در بررسی‌هایی که مدیرکل دفتر آمار و اطلاعات جمعیتی و مهاجرت سازمان ثبت احوال نتایج آن را اعلام کرد، متولدان سال 1350به بعد نسل جدید و متولدان پیش از آن نسل گذشته محسوب شده‌اند.به گفته علی اکبر محزون، نتایج به‌دست آمده بسیار متفاوت از الگوی فرزندآوری حاکی از آمار کل جامعه است که در گذشته اعلام شده، بر همین اساس 2سرشماری سال‌های 85 و 90مورد بررسی قرار گرفتند.
در سرشماری سال 85، 26.5 درصد از نسل جدید بدون فرزند،31.2دارای یک فرزند و 22.8دارای 2فرزند بوده‌اند. اما در سرشماری سال 90آمارها کمی متفاوت است. در نسل جدید تعداد افرادی که بدون فرزند بودند 23.5درصد، تک‌فرزند31.3درصد و 2فرزند 27.2درصد بوده است که نسبت به سرشماری سال 85متفاوت بوده است.براساس سرشماری سال 90خورشیدی، 33.3درصد کل جامعه حداکثر یک فرزند داشته‌اند که این آمار در نسل جدید 54.8و در نسل قبل نیز7.3درصد بوده است که بسیار متفاوت و کمتر از نسل جدید است.آمار بخشی از جامعه که حداکثر 2فرزنددارند، در کل جامعه 2/54درصد، در نسل جدید 82درصد و نسل قدیم 20.4درصد بوده است.
خانواده‌های 3فرزندی و بیشتر
آمار درباره افرادی که حداکثر 3فرزند داشته‌اند، از این قرار است: در کل جامعه این نسبت 67.3درصد بوده این در حالی است که در نسل جدید 92.8درصد و در نسل قبل نیز 36.4درصد بوده است به‌طوری که ملاحظه می‌شود اختلاف زیادی میان این دو نسل وجود دارد. براساس این پژوهش 45درصد از کل جامعه حداقل 3فرزند داشته‌اند و این در نسل جدید 17.7درصد و در نسل قدیم 78.3درصد بوده است. تا پیش از سال 1350خورشیدی، در نسل گذشته 31.2درصد کل جامعه حداقل 4فرزند داشته‌اند، این آمار در نسل جدید 7درصد و در نسل قدیم 62.4درصد بوده است به‌طوری که می‌توان گفت بیش از 60درصد نسل قدیم حداقل 4فرزند داشته‌اند. در نسل جدید هم 2.9درصد و47.4درصد نیز در نسل قدیم حداقل 5فرزند داشته‌اند و در کل جامعه نیز این آمار 23درصد بوده است به‌طوری که می‌توان گفت نیمی از جامعه حداقل 5فرزند داشته‌اند.
علت چیست؟
محزون، مدیرکل دفتر اطلاعات، آمار و جمعیت سازمان ثبت احوال علت این تغییر در بین 2 نسل را چنین توضیح داد: تحقیقات انجام شده نشان می‌دهد علت این تفاوت در تعداد فرزندان نسل‌های قدیم و جدید، سبک زندگی و به تبع آن رفتار باروری نسل‌ها بوده که برای مقایسه این دو نسل انتخاب شده‌اند. او ادامه داد: هدف و وظیفه سازمان ثبت احوال بیان واقعیت‌های آماری است که با روش‌ها و تکنیک‌های آمارهای واقعی به‌دست می‌آید. واقعیت‌هایی که مدیرکل دفتر آمار و اطلاعات جمعیتی سازمان ثبت احوال اعلام کرد، نشان می‌دهد که برای نجات کشور از بحران کاهش شیب رشد جمعیت و همچنین پیرسالی جمعیت که در 4دهه آینده گریبان ایرانیان را خواهد گرفت، باید چاره‌ای جدی و مشوق‌هایی اقناعی گزیده شود. نگاهی به کشور پهناور روسیه که تراکم جمعیت آن نسبت به وسعتش نسبت به کشورهای اروپایی بسیار کمتر است، می‌تواند نتایج خوبی به‌دست دهد.
روس‌ها که از ابتدای فروپاشی شوروی سابق در سال‌های نخست دهه 90میلادی به این سو همواره با معضلی به نام کاهش جمعیت مواجه بودند، با اتخاذ راهکارهای تشویقی برای نخستین بار در سال گذشته میلادی توانستند این روند را برگردانند.
تجربه موفق روس‌ها
جمعیت روسیه پس از 22سال برای نخستین بار سال گذشته سیر رشد مثبت یافت ومقام‌های ارشد روس از این اتفاق به‌عنوان نقطه عطفی درپیشبرد سیاست‌های جلوگیری از کاهش جمعیت یاد کردند. کاهش جمعیت روسیه از حدود 160میلیون نفر به 142میلیون نفر در سال‌های نخست هزاره سوم میلادی نشان می‌دهدکه می‌توان با اتخاذ سیاست‌های تشویقی در بین شهروندان نسبت به جلوگیری از رشد منفی جمعیت به‌عنوان یکی از شاخص‌های تهدید کشورها امیدوار بود. دولت روسیه به خانواده‌هایی که فرزند دوم آنها به دنیا بیاید، 450هزار روبل معادل حدود 15هزار دلار کمک مالی و به ازای تولد فرزند سوم نیز یک قطعه زمین 600تا یک‌هزار مترمربعی اهدا می‌کند.
ارائه خدمات پزشکی رایگان در دوران بارداری و وضع حمل به مادر و یک سال پس از آن به کودک و پرداخت کمک هزینه ماهانه 80دلار به کودک در 3 سال نخست زندگی وی از مشوق‌های مالی دولت روسیه برای فرزند اول خانواده‌هاست. اجرای سیاست تشویق خانواده‌ها به داشتن فرزند بیشتر در روسیه در سال‌های اخیر نتایج ملموسی در سطح جامعه داشته است و هم‌اکنون در اماکن و معابر عمومی و ایستگاه‌های قطار شهری کلانشهر مسکو و دیگر شهرها و روستاهای این کشور می‌توان زوج‌های جوانی را با 2 تا 3 کودک مشاهده کرد؛ اتفاقی که تا همین چند سال پیش خبری از آن در جامعه روسیه نبود. هم‌اکنون در روسیه 20درصد خانواده‌ها مایل هستند فرزند سوم و چهارم نیز داشته باشند. 15درصد آنها قادر به اجرای این برنامه هستند. اما این خواسته تنها درصورتی محقق می‌شود که استانداردهای زندگی در جامعه ارتقا یابد.