور راهاندازی سینماهای سهبعدی و چهاربعدی در اصفهان دادهایم تا این خلأ نیز برطرف شود، ضمن آنکه در شهربازی جدید نیز چهار سینمای چهاربعدی ساخته خواهد شد که یک امکان بینظیر برای این مجموعه بهحساب میآید؛ البته نگاه ما به راهاندازی سینماهای پنج بعدی در اصفهان است. وی ادامه داد: تازهترین اقدامی که شهرداری در این زمینه انجام داده، این بود که کلنگ مجموعه تئاتر شهر در زمین سینما مدرس سابق به زمین زده شد که این مجموعه البته سالنهایی برای نمایش فیلم هم دارد.
آنچه امروز مشخص است آن است که حداقل تا چند سال آینده نمیتوان امیدی حداقلی به ساخت سینماهای جدیدی که دهها سال است تخریب شدهاند، داشت؛ دیگر امیدی به بازگشایی سینماهای فلسطین و ایران اصفهان نیست و این شرایط در حالی نگرانکنندهتر میشود که آینده پیشروی سینمای اصفهان که سینمادوستان بسیاری دارد و توانسته در جامعه هنرمندان کشور نیز نقش قابلتوجهی داشته باشد، بسیار تاریک به نظر میرسد. سینماهای خانواده و ساحل نیز هرلحظه ممکن است به وضعیت سینماهای فلسطین و ایران تبدیل شوند. هماکنون لزوم بسیج عمومی میان مسئولان و مردم، بیش از هر زمان دیگری در محیط فرهنگی اصفهان احساس میشود؛ البته با درک این حقیقت که تعطیلکردنهای متوالی سینماها در این شهر، بیش از هرچیز دیگری، فرهنگ اصفهان و اصفهانی را نشانه گرفته و سبب تضعیف و کمرنگ شدن پایههای فرهنگی مردم نصف جهان میشود.