ایسنا به نقل از العالم نوشت: سیدعباس عراقچی در پاسخ به این سوال که آیا در دور آینده مذاکرات در ژنو، احتمال دستیابی به توافقی مکتوب درباره نقشه راه ایران وجود دارد؟ تصریح کرد: حتما باید این‌طور باشد. ما نهایتا باید به سند مکتوبی برسیم که بین شش کشور و ایران امضاء شود و بر اساس یک سند مکتوب که در آن کل مسیر روشن است، پیش برویم.
وی تأکید کرد: ما حاضر نیستیم در تاریکی حرکت کنیم. کل مسیر باید روشن باشد. هم هدف باید مشخص باشد و هم باید مشخص باشد که از چه مسیری باید برای رسیدن به هدف گام برداشت. این مسائل باید به عنوان سند مکتوب امضاء شود، آن‌گاه برداشتن گام‌ها شروع می‌شود. البته شاید در نظر گرفتن دور آینده مذاکرات ژنو برای رسیدن به این نقطه زود باشد، اما امیدواریم که در مذاکرات بعد از دور بعدی، به این نقطه برسیم.
وی درباره سقف زمانی مذاکرات گفت: اگر این جدیتی را که ما در مذاکرات ژنو دیدیم، در مذاکرات آتی هم ببینیم ؛ معتقدیم که ظرف شش ماه تا یک سال می‌توانیم مذاکرات را جمع‌بندی کنیم و شاید بتوانیم ظرف سه ماه یا شش ماه به نتایجی درخصوص گام اول برسیم.
معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه درباره سطح مذاکرات آتی، گفت: آن‌ها آمادگی دارند که مذاکرات آتی در سطح وزیران برگزار شود اما هم آن‌ها و هم ما ترجیح می‌دهیم جلسه وزیران زمانی برگزار شود، که محتوای مدالیته هم به توافق طرفین رسیده و زمینه امضای سند مکتوب فراهم شده باشد. تا آن زمان، جلسات کارشناسی در سطح معاونان وزیر برگزار خواهد شد. البته در این جلسات دکتر ظریف و خانم اشتون هم حضور دارند تا آن‌ها مذاکرات را هدایت کنند.
وی درباره جلسات کارشناسی نیز گفت: جلسات کارشناسی که توافق شد دو طرف داشته باشند، تا قبل از جلسه بعدی مذاکرات در ژنو برگزار خواهد شد، درباره تاریخ و محل آن هنوز تصمیمی گرفته نشده است. به منظور تعیین زمان و مکان این جلسات با دفتر خانم اشتون در تماس هستیم. هدف از برگزاری این جلسات آن است که کارشناسان دو طرف در زمینه های علمی و هسته‌یی و همچنین مسائل مربوط به تحریم که مسائل مالی، تجاری، بانکی و غیره را شامل می‌شود، بیشتر و عمیق‌تر مسائل را بحث کنند تا نتیجه را به مذاکرات معاونان در ژنو ارائه دهند تا به پیشرفت مذاکرات کمک شود.
وی در پاسخ به سؤالی درباره ماهیت و نتایج مذاکرات ایران و گروه 1+5 در ژنو گفت: قضاوت درباره نتایج مذاکرات و فضای حاکم بر آن، هنوز زود است. مشخصه اصلی مذاکرات در ژنو، جدی بودن طرفین در مذاکره است و این امر باعث شد تا از مثبت بودن فضا سخن به میان آید.
عراقچی افزود: جدی بودن و ورود به مباحث محتوایی و جزئیات از مشخصات مذاکرات اخیر بود، و تصمیم طرفین به عدم انتشار جزئیات مذاکرات، نشان دهنده جدیت روند آن و تمایل طرفین برای رسیدن به هدف است.
وی در پاسخ به سؤالی درباره اعتراض برخی جریان‌های داخل کشور به عدم انتشار جزئیات مذاکرات و نگرانی درباره اعطای امتیاز به طرف مقابل، اظهار کرد: این مسائل بازی‌های رسانه‌ای است؛ چرا این احتمال مطرح نمی‌شود که طرف مقابل ممکن است امتیازاتی داده باشد که نخواهد رسانه‌ای بشود؟ به نظر بنده، اگر بخواهیم مذاکره‌ای واقعی انجام دهیم، باید الزامات آن را نیز بپذیریم.
وی لازمه یک مذاکره جدی را عدم انتشار جزئیات آن قبل دستیابی به توافق دانست و خاطرنشان کرد و گفت: مذاکرات ایران با کشورهای 1+5 و رسیدن به توافق در این زمینه دشمنانی دارد که در صدر آن‌ها رژیم صهیونیستی است.
معاون وزیر امور خارجه کشورمان با اشاره به تلاش مذبوحانه رژیم صهیونیستی و نخست وزیر آن برای به شکست کشاندن این مذاکرات تصریح کرد: رژیم اشغالگر قدس از هیچ تلاشی برای به مانع تراشی بر سر به نتیجه رسیدن این مذاکرات دریغ نخواهد ورزید. به همین دلیل از یک طرف، مقامات این رژیم با سفر به کشورهای مختلف و تماس با سران کشورها تلاش می کنند این مذاکرات را به شکست بکشانند، و از سوی دیگر رسانه‌های آن‌ها علیه این مذاکرات تبلیغ می‌کنند.
وی با اظهار تأسف نسبت به تأثیرپذیری بخشی از فضای رسانه‌ای کشورمان از «یک پایگاه متعلق به صهیونیست ها» تأکید کرد: رژیم صهیونیستی به هیچ عنوان خواستار به نتیجه رسیدن این مذاکرات نیست. از این رو نباید جزئیات این مذاکرات منتشر شود.
به گزارش ایسنا وی در پاسخ به سؤالی مبنی بر احتمال افشای جزئیات مذاکرات از سوی آمریکا به رژیم صهیونیستی، اظهار کرد: تردیدی نیست که آن‌ها با هم شریک هستند و در یک جبهه قرار دارند، و آمریکایی‌ها خودشان باید از تخریب فضای مذاکرات جلوگیری کنند.
مذاکره کننده ارشد کشورمان ادامه داد: ما تاکنون شاهد بوده‌ایم که طرف‌های مقابل ما نیز جزئیات مذاکرات را منتشر نکرده اند و همه آن‌چه تاکنون در این‌باره انتشار یافته است، عاری از واقعیت و براساس حدس و گمانه‌زنی است؛ و با بررسی آن‌ها می‌توان پی برد که منشأ این جزئیات ادعایی صهیونیست‌ها هستند.
وی تصریح کرد: ملت ایران به خوبی می‌دانند که تیم مذاکره کننده در پی تبلیغات و اقدامات نمایشی نیست. بلکه درصدد مذاکرات واقعی هستیم و آن‌ها نتایج این مذاکرات را از ما می‌خواهند و به خوبی می‌دانند که در صورت دستیابی به نتیجه حتما جزئیات را خواهیم گفت.
وی با بیان این‌که «شخصا بر انتشار و علنی شدن جزئیات مذاکرات اصرار دارم» خاطرنشان کرد: همگان باید اقدامات ما را ببینند و مشاهده کنند که چگونه مقاومت، و از منافع ملت ایران دفاع کردیم. با این وجود، ملت ایران این موضوع را درک خواهند کرد.
مذاکره کننده ارشد جمهوری اسلامی ایران در دفاع از محرمانه باقی ماندن جزئیات مذاکرات اخیر، اظهار کرد: تاکنون جزئیات هیچ کدام از مذاکرات گذشته نیز منتشر نشده است. بلکه همواره کلیات و طرح های مذاکره مطرح می‌شد؛ و پس از آن که معلوم می‌شد مذاکره مذکور به نتیجه نخواهد رسید، کلیاتی درباره آن انتشار می‌یافت.
وی در پاسخ به برخی مسائل مطرح شده مبنی بر این‌که مذاکرات ژنو از اختلافات ماهیتی میان دیدگاه‌های طرفین مذاکرات درباره مسائل مختلف پرده برداشت، گفت: قطعا اختلافات جدی میان ما با طرف مقابل وجود دارد و این امر قابل انکار نیست. ما در مواردی با همدیگر حتی اختلاف نظرهای عمیق داریم با این وجود امیدواریم بتوانیم به راه حل مشترکی برای این اختلافات دست یابیم.
وی با بیان این‌که «ما به طرف مقابل اطمینان نداریم» تصریح کرد: ما ذوق‌زده و به آن‌ها خوش‌بین نیستیم. ولی به عنوان دیپلمات امیدواریم به راه حلی دست یابیم. تردیدی نیست که این امر دشوار است و در این زمینه راه درازی در پیش داریم. ولی مهم این واقعیت است که برای اولین بار در مذاکرات ژنو ما در یک مسیر واحد قرار گرفتیم.
عراقچی اظهار کرد: قبل از این طرفین در مسیرهای متفاوتی گام برمی داشتند و فضاهای فکری و ذهنی جداگانه‌ای داشتند به همین دلیل به گونه‌ای در مقابل یکدیگر قرار گرفته بودند.
وی نقطه تمایز این مذاکرات با دوره‌های پیشین را قرار گرفتن طرفین در مسیر راه حل سیاسی دانست و تأکید کرد: این مسیر ابتکار جمهوری اسلامی ایران بود تا در راه جدیدی گام برداریم و چارچوب‌های آن را نیز معرفی کردیم و طرف مقابل نیز پس از دو روز مذاکره فشرده، چارچوب مذکور را پذیرفت.
وی با بیان این‌که «گروه 1+5 هنوز محتوای پیشنهادی ایران را نپذیرفته است» گفت: آن‌ها چارچوب مطرح شده از سوی ایران را مورد پذیرش قرار داده‌اند، و ما از این پس در چارچوب پیشنهادی خودمان حرکت می‌کنیم. البته این مسیر دشوار، پر فراز و نشیب، طولانی و دارای دشمنان فراوانی است.
مذاکره کننده ارشد ایران در مذاکرات هسته‌یی ژنو در پاسخ به سؤالی درباره موافقت 1+5 با چارچوب پیشنهادی مذاکرات از سوی ایران و چگونگی روند مذاکرات آینده و نقاط اشتراک و اختلاف مورد بحث، اظهار کرد: طرف مقابل با چارچوب پیشنهادی ما موافقت کرده است ولی هنوز با موضوعات داخل این چارچوب توافق نکرده‌ایم. بی‌تردید گام‌های مختلفی وجود دارد و طرفین رویکرد گام به گام را پذیرفته‌اند و گام‌هایی را به صورت متقابل و متعادل و همزمان برداریم.
وی تصریح کرد: مذاکرات در ژنو درباره چگونگی گام‌های مذکور تا حدودی پیشرفت داشت و درباره ایده‌های کلی مورد نظر طرفین بحث شد. درباره این‌که چه مسائلی که می‌توانند موضوع مذاکره در مرحله کنونی یا در آینده باشند بررسی و مرور کلی شده است، که امیدواریم در نشست بعدی مسائل مورد مناقشه را آغاز کنیم و در جلسه ژنو فقط درباره مدالیته توافق صورت گرفت، که این خودش قدم بزرگی است.
وی درباره اختلاف نظر ایران و گروه 5+1 در زمینه اولویت‌های مذاکره و در پیش گرفتن شیوه گام به گام ایران یا شیوه گروه 5+1 مبتنی بر اعتمادسازی، اظهار کرد: این اختلاف را ما در ژنو حل کردیم و طرف مقابل قبول کرد که بر اساس مدالیته ما حرکت کند. یعنی اول هدف مشترک و بعد گام‌ها؛ در گام‌ها هم گام اول و گام آخر به عنوان مهم‌ترین گام‌ها طراحی شوند. در ژنو توافق کردیم که بر سر این سه موضوع توافق حاصل شود و بعد حرکت آغاز شود. یعنی در هدف مشترک و اصول و چارچوب و کلیات گام آخر و بعد در خصوص گام اول.
عراقچی افزود: گام اول شامل اقداماتی خواهد بود که طرفین به منظور ایجاد فضای اعتماد انجام خواهند داد. این‌که این گام‌ها چه خواهد بود، هنوز توافق حاصل نشده است. آن‌ها پیشنهاداتی داده‌اند و ما نیز پیشنهاداتی مطرح کرده‌ایم. مسلما هر دو طرف باید اعتمادسازی کنند و اگر ما اقداماتی انجام می‌دهیم و اعتماد آن‌ها جلب می‌شود، اقداماتی وجود دارد که آن‌ها باید به منظور اعتمادسازی انجام دهند تا اعتماد ما جلب شود که یکی از این اقدامات، رفع تحریم‌ها خواهد بود و این اقدام از گام اول تا گام آخر باید صورت گیرد. تحریم‌ها باید در همه گام ها مدنظر باشد تا گام آخر که دیگر همه تحریم‌ها برداشته خواهد شد.
وی در پاسخ به این سوال که اگر گروه 5+1 اعتمادسازی ایران را پیش شرط رفع تحریم ها کند، و توقف غنی‌سازی اورانیوم 20 درصدی را مبنای رفع تحریم ها سازد، موضع ایران در قبال چنین رفتاری چه خواهد بود؟ گفت: چرا عکس این مساله را مطرح نمی‌کنید؟ این ما هستیم که می‌گوییم تحریم‌ها باید برطرف شود تا در مقابل، ایران گام‌هایی اعتمادساز بردارد.
وی تأکید کرد: اصل ایده درست است، ما هدفی مشترک داریم، هدف مشترک جایی است که در آن ایران، برنامه هسته‌یی صلح‌آمیز خود از جمله حق غنی‌سازی را خواهد داشت و همه تحریم‌ها برداشته خواهد شد. برای رسیدن به این هدف، گام‌های مختلفی برداشته می‌شود که در این گام‌ها به تدریج اعتمادسازی صورت می‌گیرد و به تدریج تحریم‌ها برطرف می‌شود، تا به مرحله هدف مشترک برسیم که در آن‌جا همه تحریم‌ها برطرف می‌شود.
عراقچی درباره مساله حق ایران در غنی‌سازی اورانیوم و موضع گروه 5+1 در قبال این حق، خاطرنشان کرد: در خصوص موضوع غنی‌سازی، موضع ما کاملا روشن است؛ غنی‌سازی، حق مردم ایران است؛ بنابراین خود این حق قابل مذاکره نیست و ما به هیچ وجه حاضر نیستیم درباره نفس غنی‌سازی مذاکره کنیم. ولی ابعاد غنی‌سازی، دامنه غنی‌سازی، اندازه غنی‌سازی، جزئیات غنی‌سازی می‌تواند موضوع مذاکره باشد و ما همان‌طور که گفتیم، آمادگی داریم نگرانی‌های طرف مقابل و نه بهانه‌جویی‌های آنان را مدنظر قرار داده و رفع کنیم.
وی افزود: به این ترتیب، غنی‌سازی بخشی از هدف پایانی است و قابل سازش و مذاکره نیست ولی ابعاد و اندازه‌های آن قابل مذاکره است که در طول مذاکرات مشخص می‌شود.
بررسی آزاد کردن اموال بلوکه شده ایران فضاسازی رسانه ای است
وی درباره ادعای نشریه نیویورک تایمز درباره آغاز بررسی مسأله آزادسازی اموال بلوکه شده ایران در آمریکا و این‌که آیا این مساله ربطی به چارچوب مذاکرات دارد، گفت: همه این مسائل و مسائل مشابه آن، فضاسازی‌های رسانه‌ای است، ما مطمئن نیستیم که این اقدامات با چه هدفی صورت می‌گیرد.
معاون وزیر خارجه ادامه داد: آن‌چه از نظر ما قطعی است آن است که در یک پروسه مذاکراتی و در یک پروسه گام های متقابل، همه تحریم‌ها باید رفع شود، و همه اموال ایران باید آزاد شود و تحریم‌ها، اعم از تحریم‌های شورای امنیت و چندجانبه یا تحریم‌های یکجانبه آمریکا باید برطرف شود. در یک پروسه زمانی که درباره مدت آن هم تصمیم‌گیری خواهد شد، همه این تحریم‌ها باید برطرف شوند.
وی درباره میزان صحت ادعای بررسی این مساله از سوی آمریکا نیز اظهار کرد: آمریکایی‌ها، با آوردن یک متخصص مسائل تحریم ایران به مذاکرات ژنو، جدیت خود را ثابت کردند. حضور این شخص در طول مذاکرات و توضیحاتی که می‌داد، نشان می‌داد که آمریکایی‌ها حداقل حاضرند جدیت خود را نشان بدهند. این مساله، در ادامه مسیر بیشتر مشخص خواهد شد. ما به این نتیجه رسیده‌ایم که مذاکرات فنی بین متخصصان لازم است برای این که جزئیات مربوط به رفع تحریم‌ها و جزئیات مربوط به اقدامات اعتمادساز بحث شود و من مطمئنم که این مساله به روند مذاکرات در جلسه آینده مذاکرات در ژنو کمک خواهد کرد.
وی درباره خبرهای منتشر شده مبنی بر کاهش غنی‌سازی اورانیوم از بیست درصد به کمتر از پنج درصد، و همچنین غنی‌سازی آن در خارج ایران و کاهش تعداد و سرعت سانترفیوژهای نیروگاه‌های نطنز و فوردو گفت: ایران و گروه 1 + 5 توافق کرده‌اند که جزئیات مذاکرات را اعلام نکنند . ما در مذاکرات ژنو ایده‌های کلی را بررسی کردیم و وارد این مباحث جزئی نشدیم و ما قبلا هم موضع قطعی خود را اعلام کردیم مبنی بر این‌که هیچ ماده‌ای از ایران خارج نخواهد شد و گروه 1 + 5 نیز پذیرفته است که مواد از ایران خارج نشود.
عراقچی در پاسخ به این سوال که آیا تعامل غرب با مسأله هسته‌یی ایران در مقایسه با قبل تغییری کرده یا نه، اظهار کرد: من معتقدم که هر دو طرف ایرانی و غربی تغییر کرده‌اند، و تغییر اصلی در طرف غربی صورت گرفته است.
وی افزود: طرف غربی ظرف ده سال گذشته هر فشاری را اعمال کرده است هم تهدیدهای نظامی و هم تحریم‌های اقتصادی مفصل را روی میز خود گذاشته است، ولی از هیچ یک از این موارد نتیجه نگرفت، و مردم ایران در برابر همه تهدیدها و فشارها ایستادگی کردند و اجازه ندادند غرب از این طریق به خواسته‌های خود برسد.
وی خاطرنشان کرد: برنامه ما هم عملاً توسعه پیدا کرد و در عرصه میدانی تثبیت شد هم تکنولوژی ما در زمینه چرخه سوخت تقریباً به مرحله پایانی رسیده است و هم تأسیسات، تجهیزات، ماشین‌آلات، مواد تولیده شده و ذخایر ما در سطح خوبی است. این امور غرب را به این نتیجه رسانده که هیچ کاری از دستش ساخته نیست به همین دلیل جدی تر از قبل در مذاکرات حضور پیدا می‌کند.
مذاکره کننده ارشد ایران در مذاکرات هسته‌یی ژنو با این حال تأکید کرد: ولی این امر به معنای آن نیست که غرب از خواسته‌های خود دست کشیده است بلکه برای رسیدن به خواسته‌های خود به جای تهدید و تحریم هم‌اکنون روش دیپلماسی را درپیش گرفته است و ما این موضوع را درک می‌کنیم و ما که در برابر تهدیدها و تحریم‌ها باج ندادیم طبعا در مذاکرات نیز باج نخواهیم داد.
وی افزود: سیاست‌های ایران ثابت است و فقط رویکرد ما تغییر کرده است، که این تغییر رویکرد ناشی از دو مساله است مساله اول تثبیت برنامه‌های ما در میدان، و مساله دوم ایستادگی مردم ایران در این رابطه و حماسه سیاسی شکوهمند اخیر مردم ایران.
وی ادامه داد: دولت ایران هم‌اکنون با دست بازتر و پشتوانه محکمتر می‌تواند مذاکره کند و ما به غرب اعلام کردیم که آماده یافتن راه حلی برای نگرانی‌های معقول غربی‌ها هستیم ولی این نگرانی‌ها نباید حاکی از بهانه‌جویی و سوءاستفاده باشد و غرب نباید به اسم اعتمادسازی به دنبال اهداف دیگری باشد.
عراقچی اظهار کرد: نگرانی‌های غرب اگر معقول و دارای پایه و اساس باشد ، ایران آماده تعامل با این نگرانی‌ها خواهد بود و غرب نیز باید نگرانی‌های ایران را مرتفع کند، که این نگرانی‌ها شامل برداشته شدن همه تحریم‌هاست. ما در ده سال گذشته مقاومت کرده و به غرب ثابت کرده‌ایم که نه تهدید نظامی و نه تحریم اقتصادی نتیجه بخش نیست.
وی درباره گفت‌وگو با وندی شرمن رییس هیأت آمریکای در حاشیه مذاکرات ژنو، گفت: در مذاکرات بین‌المللی و چندجانبه ، گفت‌وگوهای دوجانبه امری کاملا طبیعی است و این گفت‌وگوها براساس نیاز و روند مذاکرات برگزار می‌شود و ما قبلا نیز در مذاکره با گروه 1 + 5 با هیأت‌های مذاکره کننده گفت‌وگوهای دوجانبه داشته‌ایم.
وی با بیان این‌که «این گفت‌وگوهای دوجانبه مذاکرات را به پیش برده است»، اظهار کرد: هدف از گفت‌وگوهای دوجانبه پیشبرد مذاکرات است و ما می‌خواهیم مسائلی را که در مذاکرات بررسی کردیم، در گفت‌وگوها دوجانبه مفصل‌تر و با جزئیات بیشتر و جدی تر بررسی کنیم. ما اگر احساس کنیم که برای تسهیل روند مذاکرات و تبادل نظرات باید گفت‌وگوهای دوجانبه‌ای داشته باشیم، این گفت‌وگوها را برگزار می‌کنیم، و قبلا نیز این مذاکرات دوجانبه را برگزار کردیم.
عراقچی گفت: نظرات شرمن در گفت‌وگوهای دوجانبه همان نظرات ایشان در مذاکرات بود و اینجانب در گفت‌وگوهای دوجانبه نظرات ایران را قاطعانه‌تر و محکمتر به اطلاع شرمن رساندم و به ایشان گفتم که ما انتظار داریم که اعتماد سازی به صورت دو طرفه صورت بگیرد و اگر غربی‌ها انتظار دارند که ما اعتماد آن‌ها را جلب بکنیم، ما نیز انتظار داریم که غربی‌ها اعتماد ما را جلب کنند؛ که این امر از طریق رفع تحریم‌های ظالمانه و به رسمیت شناختن حقوق جمهوری اسلامی ایران میسر است و در کل می‌توان گفت که این گفت‌وگوهای دوجانبه مفید بود.
وی درباره دلیل خوش‌بینی بیشتر هیأت آمریکایی در پایان گفت‌وگوهای دوجانبه، اظهار کرد: من معتقدم که برخورد هیأت‌های اروپایی و آمریکایی با مذاکرات ، مثبت بود و علتش هم آن بود که همان‌طور که ما جدیت را در آن‌ها دیدیم، آن‌ها هم جدیت را در ما دیدند مذاکرات مفید و جدی بود. البته مسوولان آمریکایی علاوه بر مفید و جدی خواندن مذاکرات اظهارات دیگری نیز بیان کرده و بر اختلافات هم کرده‌اند. این‌که ما توانستیم برای اولین بار وارد مسیر مشترک بشویم که نخستین نشانه آن صدور بیانیه مشترک بود، این امر به نوبه خود مفید بود.
وی در پاسخ به این سوال که آیا در مذاکرات به مسائلی بجز مساله‌ای هسته‌یی پرداخته شد، تأکید کرد: خیر . ولی اگر آن‌ها بخواهند، ما آماده پرداختن به مسائل دیگری هم هستیم.