دولت مادهای از قانون برنامه چهارم توسعه را احیا و در لایحه بودجه سال ١٣٩٣ (تبصره ١٤) طرحی را به مجلس شورای اسلامی ارائه کرده است که براساس آن دستگاههای اجرایی و مجریان طرحهای تملک داراییهای سرمایهای مجازند یک درصد از اعتبار احداث ساختمانهای خود را برای حمایت از هنرمندان، تولیدات ملی و رعایت بهتر معماری اسلامی و همچنین انتقال پیامهای فرهنگی به ساخت و خرید آثار هنری منقول و غیرمنقول اختصاص دهند. این پیشنهاد دولت درصورت تصویب مجلس علاوه بر رونق اقتصاد هنر، آثار هنری را به اقصی نقاط ایران، حتی روستاهای دورافتاده، خواهد برد.
یک درصد رقم مطلوب نیست
هنرمند مطرح نقاشیخط و کاتب ترجمه فارسی نهجالبلاغه حضرت امیرالمومنین علی علیهالسلام معتقد است گرچه بودجه یک درصدی خرید و سفارش آثار هنری برای مایملک ادارات دولتی کم است، میتوان پس از تصویب این رقم را برای آینده افزایش داد. جلیل رسولی میگوید: درست است که در نهایت یک درصد داراییهای دستگاههای دولتی ممکن است رقم خیلی زیادی نشود و خیلی کارساز نباشد اما همین مقدار هم درصورت تحقق میتواند برای عرصه هنر راهگشا باشد و بخشی از مشکلات فعالیتهای هنری را برطرف کند. تمام کسانی که به هر طریق متولی عرصه هنر هستند باید تلاش خود را برای
محقق شدن این قانون انجام دهند.
تصویبنشدن خسارت در پی دارد
حبیبالله صادقی، نقاش نسل انقلاب و دبیر جشنواره جهانی هنر مقاومت هم درباره این قانون چنین میگوید: مصوبه خرید آثار هنری یک طرح جدی، ارزشمند و احیاگرانه برای هنرهای تجسمی است. زمانی که من در موزه هنرهای معاصر بودم بارها با نمایندگان مجلس صحبت کردم و بهشدت دنبال این بودم که طرحهای حمایتی از هنرمندان تصویب شود. این بودجه مصوب یک راه نجات برای جریان هنرهای تجسمی است و باید عادلانه در اختیار جامعه هنری قرار بگیرد. از دولتمردان میخواهم با جدیت این طرح را پیگیری کنند و از دوستان عزیز در مجلس واقعا تقاضا میکنم گروه کارشناسانی تشکیل دهند تا مشخص شود اختصاصنیافتن این بودجه چه خسارتهای سهمگینی به حوزه فرهنگ، معرفت و اندیشه بعد از پیروزی انقلاب زده است.
هنر وارد سبد خانوادهها میشود
ایرج راد، مدیرعامل خانه تئاتر تصویب این یک درصد در مجلس را حیاتی میداند و میافزاید: تصویب و اجرای این طرح به نفع همه است. گذشته از جامعه هنری، در فضای ادارهها و تلطیف فضا حتی بر ارتباط کارمندان با یکدیگر و با ارباب رجوع مؤثر است و اثرش را نمیتوان کتمان کرد. مشخصا درباره تئاتر یا موسیقی جدا از بهکار بردن نمادها و نشانههای این دو هنر، ادارهها میتوانند بلیت تئاتر یا کنسرت را برای کارکنانشان از این بودجه فراهم و با این کار هنر را وارد سبد فرهنگی خانوادهها کنند؛ چیزی که همواره دغدغه فرهنگی همه دولتها بوده و هست.
مقایسه ورزشکاران و هنرمندان
واحد خاکدان، نقاش پیشکسوت، میگوید که در تمام دنیا مرسوم است از هنر و هنرمند حمایت ویژه شود اما این اتفاق با توجه به پیشینه غنی هنر در ایران هنوز رخ نداده و به عقیده وی، تصویب لایحه یکدرصدی برای خرید و سفارش آثار هنری نخستین گام در این عرصه است. وی درباره ضرورت اجرایی شدن مصوبه موسوم به یک درصد میگوید: در طول سال و ماه بودجههای کلانی در کشور صرف امور مختلف میشود اما در این میان هنرمندان سهمی از بودجه ندارند. بهنظر من اختصاص بودجه یک درصدی نهادها و سازمانهای دولتی برای خرید و سفارش آثار هنری اتفاقی خوب و امیدوارکننده است و امیدوارم به نتیجه برسد. در تمام دنیا مرسوم است که نهادها و سازمانها به جای پرداخت مالیات، اقدام به خرید و سفارش آثار هنری میکنند اما در ایران هنوز در این حوزه اتفاق خاصی نیفتاده و اگر وضعیت هنرمندان را با صنف ورزشکاران مقایسه کنیم، به راحتی شاهد تناقض بزرگ برای تخصیص امکانات و بودجه میشویم.
افزودن به سرمایه ملی
طاهر شیخالحکمایی، مجسمهساز نسل انقلاب که آثار شاخصی با موضوع مقاومت آفریده هم درباره لایحه یک درصدی بودجه نهادها و سازمانها برای خرید و سفارش آثار هنری چنین اظهارنظر میکند: واقعیت این است که ما به هر نحو و در هر بخش در عرصه هنر سرمایهگذاری کنیم و بهره بگیریم، برد کردهایم و برای ایران سرمایه ملی و معنوی میآفرینیم. برای بها دادن به هنر هم باید راهکار پیدا کرد. استاد صدیقی مجسمه تعداد زیادی از مشاهیر ما مثل سعدی، ابنسینا و... را ساختهاند. شما فکر کنید اگر ایشان در طول عمر پربرکت خود به جای 20کار ۲۰۰ کار از خود به یادگار میگذاشتند چه سرمایه هنگفتی در اختیار ما بود.
نوبت مجلس است
حمایت عموم هنرمندان از طرح اختصاص یک درصد از بودجه پروژههای عمرانی به خرید و سفارش آثار هنری نشان از اهمیت این طرح در سرنوشت هنر و هنرمندان در عرصههای مختلف دارد. حالا توپ در زمین مجلس است تا با تصویب این طرح علاوه بر دمیدن روح امید در جان هنرمندان، رونقی خاص به بازار اقتصاد هنر بدهد. شاید اختصاص همین بودجه یک درصدی، انقلابی در عرصه تمام هنرها بهویژه هنرهای تجسمی پدید آورد.