به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، علی‌اکبر صالحی، وزیر امور خارجه کشورمان در مراسم افتتاحیه نشست بین‌المللی سوریه "راه‌حل سیاسی ثبات منطقه‌یی" که عصر امروز (چهارشنبه) در محل هتل آزادی و با حضور بیش از 40 تن از مقامات کشورهای مختلف برگزار شد، با ابراز خرسندی از حضور و شرکت کشورهای مختلف در این نشست، ابراز امیدواری کرد: مشارکت سازنده این کشورها در این نشست به یافتن راه‌حل مسالمت‌آمیز برای حل بحران سوریه منجر شود.
متن کامل سخنرانی وزیر خارجه کشورمان به این شرح است:
«در ابتدا لازم می‌دانم مراتب خرسندی خود را از حضور ارزشمند و گران قدر شما همکاران و شخصیت های فرهیخته سیاسی در جمهوری اسلامی ایران ابراز کنم. امیدوارم مشارکت سازنده شما عزیزان در این نشست بین‌المللی منجر به یافتن راه‌حلی مسالمت‌آمیز برای خروج سوریه از بحران کنونی شود.
امروز در شرایطی گردهم آمده‌ایم که بحران سوریه با تجاوزات اخیر صهیونیست‌ها به وضعیتی پیچیده مبدل شده است که مشارکت سازنده و موثر تمامی کشورهای دوست را می‌طلبد. بی‌تردید سوریه با برخورداری از مولفه‌های خاص سیاسی، جمعیتی و ژئوپلیتیک یکی از کشورهای مهم و نقش‌آفرین خاورمیانه است و استمرار بحران این کشور می‌تواند آرامش و ثبات کل منطقه را با چالش جدی مواجه کند.
جمهوری اسلامی ایران از ابتدای بحران سوریه بر اولویت توقف خونریزی، تمرکز بر راهکار سیاسی و اقدامات مسالمت‌آمیز برای بازگشت آرامش به کشور سوریه به منظور اجرای اصلاحات سیاسی و تحقق خواسته‌ها و مطالبات مردم مقاوم سوریه در فضایی آکنده از اهتمام فراگیر ملی تاکید داشته و از هیچ کوششی در این خصوص فروگذار نکرده است. در فرآیند تحولات منطقه باید به خواسته‌ها و مطالبات مردم در کشورهای مختلف پاسخ داده شود از این رو ما نگاهی واحد به تحولات منطقه داشته و اعتقاد داریم که در سوریه نیز همانند سایر کشورها، سطحی از مطالبات و درخواست‌های واقعی مردم وجود دارد که باید پاسخ مثبت به آن‌ها داده شود. از این رو با کشتار مردم و شهروندان بی‌گناه از سوی هر طرفی مخالف هستیم.
مهمانان گرامی؛
جمهوری اسلامی ایران در سالیان گذشته همواره جزیی از راه‌حل بحران‌های منطقه‌یی بوده است و در بحران‌های موجود در منطقه هم‌چون افغانستان، عراق و لبنان نقش مثبت و تاثیرگذار خود را در چارچوب برقراری آرامش و امنیت ایفا کرده است. بر این اساس تهران نسبت به حفظ صلح و ثبات منطقه مهم و استراتژیک خاورمیانه اهتمام بسیار دارد و از بدو پیدایش بحران سوریه، با حساسیت و دقت فراوان تحولات این کشور را پیگیری کرده و از هیچ‌گونه اقدامی در جهت بازگشت آرامش و ثبات به این کشور فرو گذار نکرده است که در این‌جا لازم می‌دانم به اهم آن اشاره مختصری داشته باشم:
1- در مرداد ماه سال گذشته، تهران نشستی مشورتی پیرامون سوریه را با حضور نمایندگان 30 کشور جهان با هدف کمک به مردم سوریه برگزار کرد که در آن، کشورهای مختلف با ارائه مواضع اصولی و واقع بینانه، پیشنهاداتی را برای برون رفت از بحران مطرح کردند. در آن نشست پیشنهاد برقراری آتش بس در ایام عید فطر مطرح شد که متاسفانه با دخالت خارجی پایدار نماند.
2- جمهوری اسلامی ایران همواره اعتقاد راسخ دارد که راهکار سیاسی و گفت‌وگوهای فراگیر ملی با مشارکت نمایندگان واقعی اقشار مختلف مردم، مناسب‌ترین روش برای برون‌رفت سوریه از بحران است به همین خاطر تهران تاکنون با حمایت از گروه‌ها، احزاب، عشایر و آحاد مردم که از رویکرد معارضه مسالمت‌جویانه برخوردار بودند، تلاش کرده است تا بستر مناسب گفت‌وگوهای ملی با هدف ایجاد روند دموکراتیک فراگیر و رقابتی برگرفته از آرای آحاد مردم سوریه را فراهم کند. در این راستا اقدامات موثری را انجام داده‌ایم که برگزاری سه دور "نشست گفت‌وگوهای ملی" با مشارکت گروه‌های معارضه داخل و خارج، احزاب، نمایندگان عشایر و آحاد مردم سوریه در تهران، دمشق و ژنو از آن جمله است که ماحصل آن تشکیل یک کمیته پیگیری (این کمیته متشکل از نمایندگان گروه‌های شرکت کننده در نشست تهران است و با هدف مذاکره با دیگر گروه‌های معارضه برای پیوستن به گفت‌وگوها (گسترش شرکت‌کنندگان) و از طرف دیگر مذاکره با کشورهای مختلف جهت توقف خشونت تشکیل شد .این کمیته همچنان فعال بوده و قرار است به زودی از جمهوری اسلامی ایران دیدار نمایند ) ، تداوم مسیر گفتگوهای داخلی و تلاش برای توقف خشونت‌ها و گسیل کمک‌های انساندوستانه برای مردم سوریه است.
3 - جمهوری اسلامی ایران با کلیه گروه‌های مخالفی که ضمن احترام به حاکمیت ملی، تمامیت ارضی، امنیت داخلی و ممانعت از تجاوزات خارجی به بهره‌گیری از ظرفیت اقدامات مسالمت‌جویانه تمسک جسته‌اند، اقدام به برقراری ارتباط سازنده و موثر نمود که به عنوان یکی از دستاوردهای دیپلماسی فعال جمهوری اسلامی ایران در قبال بحران سوریه به شمار می‌رود.
4- جمهوری اسلامی ایران همواره از کلیه اقدامات منطقه‌یی و بین‌المللی با تاکید بر راهکار سیاسی حمایت کرده است و در این چارچوب ما از طرح کوفی عنان و تلاش‌های اخضر ابراهیمی، نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل متحد در امور سوریه پشتیبانی کرده‌ایم. در این راستا تهران به عنوان جزیی از راه‌حل بحران سوریه از تلاش‌های مسکو در برگزاری کنفرانسی بین‌المللی با مشارکت تمامی جهات استقبال می‌کند و آن را گامی مهم در جهت حل مسالمت‌آمیز بحران سوریه به شمار می‌آورد.
5- هم‌چنین ما از طرح پیشنهادی رییس‌جمهور مصر جناب آقای مرسی مبنی بر تشکیل کمیته ای چهار جانبه استقبال نمودیم و در این ارتباط نشست هایی نیز در سطوح کارشناسان ارشد و وزرای خارجه کشورهای ایران، ترکیه و مصردر قاهره، نیویورک و حاشیه نشست گروه دی 8 در اسلام آباد برگزار شد که زمینه همکاری های این کشورها را برای کمک به حل بحران سوریه فراهم ساخت.
6- جمهوری اسلامی ایران در جهت ارائه ابتکارات سازنده برای حل بحران سوریه با اعتماد کامل به یافتن راهکار سیاسی، طرح 6 ماده‌یی خود را در اوایل سال 2013 میلادی به نماینده دبیرکل سازمان ملل متحد و برخی کشورهای منطقه، سازمان‌های بین‌المللی و دولت سوریه ارائه کرده است که مبتنی بر توقف خشونت‌ها، برقراری آتش‌بس، استمرارگفت‌وگوهای فراگیر ملی، فراهم کردن زمینه برگزاری انتخابات آزاد و رقابتی با تشکیل پارلمان جدید و مجلس موسسان برای تدوین قانون اساسی است. با اجرای طرح مذکور این فرصت فراهم می‌آید تا مردم سوریه با روش‌های پذیرفته شده دمکراتیک و به دور از مداخلات خارجی اراده واقعی خود را اعمال کنند.
7- از سوی دیگر جمهوری اسلامی ایران درباره ارائه کمک‌ها و خدمات انسان دوستانه به مردم سوریه از هیچ کوششی فروگذار نکرده است. در این راستا ضمن مشارکت در فرآیند تلاش‌های بین‌المللی و کمک به پناهجویان سوری مقیم لبنان، اردن و عراق، سعی کرده‌ایم با ارسال محموله‌هایی برای تامین مایحتاج ضروری مردم سوریه شامل مواد غذایی، دارو، آمبولانس، گازوییل ، تقویت شبکه برق سوریه، قدری از رنج و محنت آنان بکاهیم. در این‌جا لازم است این موضوع را یادآور شوم که کمک به حل مشکلات اقتصادی سوریه در مقابله با تحریم‌های ناعادلانه اعمال شده و هم‌چنین ارسال مساعدت‌های بشردوستانه به این کشور راهی است که باید مورد توجه جدی همه کشورها و سازمان‌های بین‌المللی قرار گیرد. چرا که این تحریم‌ها صرفا موجب تشدید رنج و آلام آنان شده است.
8 - جمهوری اسلامی ایران به دنبال درخواست کشور سوییس درباره فراهم شدن فضای ارائه مساعدت‌های بیش‌تر به مردم سوریه، نشستی سه جانبه را با حضور نمایندگان دولت‌های سوریه و سوییس در دو نوبت در تهران و دمشق در ماه گذشته برگزار کرد که مهم‌ترین دستاورد آن تشکیل کمیته پیگیری و تاسیس دفاتر (در مذاکرات سه جانبه اخیر دولت سوریه موافقت کرد تا سوییس دفاتری برای کمک‌رسانی در شهرهای دمشق، حلب، حمص و درعا ایجاد کند) ارسال و سازماندهی کمک‌های انساندوستانه برای مردم سوریه با کمک هلال احمر این کشور بود.
عالیجنابان و مهمانان ارجمند
افزایش خشونت و خونریزی و تاخیر در روند حل و فصل سیاسی بحران کنونی به هیچ‌وجه به مصلحت کشورهای پیرامونی، منطقه و جهان نیست چرا که تشدید بحران و تسری التهاب به دیگر کشورهای منطقه، زمینه منازعات و آتش ناامنی را گسترده‌تر خواهد کرد و مخاطرات آن بر نظام بین‌الملل اثرات مخرب و جبران‌ناپذیری خواهد گذاشت که قطعا مدیریت این امر بسیار مشکل‌تر از بحران فعلی سوریه است.
جمهوری اسلامی ایران اعتقاد دارد بدون اراده تمامی جهات درگیر نمی‌توان انتظار داشت وقوع انفجارها، کشتار شهروندان بی‌گناه و افزایش روز افزون فعالیت گروه‌های افراطی و بی‌مسوولیت کاهش یابد. ذکر این نکته ضروری است که هزینه قربانی کردن مردم سوریه و ثبات این کشور آثار زیانباری خواهد داشت که یقینا منجر بی‌ثباتی و استقرار نداشتن در منطقه و جهان خواهد شد.
بر این اساس، جمهوری اسلامی ایران حمایت مالی و تسلیحاتی برخی طرف‌ها از گروه‌های مسلح بی‌مسوولیت و دامن زدن به توطئه شوم فتنه طائفی و مذهبی را تقبیح می‌کند و اعتقاد دارد طرف‌های مدعی دموکراسی و مردم سالاری که ادعای حمایت از حقوق مردم سوریه را دارند، بهتر است شرایطی را فراهم آورند تا خود مردم سوریه در فرآیندی دموکراتیک با برگزاری انتخاباتی آزاد و رقابتی درباره آینده شان تصمیم بگیرند.
از این رو، ضمن محکومیت شدید تجاوزات اخیر صهیونیست‌ها به خاک سوریه و رد هر گونه مداخله خارجی و نظامی در حل بحران سوریه، از مذاکرات ژنو و اقدام دبیر کل سازمان ملل متحد برای حل مسالمت‌آمیز بحران این کشور حمایت و پشتیبانی می‌کنیم و قطعا مردم سوریه و دیگر ملل مقاوم منطقه در انتظار اهتمام همه جانبه جامعه جهانی در مبارزه با تروریسم و افراطی‌گری هستند.
مهمانان گرامی، عالیجنابان
آن چه مهم است تعلق فهم منطقه‌یی و بین‌المللی برای عبور از بحران سوریه از طریق راه حل سیاسی مبتنی بر گفت‌وگو به جای راهکار نظامی است. اگرچه این دستاورد در نوع خود حائز اهمیت بسیاری است لکن باید توجه داشت که مبادا با مداخله سیاسی در امور داخلی سوریه آن هم با ابزار نهادهای بین‌المللی و توجیه فرآیندهای تصمیم‌گیری نهادهای مزبور، مردم سوریه را از حق مسلم تعیین سرنوشت خویش باز داریم. یقینا تصمیم‌گیری به جای ملت سوریه در آرایش نظامی سیاسی این کشور نه تنها به حل بحران کمکی نخواهد کرد بلکه معضل کنونی را پیچیده‌تر می‌کند. از سوی دیگر هر اقدامی در حوزه‌های بین‌المللی و منطقه‌یی در وهله اول باید توجهش به نفی خشونت و توقف فوری نزاع‌ها باشد و به منظور تضمین چنین روندی لازم است از گسیل و تسلیحات به داخل سوریه با اقدامی همه جانبه جلوگیری کنیم. کنترل مرزهای پیرامونی سوریه و اقدامات تامینی در ممانعت از اعزام گروه‌های مسلح افراط‌گرا به داخل سوریه نیازمند تلاش‌های فراگیر به‌خصوص از سوی کشورهای هم‌جوار با سوریه است. بنابراین معتقدیم پیش شرط موفقیت راه‌حل سیاسی، التزام عملی همه طرف‌ها به اصول مزبور است. از این رو نشست هم‌افزایی امروز به منظور تحقق راه‌حل سیاسی حل و فصل بحران سوریه بر مبنای حقیقی و واقعی و به منظور کمک به تلاش‌های سازنده و موثر منطقه‌یی و بین‌المللی شکل گرفته است. در همین راستا پیشنهاد می‌کنیم گروه تماس نشست بین‌المللی تهران به منظور پیشبرد اهداف آن به ویژه ارتباط موثر با دولت و مخالفان سوریه هر چه سریع‌تر و با توافق شما عزیزان تشکیل شود و ماموریت خود را آغاز کند.
بار دیگر از حضور شما عالیجنابان در این نشست بین‌المللی تقدیر و تشکر می‌کنم. بی تردید راهنمایی‌ها و نظرات عالمانه شما همکاران محترم در تحقق اهداف دومین نشست مشورتی تهران کارساز و سازنده خواهد بود.
در پایان لازم می‌دانم از همه کسانی که در سازماندهی و برگزاری این نشست مهم مشارکت داشته اند، نیز سپاسگزاری کنم.»