دایره بهدست گرفته و تا اتوبوس راه میافتد میزند زیر آواز. آوازش با صدای ساز میپیچد توی اتوبوس، چشمهایش را بسته و زده زیر آواز، انگار که حس گرفته باشد، رفته توی قالب یک هنرمند اصیل. هنوز 2دقیقه از خواندن و نواختنش نگذشته که کارش را تمام میکند و سازش را برمیگرداند تا مردم پول برایش بیندازند. کسی به روی خودش نمیآورد، یکی بیرون را نگاه میکند، یکی دیگر چشمهایش را میبندد و خانمی آه کشان با صدای نسبتا بلند خدا را شکر میکند.
او یکی از هزاران کودکی است که به جای کودکی کردن روزگارش را در خیابانهای شهر سپری میکند و شبها در خانهای، بیغولهای سر به زمین سرد میگذارد تا فردا در خیابانی دیگر بارش را به دوش بکشد و نقش بازی کند تا سهمی از فقر خانواده را پاک کند. در 8سال گذشته کودکان خیابانی در فراموشی دولت روزگارشان را بهسر کردند، اما ناگهان هفته گذشته شورای ساماندهی کودکان خیابانی بعد از 8 سال تشکیل جلسه داد. علی ربیعی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، که در این جلسه حضور داشت به حاضرین اطلاع داد که مسائل مربوط به کودکان خیابانی را در جلسات هیأت دولت هم پیگیری میکند تا تصمیمگیری دراین باره بهتر انجام شود.
پیش از این آییننامه ساماندهی کودکان خیابانی نوشته شده بود و براساس این آییننامه کودک خیابانی به تمامی افراد زیر 18سالی اطلاق میشود که بهصورت محدود یا نامحدود در خیابان بهسرمیبرند؛ این کودکان ممکن است با خانواده خود در تماس باشند و یا اینکه خیابان را خانه خود بدانند و فاقد هر نوع ارتباط با خانواده خود باشند.
در کودکی پیر میشوند
کودکان خیابانی بیآنکه کودکی کرده باشند رشد میکنند تا به زنان و مردانی بدل شوند که نه طعم کودکی چشیدهاند و نه راه بزرگشدن را خوب آموختهاند.کسانی که با کودکان خیابانی کار میکنند بر این باورند که آسیبهای جدی که در کودکی بر این کودکان وارد شده، آثاری جبرانناپذیر برجای میگذارد که در طول زندگی فرصت بازتوانی و بازیابی آنها وجود نخواهد داشت. سهیلا بابایی، مدیر خانه کودک ناصر خسرو، معتقد است بچههایی که بهجای نشستن پشت نیمکت مدرسه ناچار هستند ساعتهای طولانی در محیطهای ناسالم کار کنند تا درآمدی اندک بهدست آورند عملا فاقد شور و نشاط کودکی هستند.
از میان سازمانها و نهادهای مسئول، سازمان بهزیستی وظیفه شناسایی، جذب، پذیرش و توانمندسازی کودکان خیابانی را برعهده دارد. اما دیگر نهادها نیز به فراخور تواناییهایشان مسئولیتهایی دارند که با هماهنگی میاندستگاهی باید آن را به انجام برسانند.
کودکان خیابانی ایرانیاند
در سالهای گذشته بارها گفته شده که کودکانی که در سطح خیابانهای شهر حضور دارند، بیش از آنکه ایرانی باشند فرزندان اتباع غیرایرانیاند اما حسن موسوی چلک، رئیس انجمن مددکاران اجتماعی، با رد این ادعا گفت: بیش از 80درصد کودکان کار و خیابانی ایرانی هستند و تنها حدود 20درصد از این کودکان اتباع خارجی هستند، اینتصور که کودکانی که در خیابانهای شهرهای بزرگ پی کار و تکدیاند ایرانی نیستند تصور نادرستی است و اساس و پایه واقعی ندارد.
او که پیش از این مدیرکل دفترامورآسیبهای اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی بوده توضیح داد: ما باید به عواملی که زمینهساز حضور کودکان در خیابانهاست توجه و نظارت کنیم، مادامیکه نتوانیم عوامل زمینهساز در این بحث را کنترل کنیم نخواهیم توانست گامی هر چند کوچک برای کودکان برداریم.