همشهری آنلاین: شهسوار تار ایران، جلیل شهناز، نوازنده پیشکسوت تار صبح دیروز پس از طی یک دوره بیماری در سن 92سالگی در بیمارستان آراد تهران درگذشت.

بداهه‌نوازی‌های شهناز در تاریخ موسیقی ایران بی‌نظیر و همواره زبانزد اهالی موسیقی و شنوندگان موسیقی بوده است؛ به‌طوری که تار را در دستان او رام‌شده می‌خوانند. سال 1385در آیین نکوداشت استاد جلیل شهناز و زنده‌یاد درویش‌خان که در فرهنگسرای هنر برگزار شد، زنده‌یاد حسن کسائی، نوازنده نی که دوستی دیرینه‌ای با شهناز داشت، درباره شهسواز تار ایران گفت: شناخت موسیقی کار هرکسی نیست. همه موسیقی را گوش می‌دهند و دوست می‌دارند اما کسی که سره را از ناسره تشخیص بدهد و بتواند درک مقاماتی را که استاد شهناز نواخته‌است داشته باشد، بسیار نادر است. همه ساز می‌زنند و همه خوب ساز می‌زنند ولی قدرت نوازندگی و محفوظات و لحظات موسیقی که آقای شهناز می‌دانند و اجرا کرده‌اند، چیزی نیست که در دست همگان باشد.

 

جلیل شهناز هنرآموخته مکتب خانوادگی‌اش و رشد‌یافته در شهر اصفهان است. همه خانواده او اهل موسیقی بودند و او از کودکی به موسیقی علاقه‌مند شد و نواختن تار را نزد عبدالحسین شهنازی و برادر بزرگ خود آموخت. پشتکار زیاد و استعداد شگرف جلیل به حدی بود که در سنین جوانی از نوازندگان خوب اصفهان شد. البته این تمام هنر زنده‌یاد شهناز نبود؛ او با سازهای ویولن، سنتور و تمبک هم آشنایی داشت.

شهناز با هنرمـندان مـطرحی کنسرت‌های زیادی را برگزار کرد؛ هنرمندانی همچون فرامرز پایور، حبیب‌الله بدیعی، پرویز یاحقی، همایون خرم، علی تجویدی، منصور صارمی، رضا ورزنده، امیر ناصر افتتاح، جهانگیر ملک، اسدالله ملک، حسن کسائی، محمد موسوی، تاج اصفهانی، ادیب خوانساری، محمودی خوانساری، عبدالوهاب شهیدی، اکبر گلپایگانی، حسین خواجه امیری و محمد‌رضا شجریان از جمله آنها هستند اما مهم‌ترین فعالیت زنده‌یاد شهناز در تشکیل گروه اساتید در دهه 1369بود که با همراهی بزرگانی همچون فرامرز پایور (سنتور)، علی‌اصغر بهاری (کمانچه)، محمد اسماعیلی (تنبک) و محمد موسوی (نی) کنسرت‌های متعددی در کشورهای اروپایی، آسیایی و آمریکا برگزار کردند. نقش مؤثر این گروه به اندازه‌ای بود که شهرام ناظری در مقام خواننده حضور در این گروه را یکی از زیباترین‌ دوره‌های کاری خود عنوان کرد و در مورد درگذشت این هنرمند به مهر گفت: به اعتقاد من با درگذشت استاد جلیل شهناز شاید آخرین بازمانده از نسل غول‌های موسیقی ایران از میان ما رفت.

علیرضا قربانی، خواننده جوان سنتی ایران هم نبود جلیل شهناز را برای جامعه موسیقی فقدانی بزرگ خواند و گفت: شهناز همچون دیگر بزرگان این عرصه با نام موسیقی ایرانی گره خورده و از آن جداشدنی نیست و هر جا که نامی از موسیقی ناب ایرانی بر زبان می‌آید، نام اساتیدی همچون جلیل شهناز زنده می‌شود.

جلیل شهناز در این چندسال اخیر به‌علت بیماری خانه‌نشین بود و یکی از آخرین نوازندگی تار او مربوط به همایش چهره‌های ماندگار است که به درخواست دست‌اندرکاران این برنامه، به نوازندگی پرداخت. در این مراسم از او به‌عنوان چهره ماندگار هنر و موسیقی تجلیل شد. در ۲۷ تیر سال ۱۳۸۳، مدرک درجه یک هنری (معادل دکتری) برای تجلیل از یک عمر فعالیت هنری به جلیل شهناز اهدا شد.

ردیف‌سازی‌ و آوازی موسیقی ایران با ساز جلیل شهناز و همراهی آوازعلی رستمیان با عنوان«دفتر تار و آواز»، آلبوم «عطرافشان» (همراه با تمبک محمد اسماعیلی)، کتاب «گل‌های جاویدان» (15 قطعه برای تار و سه‌تار) ازجمله آثاری است که از این هنرمند به جا مانده‌است. مراسم تشییع پیکر زنده‌یاد جلیل شهناز روز چهارشنبه 29خرداد ساعت 9صبح در خانه هنرمندان ایران برگزار می‌شود.

لینک دانلود

برچسب‌ها