هر چند از بین این 75میلیون جمعیت ایرانی هستند افراد بی‌شماری هستند که از دادخواهی کمیسیون اصل90 خبر ندارند اما محمد علی پورمختار، رئیس این کمیسیون معتقد است که حق مردم را از دانه‌دانه پرونده‌های مفاسد اقتصادی بررسی شده در این کمیسیون بیرون کشیده است؛ درحالی‌که از طرف یقه‌سفیدها و مسئولان دولتی درگیر پرونده‌های فساد مالی تهدید شده و به او و همکارانش انگ ریاکاری زده‌اند اما از ادامه بررسی دست نکشیده‌اند. مصداق او هم بررسی پرونده واردات خودرو است که می‌گوید پای مسئولان دولتی در آن در میان است. او البته در این گفت وگو اذعان می‌کند که نمی‌تواند نام متهمان پرونده‌های فساد را به مردم اعلام کند و در عین حال از اینکه گزارش محرمانه کمیسیون به گوش مردم نمی‌رسد هم دفاع می‌کند و می‌گوید محرمانه‌ها فقط باید به‌دست دستگاه قضا برسد.
- اولین جلسه بررسی پرونده دانشگاه ایرانیان درباره تخلفاتی که در نحوه تشکیل این دانشگاه انجام گرفته، این هفته در کمیسیون تشکیل شد. موضوع مورد بررسی دقیقا چه بود؟
هفته گذشته تصمیم گرفتیم با کمیسیون آموزش مجلس جلسه مشترکی داشته باشیم و از مسئولان مرتبط دعوت کنیم؛از جمله اعضای شورای‌عالی انقلاب فرهنگی، وزارتخانه علوم و تحقیقات و همچنین بهداشت و درمان و نماینده خود دانشگاه ایرانیان که البته ما هنوز نمی‌دانیم کیست.
- مقامات دانشگاه ایرانیان دعوت شما را قبول کردند؟ با شما همکاری دارند؟
بله چرا نباید همکاری داشته باشند؟ با توجه به جو فعلی بهتر است که در جلسات کمیسیون شرکت کنند و بالاخره حرف حساب خود را بزنند.
- پرونده دانشگاه ایرانیان با شاکی خاصی به‌دست شما رسید؟
گزارشی از دیوان محاسبات به مجلس آمد و بعد از آن آقای لاریجانی کمیسیون را مسئول پیگیری موضوع کرد.
- مشخصا موضوع مورد بحث شما درخصوص دانشگاه ایرانیان در کمیسیون چیست؟
نحوه صدورمجوز، روند قانونی‌ای که برای تشکیل این دانشگاه انجام گرفت و از همه مهم‌تر بحث همان16میلیارد برداشتی که قرار بود صورت بگیرد و در نهایت به‌حساب دانشگاه ریخته نشد.
- یعنی به غیرقانونی بودن موضوع اختصاص اعتبار به دانشگاه ایرانیان رسیده‌اید؟
برداشت دیوان محاسبات هم اتفاقا همین است. دیوان اعتقاد دارد از آنجا که دانشگاه به‌طور مشخص ردیف بودجه نداشته به لحاظ قانونی جابه‌جایی بودجه به‌نام این دانشگاه مصداق تسلط غیرقانونی است و ما هم باید همین موضوع را بررسی کنیم.
- تا حالا چقدر برای کمیسیون محرز شده که تخلفی در ارائه مجوز به دانشگاه صورت گرفته است؟
هنوز این موضوع در کمیسیون بررسی نشده و به نتیجه خاصی نرسیده‌ایم.
- ارزیابی شخصی شما چیست؟ به هرحال الان پرونده زیر دست شماست و به‌عنوان رئیس کمیسیون حتما نظری در این خصوص دارید؟
تا به نتیجه مشخص نرسیم نمی‌توانم نظری بدهم.
- گزارش دانشگاه ایرانیان در صحن علنی مجلس قرائت می‌شود چون نحوه تشکیل این دانشگاه درحال حاضر محل سؤال افکار عمومی است؟
بستگی دارد. گزارش‌هایی که به عموم مردم مربوط شود در صحن علنی مجلس قرائت می‌شود. در این‌باره اما باید تصمیم‌گیری شود. هنوز معلوم نیست.
- قرار است مردم به این دانشگاه کمک مالی کنند و همین حالا هرچه باشد، کمک‌های مردمی جمع شده است. چرا نباید روشنگری شود؟ بهتر نیست نتیجه تلاش‌های شما و جلسات مشترکی که برای شفاف‌سازی داشتید به گوش مردم برسد؟
اجازه دهید دراین باره فعلا صحبت نکنیم.
- به‌طور کلی بیشتر چه نوع شکایت‌هایی به‌دست شما می‌رسد و پروندهای شکایتی که در کمیسیون مورد بررسی قرار می‌گیرد چه محتوایی دارد؟
پرونده‌های عمده‌ای که الان در کمیسیون است درخصوص فساد مالی است اما شکایت‌هایی که به‌دست ما می‌رسد نوعا شکایت از طرز کار دستگاه‌های اجرایی و بعضا دستگاه قضاست؛ یعنی شکایت‌های مردمی از نهادهای اجرایی و دستگاه قضا.
- این افزایش شکایت از نهادهای اجرایی و خود دستگاه قضا بیشتر چه دلیلی دارد؟
تخلفات به طبع انسان‌ها برمی‌گردد. هستند افرادی که به‌دنبال ثروت و افزایش درآمد و تعلقات مادی هستند. اما در راس دلایل، نظارت‌های نیم بند و نادرست بر نهادهای اجرایی می‌تواند دلیل افزایش شکایت‌ها باشد. کلی‌بودن مقررات هم کم نقش ندارد. مقررات وقتی کلی باشد اجازه برداشت‌های متفاوت از قانون را به مردم و نهادهای اجرایی می‌دهد و محل ورود و ظهور برداشت‌های مختلف از قوانین می‌شود؛ یعنی برداشت سوء از قوانین شکایات مردمی و بعضا پرونده‌های فساد را افزایش داده است.
- در بررسی پرونده‌های فساد به‌طور کلی کمیسیون چه روندی را طی می‌کند؟ چقدر کار کارشناسی انجام می‌دهید و چقدر دست شما باز است تا ته یک ماجرا بروید و مشکل را ریشه‌یابی کنید؟
ما در بررسی پرونده‌های فساد دستمان به‌طور کامل باز است. اجازه مکاتبه با نهادهای اجرایی و تحقیق را داریم. اجازه اعزام بازرس و نیرو را هم برای سرکشی داریم. تشکیل جلسه می‌دهیم و با دعوت از مسئولان مرتبط کار را پیش می‌بریم. حتی اگر دعوت ما اجابت نشود ضمانت اجرایی کیفری هم داریم.
- مثلا موردی را بفرمایید که برای نهاد یا فردی به‌دلیل عدم‌قبول دعوت شما، احکام کیفری صادر شده است.
واقعا تا حالا نداشته‌ایم. دعوتنامه کمیسیون برای همه معتبر بوده است.
- فکر می‌کنید این کمیسیون به‌عنوان یک نهاد نظارتی و دادخواه جایگاه خاصی بین مردم و مسئولان دارد؟
بله، تقریبا.
- پس مردم کمیسیون شما را در مجلس جایگاهی برای دادخواهی می‌دانند؟
ممکن است مردم از رویکرد کمیسیون مطلع نباشند اما در واقع ما همه تلاشمان این است که حق مردم را بگیریم.
- در این میان اگر بخواهید از پروندهای با موضوع فساد اقتصادی به‌عنوان مهم‌ترین پرونده بررسی شده در کمیسیون صحبت کنید که در آن حقوق ازدست رفته مردم را پس گرفته‌اید، به چه مواردی اشاره می‌کنید؟
پرونده واردات خودرو که گزارش آن به هیأت رئیسه تقدیم شد و ما این پرونده را به نتیجه قطعی رساندیم. درخصوص مباحث ارزی سال گذشته که منجر به بر هم زدن بازار ارز شد هم تقریبا به نتایج قطعی رسیده‌ایم. نتایج این گزارش‌ها قرار است در صحن علنی مجلس قرائت شود و به گوش افکار عمومی برسد.
- پای افراد دولتی هم در این پرونده‌ها درمیان بود؟
یک پای این مسائل معمولا دولتی‌ها هستند؛ چون مجوزها، قیمت گذاری‌ها و ترخیص‌ها باید در دولت شکل بگیرد. طبیعتا برخی مسئولان دستگاه‌ها در آن نقش دارند.
- بنابراین از نقش این افراد در گزارشی که در صحن قرار است قرائت شود سخن به میان آمده و به مردم اطلاع‌رسانی می‌شود که کدام یک ازدولتی‌ها در پرونده واردات خودرو دخیل بوده‌اند؟
خیلی کلی آمده است. ما قصد نداریم نام افراد دولتی دخیل، رسانه‌ای شود.
- گزارش محرمانه پرونده‌ها را در صحن قرائت نمی‌کنید؟
گزارش محرمانه به دستگاه قضا می‌رود. برای مردم قرائت نمی‌شود.
- این سیاست کمیسیون است یا صراحت قانونی وجود دارد که افکار عمومی گزارش محرمانه شما را ندانند؟
خیر. این سیاست کمیسیون است وگرنه ما مشکلی برای افشای نام متهمان نداریم.
- فکر نمی‌کنید الان افکار عمومی حق دارد که متهمان پرونده‌های اقتصادی و مالی را بداند؟ شما تصمیمی برای علنی کردن نام متهمان مالی دارید؟ نمی‌خواهید گزارش‌های کمیسیون را به سمت مردمی شدن ببرید؟
فعلا کمیسیون برای علنی کردن نام متهمان هیچ تصمیمی ندارد.
- شما جایی در این مصاحبه از حضور دولتی‌ها و صاحبان قدرت در پرونده‌های مالی صحبت کردید، جایی هم گفته بودید که رد پای یقه سفیدها در بیشتر پرونده‌های اقتصادی کار را برای کمیسیون سخت می‌کند. تا الان موردی بوده که یقه سفیدها کار را برای شما سخت کرده باشند؟
بله، خیلی زیاد. پرونده‌هایی بوده که به‌دلیل وجود این افراد کار بررسی آنها سخت شده است. البته کار را به انجام رساندیم. حتی گاهی شده از شما رسانه‌ها استفاده کرده‌ایم. متهم کردن من و سایر اعضا به روش‌های مختلف نامه پراکنی و سفارش نگارش گزارش‌های نادرست علیه ما زیاد انجام گرفته است. حتی شده از ما شکایت کرده‌اند و ما را به‌دلیل ورود به قسمت‌های باریک و حساس پرونده‌های اقتصادی تهدید کرده‌اند. البته نمی‌خواهم مصداق بیاورم اما از این دست موارد زیاد بوده است.
- چالش بین شما و دولت آقای احمدی‌نژاد که البته زیاد بود. خیلی وقت‌ها جواب شکایت را با شکایت دادند. شکایت آقای بقایی از 3 نفر از نمایندگان مجلس که اعضای کمیسیون اصل90 هم در آن وجود داشتند، یکی از همان‌ها بود. سرانجام آن پرونده چه شد؟
یک جورهایی ختم به‌خیر شد. شکایتی که از طرف ما بود درخصوص سفر بقایی و فرزندانش به نیویورک بود که بعد تحقیق کردیم و دیدیم اصلا سفری صورت نگرفته است و بنابراین ما هم دست از شکایت برداشتیم.
- خب برگردیم به یکی از مهم‌ترین پرونده‌های فساد اقتصادی، یعنی اختلاس 3 هزارمیلیاردی. 3 نفر از نمایندگان در جریان این پرونده متهم شناخته شدند. در بررسی اتهامات این 3 نماینده به کمیسیون شما هم مراجعه‌ای صورت گرفت؟ اینجور مواقع که یک پای ماجرا همکاران خودتان در مجلس هستند چه رویکردی اتخاذ می‌کنید؟
این پرونده برای دوره گذشته بود. بنای ما بر این است که در بررسی اتهامات فرقی بین ما و دیگران نباشد. کمیسیون رویکرد واحدی اتخاذ کرده و تفاوتی قائل نمی‌شویم.
- از نام این 3 نماینده اطلاعی دارید؟
خیر. از ما استعلامی گرفته نشده و خبری هم به ما نداده‌اند.
- شما زمانی از موانعی که در دولت آقای احمدی‌نژاد در رابطه با عدم‌همکاری دستگاه‌ها در مبارزه با فساد اقتصادی وجود دارد و همینطور رابطه کمیسیون با دولت انتقاد کرده بودید. الان ارتباط شما با دولت آقای روحانی در بحث مبارزه با مفاسد چطور است؟
ارتباط و نوع رفتار ما با دولت قبل و فعلی فرق ندارد. رسالت و ماموریت کمیسیون نظارتی است و تغییر دولت‌ها نباید تأثیر‌گذار باشد. همان‌ها که در دولت قبل به کمیسیون دعوت می‌شدند در همین دولت هم به کمیسیون می‌آیند اما از آنجا که در دولت جدید عزم مبارزه با مفاسد بیشتر شده کار برای ما راحت‌تر است. از ابتدای دولت جلسات ستاد تشکیل شده و این خوب است.