همشهری آنلاین: مدرس حوزه و دانشگاه افق ترجمه قرآن را با توجه به وجود مترجمان غربی مسلمان شده و تخصصی شدن آن، روشن‎تر از گذشته ذکر کرد.

عباس احمدوند، مدرس دانشکده الهیات دانشگاه تهران در گفت‎وگو با خبرگزاری بین‎المللی قرآن (ایکنا) با اشاره به روند ترجمه قرآن به لاتین گفت: طبق نظر اغلب محققان، برای نخستین بار رابرت کتونی، به فرمان پیتر واجب‎‏التکریم قرآن را به لاتین ترجمه کرده است؛ البته برخی دیگر از پژوهشگران ترجمه مذکور را از آن پیتر طلیطلی مسلمان مسیحی شده می‎دانند.

وی افزود: ظاهرا این ترجمه به صورت گروهی انجام شده است چرا که از یک مسلمان در کنار دیگر مترجمان استفاده شده است؛ محققان دیگری نیز هرمان دلماسی را جزو مترجمان قرآن نام برده‎اند؛ حال آنکه اینگونه نیست و هرمان، دیگر قسمت‎های مجموعه کلونیایی به جز قرآن را ترجمه کرده است.

مدرس دانشکده الهیات دانشگاه شهید بهشتی اظهار کرد: این ترجمه به همراه برخی از نوشته‎های دیگر چون مقدمه رابرت بر این ترجمه و برخی مقالات دیگر عمدتا ترجمه هرمان است که در کنار هم مجموعه مشهور کلونیای را تشکیل می‎دهند که در بررسی جریانات اسلام‌شناسی در غرب جایگاهی والا دارد.

وی گفت: ترجمه رابرت، میعار ترجمه دوره‎های بعد و یکی از منابع مهم غربی‎ها در شناخت اسلام شد؛ اما کار او در واقع ترجمه‎ای خلاصه گونه است و حاوی عباراتی مستهجن و زننده نسبت به اسلام و شخص پیامبر است؛ گویا رابرت می‎کوشیده تا در این ترجمه زشت‎ترین عبارات و مهجورترین آنها را برگزیند و نه درست‎ترین آنها را؛ از این ترجمه یک نسخه که به خط خود رابرت است در کتابخانه آرسنال پاریس وجود دارد.

روند ترجمه قرآن به لاتین

احمدوند تصریح کرد: با وجود این که این ترجمه پیش از نبرد صلیبی دوم به سن برنارد تقدیم شده و در معرض دید همگان قرار گرفته است تا مدت‎ها به همان شکل خطی باقی ماند؛ سرانجام در سال 1542 و در تلاش مشترک فن ارپه و بیبلیاندر و با مقدمه مارتین لوتر و فیلیپ ملنچتن از سران پروتستانتیزم و پس از تحمل مشکلاتی چند به چاپ رسید که اگر حمایت‎های لوتر نبود احتمال داشت که هرگز به چاپ نرسد.

وی گفت: ترجمه لاتین دیگری که شایسته ذکر است، ترجمه‌ای است که لودوویکوماراچی به همراه متن عربی قرآن و توضیحات فراوان به انجام رسانده است؛ اندره راس آریونبه هم در سال 1547 قرآن را به زبان ایتالیایی ترجمه کرد که گرچه مترجم مدعی است که مستقیما از عربی صورت گرفته است اما عملا ترجمه یا تحریر متن رابر است.

احمدوند یادآور شد: در زبان آلمانی، نیز زلومن شوایگر واعظ کلیسای فرائون کرشه شهر نورنبرگ با اساس قرار دادن ترجمه آریوانبه قرآن را به آلمانی ترجمه کرد که به نوبه خود مبنای ترجمه مجهول‎المترجم هلندی شد؛ نخستین ترجمه فرانسوی از قرآن هم از آندره دوریه است که بین سال‌های 1647 تا 1775 به شکل فراوان تجدید چاپ شده است.

وی گفت: در زمان ما، ضمن اینکه هر روز بر تعداد ترجمه‎های قرآن افزوده می‎شود بر شمار مسلمانان زبان‌دان عالم و نیز غربی‎های مسلمان و علاقه‎مند به ترجمه کتاب آسمانی نیز افزوده شده است و جریان ترجمه قرآن به زبان‎های غربی که از شبه قاره آغاز شده رشد بسیار داشته و افق‏‎هایش نیز بسیار امیدبخش است.

اهتمام به تاریخ نویسی قرآن

احمدوند با اشاره به تاریخ قرآن‌نویسی افزود: اولین کسی که در این زمینه و به ویژه تاثیرپذیری قرآن از دیگر ادیان تحقیق کرد، بوتیه بود؛ بعدها گوستاو وایل کار او را پی گرفت و دوباره روش تاریخی و اشتمال موضوعی قرآن را مورد بررسی قرارداد؛ اما سوره‎های مکی را تقسیماتی از نزد خود کرد ولی شاید تئودور نولدکه خاورشناس برجسته آلمانی نخستین کسی باشد که تاریخ قرآن را جدی گرفته و پیش قراول فعالیت خاورشناسان در این زمینه شد.

این پژوهشگر قرآنی یادآورشد: وی موضوع پایان‌نامه دکتری خود را تاریخ قرآن قرارداده بود که توانست با تحقیق در موضوعی نوین به زبان لاتین به اخذ جایزه نیز نایل آید.

منبع: همشهری آنلاین

برچسب‌ها