این پیراهن سبز اگرچه بسیار دل‌انگیز است ولی گاهی باعث بروز واکنش‌هایی ناخوشایند و دردسرساز در بعضی از افراد می‌شود.
این واکنش‌ها که اغلب در محیط‌های باز و با علایمی از قبیل آبریزش بینی، سرفه، عطسه و سوزش چشم‌ها بروز می‌کند آلرژی فصلی یا بیماری تب یونجه (hay fever) نامیده می‌شود.
نکته قابل توجه در مورد این بیماری شباهت بسیار در علایم ظاهری آن با سرماخوردگی معمولی است به طوری که در بسیاری از موارد این بیماری به اشتباه سرماخوردگی تشخیص داده شده، بیمار به‌طور خودسرانه و بدون مشاوره با پزشک اقدام به مصرف داروهای آنتی‌بیوتیک می‌کند.
این عمل نه تنها باعث بهبودی بیمار نمی‌شود بلکه موجب پدید آمدن مقاومت دارویی در سطح جامعه و از بین رفتن باکتری‌های مفید در بدن شخص می‌شود. از این رو لازم است در مواردی که علایم سرماخوردگی در افراد در فصل‌هایی از قبیل بهار و تابستان دیده می‌شود به جهت تشخیص نوع بیماری به پزشک مراجعه کنند.
علایم شایع بیماری
شایع‌ترین علامت در این بیماران عطسه‌های مکرر است که برای مدت طولانی گریبانگیر فرد می‌باشد علاوه بر آن گرفتگی بینی و آبریزش بینی نیز از علایم شایع این بیماریست. سایر علایم عبارتند از: خارش گلو و دهان، قرمزی و تورم چشم‌ها، خارش بینی و پوست صورت.
لازم به ذکر است که شدت علایم از فردی به فرد دیگر متفاوت است به گونه‌ای که در گروهی از افراد علایم بسیار آزار دهنده بوده و در فعالیت‌های روزمره ایجاد اختلال می‌کند لیکن در سایرین علائم کم و قابل تحمل است.
در حالت مزمن و طول کشیده بیماری علایم دیگری از قبیل گرفتگی بینی و آبریزش طولانی مدت دیده می‌شود که اغلب ناشی از عارضه دیگری از بیماری تحت عنوان سینوزیت مزمن است که گریبانگیر بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری می‌شود.
حساسیت فصلی چگونه پدید می‌آید؟
حساسیت فصلی در حقیقت نوعی واکنش ایمنی در بدن است که تمایل دارد به صورت صفتی ارثی از نسلی به نسل دیگر انتقال یابد. سازوکار پدید آمدن این واکنش از مدت‌ها قبل مورد شناسایی قرار گرفته است. به‌طور طبیعی هرگاه بدن در معرض یک ماده ناشناس و غیرمعمول (از قبیل باکتری یا ویروس) قرار گیرد در برابر آن واکنش نشان داده شروع به تحریک سیستم ایمنی می‌کند.
این تحریک در نهایت منجر به تولید موادی به نام آنتی بادی یا همان پادتن می‌شود. این مواد با اتصال به غشای خارجی میکروب باعث تسهیل در پاکسازی عوامل خارجی از بدن و در نهایت از بین بردن این عوامل می‌شود.
اما حساسیت زمانی اتفاق می‌افتد که سیستم ایمنی در برابر عوامل بی‌ضرری از قبیل گرده گیاهان و یا آلودگی موجود در هوا واکنش دفاعی از خود بروز دهد.
بروز واکنش‌های دفاعی در بدن با تولید پادتن‌هایی از نوع IgE (ایمونوگلوبولین E) همراه است این نوع پادتن‌ها با اتصال به سلول‌هایی با نام MAST CELL باعث رها شدن موادی می‌شوند که در اصطلاح آنافیلا توکسین نامیده می‌شود. سر دسته این مواد ماده‌ای به نام هیستامین است که آغاز کننده اصلی در واکنش‌های ایمنی می‌باشد.
هیستامین و سایر مواد آزاد شده از ماستوسیت‌ها نقش مهمی در بروز واکنش حساسیتی دارند این مواد از طریق متسع کردن عروق مخاطی و افزایش تراوش مایع از عروق به داخل مایع بین سلولی باعث تورم و سرخی پوست می‌شود. علاوه بر این فعالیت غدد ترشحی مخاط بینی افزایش می‌یابد.
درمان حساسیت فصلی
اگرچه درمان‌های گوناگونی برای این بیماری وجود دارد ولی هیچ کدام درمان قطعی نبوده صرفاً باعث تسکین علایم بیمار می‌شود.
در زمینه بهترین درمان این بیماری آنچه که تاکنون مشخص شده این است که بهترین درمان پرهیز از تماس با ماده حساسیت‌زاست. پرهیز از تماس با گرده گیاهان از طریق تردد کمتر در مناطق سرسبز و مرطوب میسر است. استفاده از ماسک‌های ضد گرد و غبار هم می‌تواند مؤثر باشد. در منازل می‌توان از وسایل تصفیه هوا استفاده کرد.
گرچه بعضی از افراد نقل مکان بیمار را به منطقه‌ای دیگر توصیه می‌کنند به نظر می‌رسد این روش همیشه مفید نبوده، گاهی سبب بروز عوارض اجتماعی و خانوادگی برای فرد می‌شود. از سوی دیگر هیچ تضمینی وجود ندارد که شخص به مواد موجود درآن منطقه حساسیت پیدا نکند از این رو این روش اکنون منسوخ شده است درمان‌های دارویی در زمانی که فرد مبتلا به علایم آزار دهنده بیماریست توصیه می‌شود.
این داروها عمدتاً تحت عنوان آنتی‌هیستامین‌ها یا داروهای ضد هیستامین شناخته می‌شوند. عارضه اصلی این داروها ایجاد خواب آلودگی در فرد است که عارضه‌ای دردسرساز در کارهای حساسی مانند رانندگی است البته در سالیان اخیر داروهایی با عوارض جانبی کمتر و قیمت گرانتر تولید شده است که اکنون در بازار دارویی ایران نیز موجود است.
برخی از داروهای قدیمی که با عنوان آنتی هیستامین‌های با اثر مرکزی نیز شناخته می‌شوند عبارتند از: پرومتازین، کلروفنیرامین، دیفن هیدرامین، کلماستین و... . این داروها اغلب از راه خوراکی مصرف شده اگرچه داروهایی بسیار مؤثر و پر قدرت هستند ولی همانگونه که بیان شد دارای عوارضی از قبیل خواب‌آلودگی (مهم‌ترین عارضه) خشکی دهان و تاری دید است که شدت آن در افراد مختلف متفاوت است.
توصیه می‌شود در زمان مصرف این داروها از انجام کارهای دقیق و رانندگی پرهیز شود و یا مقدار داروی مصرفی کاهش یابد.