قطعاً منظور دکتر صالحی امیری برداشت سطحی جماعتی کژ اندیش از شادی به عنوان خوشگذرانی و ترویج بطالت به جای فراغت نیست چون کسانی که سن و سالی دارند به خاطر میآورند که در دهههای 40 و 50 بنگاه هایی با نام شادی به عنوان یک صنف نو ظهور به میدان آمده بودند که تحت عنوان مدیریت جشنهای خانگی و عمومی برای مجالس دلقک و رقاص و مطرب و مشروب و ... تهیه و سرو میکردند و همین روند باعث شد که تا در سابقه ذهنی -تاریخی مردم در کلان شهرها کلمه شادی که فی نفسه بار مثبت دارد تداعی کننده مصادیق مردود آن شود. قرآن مجید در سوره مؤمنون آیات 1 تا 3 ازجمله صفات مؤمنان به پرهیز آنها از لغو (بیهوده گویی و بیهوده کاری) اشاره دارد.
از امام کاظم(ع) در تحف العقول حدیثی نقل است با این مضمون که: "بکوشید تا اوقاتتان را به چهار بخش تقسیم نمائید: ساعتی برای مناجات با خالق و ساعاتی برای امرار معاش و ساعتی برای ارتباط و مصاحبت با برادران و خواهران دینی و ساعتی برای پرداختن به لذتهای غیر حرام و به این ساعت آخر است که برای ادای آن سه دیگر توانائی مییابید.
قرآن کریم به درستی مرز بین عمل لغو را که برای مؤمنان ممنوع اعلام شده و اهمیت نشاط اجتماعی را در آیه 139 سوره آل عمران این چنین بیان می دارد: "سستی مکنید و اندوهگین نباشید،که اگر مؤمن باشید برتری با شماست. امروزه همه می دانند که مشکل عمومی جوامع بشری از کشورهای مشهور به توسعه یافته تا کمتر توسعه یافته سه واژه روان شناختی استرس و افسردگی و پرخاشگری است.برای اینکه شفاف تر و مصداقی تر وارد بحث شویم باید بدانیم که در اقتصاد شادی، ما در دو بعد سرمایه گذاری مینمائیم:
1- مشاغل وابسته به این صنعت را فعال و سپس پایدارمی نمائیم برای مثال برگزاری المپیک ها و مسابقات آسیایی و جهانی در مجامع جهانی که برای کشور های داوطلب حداقل نوبت های 20 ساله دارند و باید شما بتوانید زیر ساخت های خود را به استاندارد های بین المللی برسانید موجب میگردند تا در زمان برگزاری مسابقات علاوه بر کسب اعتبار جهانی و احساس غرور ملی صدها شغل ایجاد و ده ها هزار نفر مشغول به کار شوند.
2- به صورت غیر مستقیم از هزینه آسیبهای اجتماعی که بسیاری از آنها متأثر از افسردگی و یا خشونت در جامعه هستند با تزریق روح نشاط اجتماعی می کاهیم برای نمونه فقط بر این چند خبر و آمار که در روزهای اخیر رسانه ای شده توجه کنید تا ضرورت پرداختن به اقتصاد شادی برایتان واضح و مبرهن گردد:
- رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر: فقط از ابتدای سال جاری215 تن مواد مخدر کشف و 172 آشپزخانه تولید شیشه منهدم شده است.
- مدیر کل آمار و اطلاعات جمعیتی سازمان ثبت احوال کشور:در سال 91 نسبت به سال 90 ، سی درصد کاهش ازدواج در روستاها را داشته ایم.
- معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی تهران:سن شروع مصرف دخانیات در جامعه تا 13 سال تقلیل یافته است. آمارهایی از این دست همه روزه در مطبوعات و سایت ها به چاپ می رسد و مختص کشور عزیز ما هم نیست ولی در برابر آن چه می شود کرد؟
اگر رویکرد و گفتمان ما سلبی باشد ما همواره در موضع ترمیم و تخصیص بودجه عمومی و ایجاد ممنوعیت های مکرر خواهیم بود و در واقع چون پس رویدادی عمل می کنیم همواره هزینه بی نشاطی جامعه را در همه ابعاد باید از جیب مالیات ها ودر آمدهای صادراتی ملت بپردازیم.
ولی در نگاه و گفتمان ایجابی با بهرهگیری از سیاست های پیشگیرانه میتوانیم با مطالعه و شناخت موانع شادی و نشاط اجتماعی و سپس با اصلاح فرهنگ عمومی با نهاد سازی و متولی سپاری مشارکتی در تمام مؤلفه های بوجود آورنده قدرت و اقتصاد ملی مؤثر واقع شویم و از دوابزار ورزش چه در عرصه قهرمانی و چه در عرصه همگانی و هدایت امور جوانان این مرز و بوم اقتصاد مبتنی بر توسعه شادی و نشاط عمومی را پایه ریزی نمائیم.
* عضو هیات علمی دانشگاه