اصلاً دلمان می‌خواهد برویم مکتب‌خانه تا ملاباجی به ما درس یاد بدهد. یک بقچه غذا هم داریم. امروز نوبت من است برای ملاباجی نان و خورش بیاورم. هرروز یک نفر ملاباجی را مهمان می‌کند. این‌ها که می‌بینی لوح‌های مشق است. این پارچه‌ی زیبا هم برای زیردستی است. بگذار کاغذ و کتاب‌هایم را بگذارم در کیف فلزی... باران و برف کاغذ و کتاب‌هایم را خیس نکند. این کیف، حلبی است و حلبی‌سازها از حلب روغن آن را ساخته اند!
این‌روزها در «باغ نگارستان» می‌توانید به یک سفر جذاب بروید. سفر به دنیای کودکی. باغ نگارستان، خود دنیایی است. یک باغ ایرانی زیبا... هیچ می‌دانی که پروین اعتصامی در این باغ، معاونت کتابخانه را به‌عهده داشته است؟ می‌دانی در این‌جا، محمدشاه قاجار تاج‌گذاری کرده است... پس اگر به موزهنمایشگاه تاریخ و فرهنگ کودکی آمدی به این باغ هم خوب نگاه کن!
* * *
وارد نمایشگاه که می‌شویم راهنماهایی را می‌بینیم با شال‌هایی نارنجی که روی شال‌هایشان، تصویر «افسانه‌ی درخت آسوریک» نقش بسته است. داستانی به زبان پهلوی، مناظره‌ای بین درخت نخل و بز... که به برتری بز منجر می‌شود!
فرزانه طاهری قندهاری، سرپرست موزهنمایشگاه تاریخ فرهنگ کودکی، درباره‌ی این نمایشگاه می‌گوید: «براساس توافق شورای کتاب کودک و باغ موزه‌ی نگارستان که زیر نظر دانشگاه تهران است، این نمایشگاه به‌مدت شش‌ماه در باغ نگارستان برپا خواهد بود تا در دو ساختمان این باغ‌موزه، اطلاعات تاریخ کودکی را به نمایش بگذاریم.»
او می‌گوید: «این نمایشگاه، پانزدهمین نمایشگاه ماست. سعی ما این است که در این شش‌ماه، با بچه‌ها تعامل بیش‌تری داشته باشیم و کار خودمان را هم ارزیابی کنیم. ما تلاش می‌کنیم گروه‌های سنی مختلف، از کودکان پیش‌دبستانی تا نوجوانان را درگیر کنیم. در این نمایشگاه افرادی هستند که دوره‌های آشنایی با ادبیات کودک را گذرانده و باستان‌شناسی و مردم‌شناسی خوانده‌اند که به شکل داوطلب با مخاطب کودک و نوجوان ارتباط می‌گیرند.»
سرپرست این موزهنمایشگاه می‌گوید: «ما دوست داریم کودکان و نوجوانان این‌بار که وارد فضای موزه‌ای می‌شوند و خوب ببینند و خوب بشنوند. در ضمن راهنماهای ما «راهنماپژوهشگر» هستند و سعی خواهند کرد که بازدیدکنندگان مخصوصاً کودکان و نوجوانان را به‌موضوع ارتباط بدهند.»
طاهری می‌گوید: «سعی داریم به مناسبت‌های مختلف، برنامه‌های متنوع برگزار کنیم. بحث محیط زیست یکی از این موضوع‌هایی است که ما با دانش‌آموزان به‌آن خواهیم پرداخت.» او درباره‌ی نمایشگاه می‌گوید: «در ابتدای ساختمان، انواع عروسک‌های نمایشی، اسباب‌بازی و آموزشی قرار گرفته است. اسباب‌بازی‌های خارجی هم داریم که اول به شکل سوغات به ایران آمده‌اند و بعد کارخانه‌های آن‌ها هم وارد کشور شد. در بخش دیگری عروسک‌های مردم ساخت به‌نمایش درآمده‌اند؛ عروسک‌هایی که به شیوه‌های مختلف در مناطق گوناگون و با تأثیر از تنوع فرهنگی این مناطق در سال‌های پیش ساخته شده‌اند. این عروسک‌های آموزشی، به مجموعه‌ی عروسک‌های آقای مافی و خانم سهراب تعلق دارند که در دهه‌ی ۴۰ و در مدرسه‌ی مهران تهیه شده و نشانگرفرهنگ قوم‌های مختلف هستند. عروسک‌های بازسازی شده‌ای از هرمزگان، کرمان، تهران، آذربایجان غربی و... هم داریم.»
او به تاریخ اسباب‌بازی در گذشته اشاره می‌کند و می‌گوید: «ما در دوره‌های گذشته، سوت‌سوتک، قاب‌بازی و پیکرک‌ها را داشتیم. از پیکرک‌ها هم در مراسم آیینی استفاده می‌شد و هم به‌عنوان اسباب‌بازی مورد استفاده قرار می‌گرفتند. شکل این پیکرک‌ها جالب بوده و خیلی سبک بوده‌اند.»
در این بخش هم‌چنین مطالب خواندنی هم عرضه می‌شود؛ مطالبی مثل کتاب‌های پاپ‌آپ (کتاب‌هایی که با بازشدن صفحه‌هایش، تصاویر آن برجسته می‌شوند)، کتاب‌های مقوایی و... هم‌چنین نمونه‌هایی از کتاب‌های آقای دادجو را می‌بینیم که این ناشر، ابتدا عروسک‌های مومی می‌ساخت و عکس تهیه می‌کرد و به کشور‌های اتریش و ژاپن برای چاپ می‌داد. عروسک‌های بندانگشتی از این مجموعه هستند. موزهنمایشگاه تاریخ فرهنگ کودکی، روزهای شنبه، یک‌شنبه، سه‌شنبه و چهارشنبه از ساعت ۹ تا ۱۵، پذیرای کودکان و نوجوانان پیش‌دبستانی، دبستانی، راهنمایی و دبیرستانی خواهد بود.
نمایش ترب که از زبان روسی توسط مرحوم باغچه‌بان ترجمه شده است/ عکس‌ها: محمود اعتمادی