به گزارش خبرگزاری مهر، اهل بیت پیامبر (ص) با تولد مبارک محمد بن علی الباقر (ع) مسرور و شادمان شدند، کسی که حیات فکری و علمی را در جهان اسلام شکوفا کرد. پدرش امام سید الساجدین (ع)، مادر او سیده طاهره فاطمه دختر امام حسین (ع) سرور جوانان اهل بهشت بود. ولادت ایشان روز سوم ماه صفر سال 56 هجری، در زمان معاویه بود. زمانی که کشورهای اسلامی پر از ظلم و ستم بود.
کنیه امام باقر (ع) "ابوجعفر" بود و برخی القاب ایشان، امین، شاکر، شاهد و باقر می باشد. از کودکی امام باقر (ع) نشانه های نبوغ و ذکاوت در وجود مبارک ایشان آشکار بود. اصحاب پیامبر (ص) می دانستند که امام از همان طفولیت از فضل و علم زیاد بهره مند است، لذا آنها درباره مسائلی که نمی دانستند با او مشورت می کردند. امام (ع) در طول حیاتش مقیم مدینه بود. در آنجا معلم اول و پیشتاز حرکات علمی و فرهنگی بود و مسجد پیامبر (ص) را به عنوان مدرسه مورد استفاده قرار داد.
امام ابوجعفر الباقر (ع) بیش از 24 سال تحت توجهات پدرش امام زین العابدین (ع) زندگی کرد. اخلاق عالی امام (ع) عنایتی از جانب خدا بود که افراد سرگردان را به راه حق هدایت می کرد و افراد گمراه را ارشاد می کرد. امام (ع) مسلمانان را به طلب علم تشویق می کرد و آنان را به کوشش در تحصیل علم فرا می خواند. ایشان مواظب طلاب بودند و مقام آنها را بالا می برد.
امام باقر (ع) در فضل و علم بر همه علمای زمان خودش برتری داشت و هیچ کس در مواهب علمی به او نمی رسید. خداوند ایشان را به امامت مفتخر کرد و از جانب جدش (ص) او را مخصوص به نیابت عامه کرد. از جمله بارزترین صفات امام ابوجعفر الباقر (ع) عصمت، حلم، صبر، احترام به فقرا، بخشندگی و سخاوت بود.
عصر امام باقر (ع) از حساسیت زیادی برخوردار بود. در آن زمان بسیاری از فرق اسلامی رشد کردند و بعضی از آنها بر اساس آنچه محققین می گویند به دستور حکومت اموی یا به مساعدت آنها به وجود آمده بودند تا اسبابی برای تایید حکومت اموی باشند و آنها چندین دلیل برای آنان داشتند که مهمترین آن این بود که دولت اموی را حمایت کنند و آنها را تصدیق نمایند.
در عصر امام باقر (ع)، امویان ظلم و جور را بر جامعه اسلامی ادامه داده و مردم را شکنجه می کردند و از حقوق مادی و معنوی محروم می نمودند. از این رو مسلمین بر علیه دولت اموی شورش های سختی نمودند تا آن را ساقط کنند.
دلایل زیادی وجود داشت که دستگاه حکومت بنی امیه دست به قتل امام باقر (ع) بزند که یکی از آن دلایل، شخصیت والای امام (ع) و نفوذ بالای ایشان در امت اسلامی بود. فقدان امام باقر (ع) بدترین سرنوشتی بود که دامنگیر مسلمین در آن زمان شد. چرا که آنها رهبر و پیشوایی که در نشر علم و فرهنگ و شفافیت فکر و تمدن کوشا بود را از دست دادند.