صالحی از نصب ۱۰۰۰ ماشین سانتریفیوژ نسل دوم خبر داد

علی اکبر صالحی در سخنانی با اشاره به نصب 1000 سانتریفیوژ نسل IR-2m در پاسخ به این پرسش که وقتی هنوز توافق ژنو اجرا نشده است، چرا به این تعداد سانتریفیوژ گاز UF6 تزریق نمی‌شود، گفت: از قبل، که به دولت قبل برمی‌گردد، هم گاز تزریق نکرده بودیم و این تصمیمی سیاسی بود که فعلا به این ماشین‌ها گاز تزریق نشود.

وی با بیان این که "در حال حاضر نسل اول را تولید می کنیم و از ماشین‌های نسل دوم 1000 سانتریفیوژ نصب کرده‌ایم و نسل سوم و چهارم در حال تست هستند،" افزود: تنها سانتریفیوژهایی که از آن‌ تولید انبوه داریم، غیر از نسل اول، سانتریفیوژهای نسل دوم (IR-2m) هستند که تاکنون 1000 ماشین را نصب کرده‌ایم.

صالحی تأکید کرد: بیش از این تعداد، دیگر ماشین نسل دوم نصب نخواهیم کرد چرا که باید سالن مورد نظر و زیرساخت لازم را برای افزایش آنها آماده کنیم و کار زیادی دارد.

رییس سازمان انرژی اتمی کشورمان با بیان این که "در تولید نسل جدید سانتریفیوژها هیچ چیز غیرممکنی برای ما وجود ندارد و ما به این مساله به طور کامل مسلط هستیم"، تصریح کرد: نسل اول سانتریفیوژهای ما دارای SWU (میزان اورانیومی که در یک سال هر ماشین سانتریفیوژ تولید می کند) سه بود و نسل دوم دارای 5 الی 6 و نسل‌های بعدی این میزان به 10 الی 17 SWU هم می‌رسد که در حال تست‌های مختلف آنها از جمله تست مکانیکی هستیم.

رییس سازمان انرژی اتمی تصریح کرد: ایران از هیچ حقی بر اساس ان.پی.تی و اساسنامه آژانس که برای اعضا وجود دارد عدول نخواهد کرد و همزمان به تعهداتش نیز پایبند است. بر این اساس، غنی سازی حق ماست و با هر شیوه و به هر میزان و سطحی می‌توانیم غنی‌سازی کنیم.

وی گفت: بر اساس توافق ژنو در مدت شش ماهی که قرار است گام اول اجرا شود، غنی سازی 20 درصدی را داوطلبانه تعلیق می کنیم.

صالحی در پاسخ به این پرسش که در توافق ژنو به صراحت به حق غنی سازی ایران اشاره نشده است، با اشاره به ماده 4 ان‌.پی‌.تی اظهار کرد: بر اساس ماده 4 به روشنی بیان شده است که اعضا حق برخورداری از انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای را در تحقیق و تولید و بهره‌برداری دارند اما ما یک پرونده ساختگی هسته‌ای در آژانس داریم و با وجود این که انحرافی در برنامه و فعالیت هسته ای ایران صورت نگرفته است اما بهانه ها باقی است و چاره‌ای نداریم؛ جز این که به بهانه‌های آنها پاسخ دهیم. آن مقدار که به مسایل فنی و حقوقی مربوط می شود پاسخ داده شده است اما مسائل سیاسی باقی مانده است و اکنون در عرصه سیاسی در حال کلنجار هستیم تا به یک تفاهم سیاسی برسیم.

معاون رییس‌جمهور خاطرنشان کرد: آنها می‌دانند که ما از مسیر صلح‌آمیز انحرافی نداشته‌ایم و به سمت تولید، انباشت و استفاده از سلاح هسته‌ای بر اساس فتوای رهبری و مواضع دینی و اخلاقی‌مان نمی رویم؛ همان‌طور که در جنگ تحمیلی از سلاح شیمیایی استفاده نکردیم. آنها از این که ایران در منطقه به عنوان یک کشور مستقل بتواند با تکیه بر توان داخلی فن‌آوری صلح آمیز هسته‌ای به دست آورد و نقش‌آفرین باشد و در تعاملات منطقه‌ای موثر باشد، ناراحت هستند. واقعیت این است که ما کشوری قدرتمند در منطقه و عرصه بین‌الملل هستیم و با وجود فشار بسیار به ایران برای این که در مدار آنها قرار بگیریم، نتوانستند به جایی برسند و در نهایت از در تعامل با ایران در آمدند.

وی با اشاره به بازرسی بازرسان آژانس از تاسیسات تولید آب سنگین اراک با بیان این که "بازرسی از این تاسیسات در چارچوب توافق پادمانی ایران و آژانس نیست"، گفت: اما برای بازرسی از راکتور 40 مگاواتی آب سنگین اراک زمانی بازرسان می توانند بازرسی کنند که مواد هسته‌ای در محدوده مشخصی به لحاظ زمانی قرار باشد وارد راکتور شود که قبل از آن به آژانس اعلام می شود. با این وجود ما اجازه دادیم تا بازرسان از این راکتور بازدید کنند و درباره تاسیسات تولید آب سنگین اراک هم قبلا دو بار اجازه بازدید داده بودیم. این همکاری ایران در جهت زدودن بهانه ها و هموار کردن راه بوده است.

صالحی تأکید کرد که بازدید بازرسان در چارچوب توافق ژنو "دسترسی مدیریت شده" است؛ یعنی بازدید با بازرسی متفاوت است. بازرسی مکانیزم مشخص و بر اساس قاعده‌های فنی و حقوقی است و باید شیوه بازرسی تحت عنوان "رهیافت پادمان" میان ایران و آژانس به تفاهم برسد اما در بازدید روند به گونه‌ای دیگر است.

وی ادامه داد: تا الان یک بازدید مدیریت شده بر اساس توافق ایران و آژانس در 20 آبان از تأسیسات تولید آب سنگین اراک صورت گرفته است و یک بازدید هم قرار است از معدن گچین بندرعباس صورت گیرد و البته این اقدامات در تلطیف فضای مذاکرات ایران و 1+5 نیز موثر است.

صالحی درباره تعهدات فراتر از ان.پی.تی که ایران در چارچوب توافق ژنو پذیرفته است،‌ با بیان این که "تعهدات ایران فراتر از پادمان است اما زیر سقف پروتکل الحاقی است"، گفت: اگر پروتکل الحاقی را اجرا می‌کردیم برخی از اقدامات داوطلبانه که در چارچوب توافق انجام می‌دهیم مثل بازدیدها در چارچوب پروتکل بود.

رییس سازمان انرژی اتمی درباره قیود اضافه شده به غنی‌سازی در متن توافق ژنو از جمله "اقدامات شفاف‌ساز" گفت: آنها (غرب) می‌گویند ما نگرانیم که فعالیت‌های هسته‌ای ایران منحرف شود و ما هم می گوییم که این نگرانی پایه و اساس ندارد اما آمادگی داریم با استفاده از مکانیزم‌های شناخته شده بین‌المللی در چارچوب تعهدات بین‌المللی مثل ان.پی.تی یا توافقنامه پادمان جامع و کد اصلاحیه 3.1 جدید و پروتکل الحاقی همکاری کنیم. اگر مجلس شورای اسلامی روزی پروتکل الحاقی را تصویب کند و عملیاتی شود، پروتکل آخرین مکانیزم تضمین دهنده صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران است و پرونده هسته‌ای ایران به این واسطه عادی می‌شود ومکانیزم مورد نظر آنها استفاده از پروتکل الحاقی است که می‌تواند نگرانی‌ها را رفع کند.

وی در پاسخ به سوالی دیگر مبنی بر این که منتقدان معتقدند که در توافق گفته شده است "یک" برنامه غنی سازی برای ایران وجود خواهد داشت و این یعنی این برنامه غنی‌سازی می تواند هر چیزی با محدوده مشخصی که آنها تعیین می‌کنند باشد، با تایید این که صحبت منتقدان در این زمینه وارد است، گفت: البته آرمانی این بود که طرف مقابل به ما اعتماد کند و نگرانی‌ها با وجود فتوای رهبری و برخی همکاری ها رفع شود اما این اتفاق نیفتاده است و دو راه پیش رو داریم؛ این که راه تقابل را برویم یا یک راه دیگری را جستجو کنیم که راه میانه باشد که هم آنها اطمینانشان به برنامه و فعالیت صلح‌آمیز هسته‌ای ایران به دست آید و هم ما به حقوقمان دست یابیم.

وی ادامه داد: اگر آنها می خواستند حق غنی سازی ایران را بدون هیچ خللی بپذیرند باید می گفتند که ایران حق غنی سازی در خاک خود را دارد و این اصل قابل انتزاع نیست اما ما می خواهیم به شیوه دیگر به این نقطه برسیم.

صالحی گفت: این که می‌گویند غنی‌سازی باید چه میزان باشد امری نیست که مورد پذیرش ما باشد. البته ما که نمی‌خواهیم در سال 10 هزار تن غنی‌سازی کنیم. باید ببینیم اصلا برای چه می‌خواهیم غنی سازی کنیم که برای نیروگاه‌هایمان است. هم چنین ما اگر مطمئن بودیم که آنها سوخت را برای نیروگاه‌هایمان به ما می‌دهند شاید اصلا سراغ تولید سوخت نمی‌رفتیم اما ما به آنها اعتماد نداریم.

وی تصریح کرد: اگر قرار باشد آنها برای ما تعیین کنند که چه مقدار سوخت تولید کنیم و غنی سازی انجام دهیم که بی معناست.

صالحی در پاسخ به این پرسش که معنای عدم پیشرفت در نطنز و فردو و راکتور اراک چیست، گفت: اکنون نزدیک به 19 هزار سانتریفیوژ داریم که حدود 8 الی 9 هزار از این تعداد آنها در حال کار هستند و مابقی حدود 9 هزار سانتریفیوژ دیگر را فقط نصب کرده‌ایم و تزریقی به آنها نمی‌شود و کار نمی کنند و از قبل هم نصب شده‌اند. بنابراین ما به تولید اورانیوم سه و نیم درصدی با حدود 9 هزار سانتریفیوژ ادامه می‌دهیم و تنها 20 درصد را تعلیق می کنیم.

رییس سازمان انرژی اتمی ادامه داد: البته سانتریفیوژهایی که 20 درصد تولید می کردند از رده خارج نمی‌شوند بلکه آنها اورانیوم سه و نیم درصد تولید می‌کنند. 4 آبشار در فردو و 2 آبشار در نطنز که 20 درصد تولید می‌کردند، با اجرای توافق اورانیوم کمتر از 5 درصد تولید می‌کنند.

صالحی گفت: الان حدود 400 کیلو اورانیوم 20 درصدی تولید کرده‌ایم که از این مقدار حدود 200 کیلو را به صفحه سوخت برای استفاده در راکتور تهران تبدیل کرده‌ایم و بر اساس توافق ژنو هر مقدار که اورانیوم 20 درصدی در زمان اجرای توافق تولید کرده باشیم نصفش به صفحه سوخت (U3O8) و نصف دیگر به اورانیوم 5 درصدی رقیق می شود.

وی تصریح کرد: در حال حاضر برای 4 الی 5 سال سوخت لازم برای راکتور تهران را تولید کرده‌ایم.

رییس سازمان انرژی اتمی در پاسخ به این پرسش که ایران می تواند غنی سازی با غنای بالا داشته باشد، گفت: بله. غنی سازی با غنای بالا دیگر بحث تکنولوژی نیست بلکه موضوع چینش سانتریفیوژهاست.

صالحی خاطرنشان کرد: اگر طرف مقابل خواسته‌های غیر معمول و خلاف حقوق هسته‌ای ایران را در ادامه مسیر دنبال کند ما روند را قبول نخواهیم کرد و همه چیز به جای اول خود بازمی گردد.

وی افزود: ما برای 5 راکتور هزار مگاواتی به سوخت نیاز داریم. برای تجهیز سایت غنی سازی نطنز تا 50 هزار سانتریفیوژ که سوخت یک نیروگاه را تامین کند 7 الی 8 سال زمان نیاز داریم.

وی ادامه داد: در حال حاضر نیروگاه بوشهر سالانه به 30 تن سوخت نیاز دارد بنابراین ما باید نسبت به تامین سوخت مورد نیاز نیروگاه‌هایمان مطمئن باشیم و اطمینان نداریم که آنها به ما سوخت دهند.

صالحی گفت: ما با توافق ژنو به دنیا نشان دادیم که اهل تعامل و مذاکره هستیم و لجاجت نمی‌کنیم و سعی کردیم افکار عمومی روشن شوند که جممهوری اسلامی ایران اهل تعامل و منطق است.

رییس سازمان انرژی اتمی تاکید کرد: اگر به ما سوخت ندهند و مانع‌مان شوند کار خودمان را می کنیم. مگر کسی جرات کرده است تاکنون جلوی ما را بگیرد و اگر محدودیت برایمان وضع کنند برمی گردیم سرجای اول خود.

وی با اشاره به روند و زمان اجرای توافق ژنو تصریح کرد: بعد از گام اول که شش ماه است، دوره اعتمادسازی که برداشتن گام‌های متقابل است آغاز می شود که دوره زمانی آن مشخص نیست اما یک دوره چند ساله است که در آن خیلی از کارها انجام می‌گیرد و انتهای این دوره چند ساله باید پرونده هسته‌ای ایران عادی شود و بعد از آن فعالیت‌های هسته‌ای ایران هیچ محدودیتی نخواهد داشت.

صالحی گفت: در این دوره اقدامات گام به گام و متقابل تولید اورانیوم 5 درصدی و تحقیق و توسعه ادامه دارد و اگر نیاز باشد اورانیوم 20 درصدی را هم تولید می کنیم.

وی با اشاره به انتقادها درباره راکتور اراک در چارچوب توافق ژنو با بیان این که "از برخی سخنان در جامعه مبنی بر این که راکتور اراک تعطیل می‌شود، تعجب می کنم"، گفت: هنوز راکتور اراک راه‌اندازی نشده است که بخواهد تعطیل شود. قرار است بر اساس توافق در مدت شش ماه برخی تجهیزات اصلی راکتور نصب نشود. درحال حاضر 80 درصد کار ساخت ونصب تجهیزات راکتور انجام شده است و اگر 20 درصد باقی مانده نیز انجام شود تازه به زمان تست سرد راکتور که حدود یک سال طول می کشد می‌رسیم.

وی درباره نطنز و فردو نیز خاطرنشان کرد: دراین دو مورد نیز قرار است سانتریفیوژ جدید نصب نشود اما می‌توانیم سانتریفیوژهایی که خراب می شوند را جایگزین کنیم.

صالحی با اشاره به نگرانی غرب از راکتور اراک به خاطر پلوتونیوم گفت: ما حاضریم با متخصصان آنها گفت‌وگو و چالش کنیم و دلایلمان را در رد ادعای آنها که راکتور اراک می‌تواند به سمت سلاح هسته ای منحرف شود، بیان کنیم.

وی توضیح داد: دو روش برای تولید بمب وجود دارد اول استفاده از اورانیوم 235 با غنای 90 درصد است و دومی استفاده از پلوتونیوم 239 که در طبیعت وجود ندارد و ساخته دست بشر است و امری صنعتی است. اگر پلوتونیوم 239 بیش از 4 هفته در قلب راکتور باقی بماند موادی از جمله پلوتونیوم 240 و 242 به آن اضافه می‌شود که ویژگی استفاده از آن در سلاح هسته‌ای را از بین می‌برد. در راکتور اراک قرار است سوخت مورد نظر برای یک سال در قلب بماند؛ به علاوه که ایران اساسا تاسیسات بازفرآوری برای جدا کردن پلوتونیوم ندارد و از سویی دوربین‌های آژانس در این تأسیسات قرار دارد و همه چیز را رصد می کند.

صالحی درباره مرحله بازفرآوری گفت: ما قبلا در سال 2003 بازفرآوری را در اندازه آزمایشگاهی داشتیم اما بعد آن را بستیم و به آژانس هم اعلام کردیم. این اقدام ایران داوطلبانه بود و به این معنا نیست که ما حق انجام این کار را نداریم بلکه الان نیاز به بازفرآوری نداریم.

وی درباره گام نهایی توافق ژنو گفت: در گام نهایی فعالیت‌های هسته‌ای ایران مثل کشورهای ژاپن و آلمان خواهد شد و این امری است که آنها (1+5) به آن اذعان کرده‌اند. در انتهای بازی که آنها به راه انداخته اند موضوع هسته ای ایران یک موضوع عادی می شود و ایران از حقوقش طبق ان.پی.تی برخوردار خواهد شد.

رییس سازمان انرژی اتمی با اشاره به پذیرش قیودی مثل بازرسی از کارخانه مونتاژ سانتریفیوژها و نگرانی ها از قرار گرفتن اطلاعات مربوط به فناوری هسته‌ای کشور در اختیار برخی گفت: آنها خواستند برخی اقدامات را انجام دهیم که برای شفاف‌سازی پذیرفتیم و مشکلی هم ندارد و مطمئن باشید که ما امین مردم هستیم و امانت‌داری می کنیم.

وی در پاسخ به این پرسش که برخی معتقدند که گام اول را ایران بلندتر از 1+5 برداشته است؟ با بیان این که " این طور نیست" از ارائه توضیح بیشتر خودداری کرد و گفت که نمی‌توانم بیشتر این موضوع را توضیح دهم.

صالحی خطاب به وزیر امور خارجه کشورمان تصریح کرد: به ایشان خسته نباشید می‌گویم و درگذشت مادر گرامی‌شان را تسلیت می گویم.

وی ادامه داد: آقای ظریف کارش را خوب بلد است و ملت نگران نباشند. کسی که عهده دار مذاکره شده است فردی با تجربه است و در مساله هسته‌ای سال ها ورود داشته است و به خوبی از مواضع کشور در بحث هسته ای دفاع می کند. ما باید پشتیبان یکدیگر باشیم و انسجام خود را حفظ کنیم.

رییس سازمان انرژی اتمی درباره بیمارستان هسته ای گفت: با بخش خصوصی دراین باره وارد گفت‌وگو شده ایم؛ چرا که هزینه ساخت چنین بیمارستانی بسیار بالاست. هم چنین درباره محل ساخت این بیمارستان روز شنبه با آقای قالیباف شهردار تهران صحبتی داشتم که بتوانیم با کمک یکدیگر مجموعه نمونه‌ای را در غرب آسیا در ایران بسازیم که هم برای ملت ایران و هم همسایگان مناسب باشد. هزینه ساخت این مجموعه حدود 1000 میلیارد است وامیدواریم ظرف یکی دو ماه آینده با شهرداری تهران و بخش خصوصی و نیز سازمان انرژی اتمی به نتیجه برسیم.

وی ادامه داد: امیدواریم در سال 93 کلنگ این بیمارستان زده شود. ساخت این بیمارستان 4 الی 5 سال به طول می انجامد.

صالحی با بیان این که ایران الفبای هسته ای را یاد گرفته است، گفت: ما می توانیم در ساخت نیروگاه های جدید به لحاظ ساخت تجهیزات خدمات قابل توجهی داشته باشیم.

وی در خصوص سرمایه‌گذاری‌های عظیم کشورهای پیشرفته در صنعت هسته‌ای گفت: به قدری انرژی هسته‌ای از نظر اقتصادی و زیست محیطی مناسب است که کسی نمی‌تواند خود را از آن بی نیاز بداند. با وجود تمام مشکلات ایران اولین کشور در غرب آسیا است که از برق هسته‌ای برخوردار است و در ماه‌های اخیر 1.5 میلیارد مگاوات ساعت برق در نیروگاه بوشهر تولید شده است.

وی هم چنین از توقف دو ماهه نیروگاه بوشهر در آینده نزدیک خبر داد و گفت که این توقف برای تعویض سوخت نیروگاه است.

صالحی ادامه داد: برای ساخت نیروگاهی مثل بوشهر با ظرفیت هزار مگاوات، 4 تا 5 میلیارد دلار هزینه لازم است و باید از تامین سوخت آن نیز مطمئن بود بنابراین نیاز داریم تا از چرخه سوخت مناسب برخوردار باشیم. در برنامه میان‌ مدت 10 تا 12 ساله می‌خواهیم 3 الی 4 نیروگاه جدید به غیر از بوشهر داشته باشیم.

وی درباره پیشرفت ایران در زمینه طراحی نیروگاه با بیان این که طراحی راکتور 40 مگاواتی اراک در ایران صورت گرفته است، گفت: هم چنین بیش از 5 الی 6 سال است که طراحی نیروگاه 360 مگاواتی را آغاز کرده‌ایم اما این طراحی نیاز دارد تا از سوی یک شرکت سازنده نیروگاه مورد تایید قرار گیرد. اگر کار به خوبی در این زمینه جلو رود بین 10 الی 15 سال طول می کشد تا نیروگاه دارخوین را بسازیم.