برای نمونه منطقه سیستانوخراسان جنوبی محل وزش بادهای 120روزه سیستان است؛ بادهایی که میتواند بهعنوان عنصری ویرانکننده تلقی شود. با وجود این ایرانیان قدیم آسیابهای بادی نهبندان را در مسیر این بادها ساختند. این آسیابهای بادی یا آسبادها در روستای خوانشرف و در مجاورت شهر نهبندان در کنار آسبادهای روستاهای همند، رومه، میغان و چهارفرسخ از جمله آثار تاریخی زیبای ایرانزمین نیز به شمار میآیند. یکی از ویژگیهای آسبادهای ایران این است که برخلاف آسیابهای اروپایی که محوری عمودی داشتهاند اینها محوری افقی دارند و با نیروی باد به حرکت در میآیند.
از دیدگاه فنی 2 دیوار موازی به ارتفاع ۱۰متر که به فاصله ۴متری هم قرار دارند، ساختمان عمومی بیشتر این آسبادها را تشکیل میدهند. در قسمت شمالی این محفظه پرههای بزرگی وجود دارد که با کمک نیروی باد میچرخند. چرخش پرهها اهرم بزرگ و سنگ زیرین را به حرکت درآورده و عملیات آسیاب کردن شروع میشود. بد نیست بدانیم که آسبادهای خوانشرف تفاوتهایی با باقی آسبادهای این منطقه دارند بهطوری که آنها در 2 طبقه ساخته شدهاند. فضای بالایی آن مکانی است که بزرگترین قطعات آسیاب در آن کار گذاشته شده است. این فضا از 3 طرف محصور و جهت باز آن در معرض وزش باد است.
سنگ آسیاب نیز همانطور که در برخی فیلمها و سریالهای ایرانی یا شهر و روستای خود مشاهده کردهاید شامل 2 سنگ هماندازه مدور است که سنگ زیرین ثابت و سنگ فوقانی متحرک است. طبقه همکف نیز شامل انبارهای نگهداری آرد و گندم و یک رشته پلکان منتهی به طبقه فوقانی است. این سازهها بهدلیل نوع کاربرد فاقد تزیین هستند. با وجود این از قدیم گفتهاند: شنیدن کی بود مانند دیدن. بدین معنی که خواندن شرح کار این آسبادها یک چیز و دیدن آنها چیز دیگری است. برای رفتن به شهرستان نهبندان نیز باید راهی استان خراسانجنوبی شوید.