گیل استاین یک روز پیش از این اظهارات در دیدار با محمدعلی نجفی که پشت درهای بسته انجام شد، از ارائه اطلاعات مستند درباره الواح هخامنشی به پژوهشگران ایرانی خبر داده بود. این در حالی است که نجفی نیز پس از سفر به نیویورک از اعلام آمادگی مؤسسه شرق‌شناسی شیکاگو به‌منظور در اختیار قرار دادن اطلاعات الواح هخامنشی به باستان‌شناسان ایرانی خبر داده بود. حدود 30 هزار گل‌نبشته هخامنشی نزدیک‌به 80سال پیش برای بررسی و مطالعات علمی به مؤسسه شرق‌شناسی و دانشگاه شیکاگو به امانت سپرده شد که پس از سال‌ها توقف در آمریکا، در سال‌های اخیر توسط دادگاه آمریکایی و به بهانه‌های سیاسی توقیف شد. دکتر عباس علیزاده باستان‌شناس که همراه همیشگی گیل‌استاین است اما در حاشیه این همایش به همشهری گفت که رئیس مؤسسه شرق شناسی شیکاگو ممنوع‌المصاحبه است و خبرنگاران هرکاری که دارند می‌توانند به شخص وی مراجعه کنند. این ادعای علیزاده در حالی مطرح شده است که هیچ مرجع رسمی ممنوع‌المصاحبه بودن گیل استاین رئیس مؤسسه شرق‌شناسی شیکاگو را تأیید نمی‌کند.
مراکز ایران‌شناسی، عرب‌شناسی شدند
دکتر مهدی موسوی کوهپر عضو انجمن علمی باستان‌شناسی ایران و استاد دانشگاه نیز صبح دیروز در سخنانی با انتقاد از اینکه رئیس سازمان میراث فرهنگی وقت برای انجمن شاعران دارد ولی وقت دیدار برای اعضای انجمن علمی باستان‌شناسی ندارد به آسیب‌شناسی آنچه در 8سال گذشته بر میراث فرهنگی کشور و باستان‌شناس‌ها رفته بود اشاره کرد و در آسیب‌شناسی باستان‌شناسی ایران و به نمایندگی از انجمن علمی باستان‌شناسی ایران در حضور رئیس سازمان میراث فرهنگی گفت: آنچه بر باستان‌شناسی ایران در 8سال گذشته گذشت درسی است برای ما تا تعامل با یکدیگر را هوشمندانه برقرار کنیم تا بار دیگر جانشینان آینده آقای نجفی مانند خود ایشان نگویند که ویرانه‌ای را تحویل گرفته‌اند.
موسوی کوهپر با اشاره به ضرورت نقد در دانشگاه‌ها و در سازمان میراث فرهنگی کشور گفت: به‌عنوان یک عضو کوچک باستان‌شناسی ایران بی‌پرده می‌گویم که باستان‌شناسی ما امروز فاصله عمیقی با آنچه در جهان آموزش داده می‌شود دارد و همه تا عالی‌ترین مدیران سازمان میراث فرهنگی مقصریم. وی با تأکید بر اینکه سرفصل دروس ارائه شده در دانشگاه‌ها برای باستان‌شناس‌ها مربوط به 50سال پیش است، افزود: در دستگاه شما نگاهی حاکم بود که به کارهای باستان‌شناسی با دید امنیتی نگاه می‌کردند و مشکلات عدیده‌ای برای کاوش‌های باستان‌شناسی مشترک ایران با دانشگاه‌ها و باستان‌شناس‌های خارجی وجود داشت.
موسوی کوهپر با تأکید بر این موضوع که نباید درهای ایران را به روی باستان‌شناسان خارجی بست، افزود: به‌دلیل بسته شدن درهای ایران به روی باستان‌شناسان خارجی، مراکز ایران‌شناسی در خارج از کشور تبدیل به مراکز عرب‌شناسی شده‌اند. وی گفت: اگر خلیج‌فارس در دانشگاه‌های مختلف جهان به راحتی به نام جعلی آن خوانده می‌شود به این دلیل است که مطالعات خارجی‌ها در ایران به حداقل رسید.
این عضو انجمن علمی باستان‌شناسی کشور موزه‌های ایران را گورستان اشیا خواند و افزود: حتی موزه ملی ایران اجازه انجام فعالیت تحقیقی به دانشجویان باستان‌شناسی نمی‌دهد و منابع تحقیقاتی را در اختیار آنها نمی‌گذارد و خواهش ما این است که در موزه‌ها به روی دانشجویان و باستان‌شناس‌ها گشوده شود. اینکه ما یک شیء را از یک قبرستان در بیاوریم و به گورستان دیگری بسپاریم یک فاجعه برای ایران است.
کوهپر خطاب به رئیس سازمان میراث فرهنگی گفت: گستاخی‌های آذربایجان در ثبت جهانی میراث ایران و اخیرا چوگان به نام خود ناراحتی‌های زیادی را به‌وجود آورده و متأسفانه اسلاف شما نیز در سنوات گذشته قصور کردند.
جلوگیری از تداوم تخریب‌ها
محمدعلی نجفی رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری نیز در این همایش از تلاش باستان‌شناس‌ها به‌دلیل شناساندن تاریخ و فرهنگ ایران تشکر کرد و با اشاره به 4برنامه سازمان میراث فرهنگی برای باستان‌شناس‌ها گفت: در برابر تلاش 150ساله باستان‌شناس‌ها همه ما مسئولیم به‌ویژه افرادی که مسئولیت اداری در دولت دارند.
نجفی با تأکید بر اهمیت باستان‌شناسی در رونق گردشگری کشور نیز افزود: باستان‌شناسی به این دلیل که فهم ما را نسبت به گذشته تقویت می‌کند می‌تواند به غنای موزه‌ها و رونق گردشگری کمک کند. نجفی گفت: باید شرایط اتصال به منظومه باستان‌شناسی در جهان را فراهم کنیم.
رئیس سازمان میراث فرهنگی افزود: اذعان دارم که فعالیت‌های سازمان میراث فرهنگی به‌ویژه در بخش باستان‌شناسی روندی نزولی در سال‌های اخیر داشته که متأسفانه صدمات جبران‌ناپذیری را به کشور وارد کرده و این ضعف سازمان به همراه فعالیت دستگاه‌های دولتی و غیردولتی منجر به تخریب آثار تاریخی شده که امروز باید دست در دست هم از تداوم تخریب‌ها جلوگیری کنیم چون سیاست قطعی ما جبران نواقص گذشته است.
وی همچنین به افت مراودات ایران در سال‌های اخیر با مراکز باستان‌شناسی جهان اشاره کرد و افزود: یکی از برنامه‌های سازمان میراث فرهنگی و دولت تدبیر و امید آقای روحانی توسعه مراودات فرهنگی است و به همین دلیل نیز جلسات زیادی با مؤسسات بزرگ شرق شناسی و ایران شناسی در همراهی با آقای روحانی به نیویورک داشتم و در جلسه‌ای که با آقای گریشام داشتم نیز موضوع علاقه‌مندی به همکاری‌های فرهنگی را اعلام کردم و قرار شد تا زمانی که ایشان در ایران حضور دارند طرح مقدماتی این همکاری‌ها به ایشان داده شود تا در شیکاگو بررسی شود. البته شرطی را نیز مطرح کرده‌ایم که تعاملات باید درصدد پاسخگویی به پرسش‌های ایران باشد و باستان‌شناسان ایرانی نیز باید در تمامی پروژه‌ها دخیل باشند و چارچوب همکاری‌ها توسط باستان‌شناسان ایرانی تعیین شود.
محمدعلی نجفی گفت: از یک‌ماه پیش جلسات متعددی در مورد چوگان در سازمان میراث فرهنگی برگزار شده است و نامه رسمی به یونسکو نیز ارسال و اعتراض ایران را نسبت به ثبت چوگان به نام آذربایجان اعلام کردیم. وی همچنین دلیل تأخیر در برگزاری جلسه با انجمن علمی باستان‌شناسی را به‌دلیل تلاش برای جمع‌آوری اطلاعات بیشتر به‌منظور کاربردی بودن آن اعلام کرد.