در این هم‌اندیشی که پنجشنبه گذشته در تالار علامه امینی دانشگاه تهران برگزار شد، رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست با اشاره به احیای صندوق محیط‌زیست ایران، گفت: کشور باید برای حفاظت از محیط‌زیست از تمام ظرفیت‌های بین‌المللی ازجمله کنوانسیون تغییرات آب و هوایی بین‌المللی استفاده کند تا مسائل مختلف به‌ویژه تغییر الگوی کشاورزی، مشکلات اجتماعی و مشاغل جدید در حوضه دریاچه ارومیه با اثربخشی بیشتر به سرانجام برسد.
معصومه ابتکار تصریح کرد: هرچند پارک ملی دریاچه ارومیه در حیطه مدیریت سازمان محیط‌زیست کشور است، اما از آنجا که به این پارک با یک رویکرد جامع اکوسیستمی نگاه نمی‌شود و مسئله آب نیز در آن مطرح است، دراین حوضه ما با یک ناهماهنگی مواجه هستیم.
وی با اشاره به اینکه در سال ۷۸ مطالعات مختلفی در ۷۰ منطقه کشور ازجمله دریاچه ارومیه انجام شد، گفت: در سال ۱۳۸۰ پروفسور موزر به ایران آمد و پیش‌بینی کرد که دریاچه ارومیه با وضعیت کنونی‌اش تا ۲۰ سال آینده دچار بحران می‌شود. برهمین اساس، در همان سال کارگروهی به‌منظور حل این مشکل تشکیل و مقدماتی برای حل و فصل آن ارائه شد در نتیجه می‌توان گفت مشکل دریاچه ارومیه مسئله جدیدی نیست که در مورد آن مطالعه نشده باشد. رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست تأکید کرد: برای احیای دریاچه ارومیه ضروری است جلسات مستمر با حضور استادان حین برنامه عملیاتی دریاچه ارومیه برگزار شود، علاوه براین، دانشگاهیان علاقه‌مند مطالعات و پایان‌نامه‌های خود را در این زمینه ارائه دهند.
به گزارش ایسنا، ابتکار در حاشیه این همایش در جمع خبرنگاران افزود: قانون صندوق ملی محیط‌زیست ایران از سال 84ابلاغ شده اما تاکنون عملیاتی نشده بود درحالی‌که با احیای این صندوق می‌توان ظرفیت مهمی از منابع آن را برای حل مشکلات دریاچه ارومیه اختصاص داد. وی با اشاره به کمک‌های مردمی، دولتی و منابع بین‌المللی در تأمین منابع این صندوق گفت: علاوه بر دریاچه ارومیه، با منابع این صندوق در آینده می‌توان بسیاری از طرح‌های ملی محیط‌زیست کشور را مدیریت کرد.
اقدامات دولت قبلی نارسا بوده است
وزیر نیرو نیز در این همایش تأکید کرد: در دولت گذشته اقدامات نارسا انجام شد و اعتبارات ناکافی تخصیص یافت که حاصل آن وضعیت کنونی دریاچه ارومیه و بدترشدن سال به سال شرایط آن است. حمید چیت‌چیان با بیان اینکه همایش نجات دریاچه ارومیه برای ارائه راهکارهای جدید برگزار شده است، گفت: برای تعیین راهکارهای جدید و کارآمد از تمام کارشناسان داخل و خارج کشور خواسته‌ایم تا پیشنهادهای خود را بیان کنند. وی با تأکید براینکه استادان و کارشناسان باید از بحث‌های احساسی پرهیز کنند، افزود: تصور اینکه دولت روشی دارد تا با اعمال آن یکباره دریاچه ارومیه نجات پیدا کند تصور درستی نیست؛ نسبت به دریاچه ارومیه کشاورزان و ساکنان منطقه حتی در فاصله 100تا 200کیلومتری مسئولند و رفتار آنها بر شرایط دریاچه تأثیرگذار است.
چیت‌چیان در حاشیه این همایش از برگزاری کنفرانس دریاچه ارومیه در برلین در یک‌ماه آینده خبر داد و گفت: کارشناسان ایرانی، آمریکایی و اروپایی در این همایش حضور دارند. وی در بخشی از گفته‌های خود نسبت به احیای دریاچه ابراز امیدواری کرد و افزود: امیدواریم با اجرای طرح‌هایی ازجمله انتقال آب از جنوب دریاچه ارو میه و تخصیص اعتبارات لازم طی 3سال آینده به نتیجه برسیم و حجم قابل توجهی از آب وارد دریاچه شود. چیت‌چیان در ادامه از اقدامات کارساز در حوزه کشاورزی سخن به میان آورد و گفت: وزارت جهاد کشاورزی به همراه کشاورزان منطقه می‌تواند با اقدام به تغییر الگوی کشت و آبیاری حداقل یک میلیارد مترمکعب از محل صرفه‌جویی آب استحصال کند و آب وارد دریاچه شود.
عمق دریاچه کمتر از یک متر شده
علیرضا دائمی، معاون برنامه‌یزی و امور اقتصادی وزارت نیرو نیز در این همایش گفت: به‌خاطر برداشت‌های غیرمجاز، تراز دریاچه 20متر کاهش یافته و از میزان روان‌آب‌ها با توجه به بارش کم 46درصد نسبت به دراز مدت کاسته شده و دریاچه رو به خشک‌شدن رفته است. وی افزود: درشرایط نرمال عمق دریاچه 4/5متر، سطح دریاچه 5320 کیلومتر مربع و غلظت نمک 240گرم در لیتر است درحالی‌که اکنون غلظت نمک 400گرم در لیتر و عمق دریاچه کمتر از یک متر شده است. وی با اشاره به اینکه میزان شورآبه در دریاچه ارومیه 11میلیارد مترمکعب است، گفت: میزان بارندگی درحوضه دریاچه ارومیه در سال آبی 92-91معادل 237میلی‌متر، در سال آبی 91-90معادل 205میلی‌متر و در درازمدت 242میلی‌متر بوده است.
دائمی تصریح کرد: در گذشته کمتر از 2میلیارد مترمکعب آب در بخش کشاورزی درحوضه دریاچه ارومیه مصرف می‌شد اما امروزه میزان مصرف آب در این بخش به 5میلیارد مترمکعب رسیده است. وی با اشاره به اینکه جمع‌بندی تصمیمات کارگروه مشترک نجات دریاچه ارومیه به 15مهر‌ماه موکول شده است، افزود: در حال حاضر طرح‌های مطرح، بازگشایی مسیر آبراهه‌های ورودی به دریاچه و تالاب‌های جنوبی دریاچه و تسهیل در انتقال آب به دریاچه، ساماندهی چاه‌های حوضه آبریز دریاچه و نصب کنتور هوشمند، جلوگیری از برداشت، مدیریت نهاده‌های کشاورزی درحوضه با توجه به محدودیت منابع آب، انتقال آب به جزایر و تالاب‌های حاشیه دریاچه ارومیه از سد حسنلو، تقسیم‌بندی دریاچه و تأمین اعتبار مورد نیاز و تسریع در انتقال آب در طرح انتقال آب از رودخانه زاب به حوضه آبریز دریاچه ارومیه هستند.
دائمی خاطرنشان کرد: با وجود مخالفت مقامات محلی، اعتراض نمایندگان مجلس و مردم منطقه مطالعات و ادامه ساخت 40سد در حوضه دریاچه ارومیه متوقف شده است. این طرح‌ها متوقف شدند تا زمانی که در شورای آب و در دولت در مورد آن تصمیم‌گیری شود. به گفته دائمی، حدود 57سد در حوضه دریاچه ارومیه وجود دارد که تعدادی از آنها در حال بهره‌برداری است اما به‌تازگی مطالعه و ساخت 40سد متوقف شده است.