علی‌اکبر صالحی در سخنانی در ساعات اولیه دوشنبه - 30 دی‌ماه - در یک برنامه تلویزیونی اعلام کرد: امروز از نظر ما روزی بلند و طولانی است که طی آن اقدامات ایران برای انجام توافق به انجام می‌رسد.
وی ادامه داد: تعلیق داوطلبانه غنی‌سازی 20 درصد در دو آبشار در نظنز و چهار آبشار در فردو صورت می‌گیرد که قرار است اتصالات بین آبشارها متوقف شود.
صالحی با اشاره به فعالیت‌های اراک نیز اظهار کرد: بر اساس توافق ژنو، قرار است سوخت این رآکتور به تأسیسات و محوطه رآکتور وارد نشود. بازرسان در دو روز گذشته به انبارها سرکشی کردند و دیدند که در رآکتور و انبارهای آن، آب سنگین وجود ندارد. همچنین آنها بررسی کردند که سوختی به رآکتور انتقال نیافته باشد.
وی ادامه داد: بازرسان به اصفهان رفتند و در آنجا هم روند تولید قرص، میله و مجتمع سوخت را حسابرسی کردند زیرا قرار است بر اساس تعهد ایران در دوره شش ماهه اجرای توافق در این زمینه تولیدی صورت نگیرد.
رییس سازمان انرژی اتمی، اقدام چشمگیر ایران در اجرای توافق ژنو را توقف تولید غنی‌سازی 20 درصد دانست و گفت: البته غنی‌سازی 20 درصد تا صبح امروز ادامه دارد.
به گزارش ایسنا، صالحی درباره میزان ذخایر اورانیوم غنی شده تا 20 درصد گفت : از زمانی که ایران اقدام به تولید اورانیوم 20 درصدی کرد توانست حدود 416 کیلوگرم اورانیوم تا غنای 20 درصد تولید کند. نصف این میزان به صورت پودر U3O8 که مرسوم است به آن کیک زرد می گویند تبدیل کردیم. از این میزان196 کیلوگرم باقی مانده است که گاز اورانیوم 20 درصد است و قرار است بر اساس توافق ژنو نصف آن را به پودر اورانیوم تبدیل کنیم که البته این اقدام در چارچوب برنامه های خودمان است، چون برای تولید صفحه سوخت مورد استفاده در راکتور تهران به آن نیاز داریم.
وی ادامه داد: حدود 100 کیلو دیگر از 196 کیلو گرم اورانیوم 20 درصد را نیز قرار است بر اساس توافق ژنو رقیق کنیم و اینجا امتیازی داده‌ایم چون کاری که کرده‌ایم را عکسش را انجام می‌دهیم. از این اورانیوم برای افزایش غنای اورانیوم‌هایی مثلا 9 دهم درصد استفاده می کنیم . ماهی 15 کیلو اکسید می کنیم و طی شش ماه این کار انجام می شود چون آنها اقساط ما را ماه به ماه می دهند.
رییس سازمان انرژی اتمی با اشاره به این که 1+5 در پرداخت اقساط 4.2 میلیارد دلار بازه زمانی را در اختیار گرفته است افزود: چنان چه آنها طبق برنامه اقساط را پرداخت کنند، ما هم به موقع اکسید می کنیم.
صالحی درباره اینکه چقدر مطمئن هستید آژانس تحت تاثیر کشورهای قدرتمند قرار نگیرد؟ گفت: این یک مساله فنی است و نمی توان با آن به شیوه‌ای دیگر برخورد کرد وقتی تعلیق 20 درصد صورت گیرد دیگر انجام شده است و نمی توان با آن به گونه ای دیگر برخورد کنند.
وی تصریح کرد: در دوره های قبل هم ما با آژانس درباره رفع ابهامات و سوالات همکاری کرده ایم از جمله پاسخ دادن به شش موضوع باقی مانده . الان آژانس نسبت به برنامه هسته ای ما تردید ندارد اما تحت عنوان موضوعی به نام "مطالعات ادعایی" و احتمال کاربردهای نظامی بهانه تراشی می کنند. سه سال طول کشید تا توانستیم به آنها بفهمانیم که آلودگی بالای 50 درصد نداشتیم. این روند زمان بر است و باید صبر داشت.
رییس سازمان انرژی اتمی درباره برخی نگرانی ها درمورد جاسوسی از برنامه هسته ای کشور و نیز سوء قصد به جان دانشمندان کشور گفت: ما قبلا توجه جدی به این مسایل نداشتیم و فکر نمی کردیم طرف مقابل آنقدر خبیث باشد که نسبت به جان دانشمندان ما سوءقصد داشته باشد، اما الان محافظت های مستقیم و غیر محسوس در سطوح مختلف صورت می گیرد و دانشمندان ما مورد محافظت قرار می گیرند. کمیسیونی که مسوول حفاظت از دانشمندان کشور است با حضور ارگان های مختلف از جمله سپاه و نیروی انتظامی که بودجه، سطح و شیوه حفاظت را تعیین می کنند وجود دارد که این وظیفه را برعهده دارد. ما به صدا و سیما نیز اعلام کردیم که چهار پنج نفر می توانند از مسوولان سازمان انرژی اتمی در تلویزیون حضور یافته و مصاحبه کنند.
وی ادامه داد: اگر بخواهند اشتباه ترور دانشمندان ایران را بار دیگر انجام دهند مساله شکل دیگری می گیرد.
رییس سازمان انرژی اتمی درباره احداث دفتر ثابت آژانس در ایران اظهار کرد: تا الان درخواستی در این باره دریافت نکردیم اما این موضوع امر غیر معمولی نیست در کانادا و ژاپن دفتر ثابت آژانس وجود دارد. ما نیز در کشور بازرسان نیمه مقیم داریم که هر دو هفته یک بار عوض می شوند. ما سه نوع بازرسی داریم که در چارچوب پادمانی، تفاهم پادمانی میان ایران و آژانس که دو ماه پیش با آژانس داشتیم و در همین راستا 9 بهمن باررسان از معدن گچین بازدید می کنند و یک نوع دیگر که بازرسانی هستند که در چارچوب توافق ژنو و برای نظارت بر اجرای تعهدات ایران در کشور حضور می یابند.
صالحی درباره متن تفسیری منتشر شده درباره اجرای توافق ژنو از سوی کاخ سفید گفت: به عنوان رییس سازمان انرژی اتمی معتقدم باید به صحبت های مسوولان خود توجه کنیم . آمریکا هم مشکلاتی در کشور خود دارد و لابی صهیونیست نفوذ زیادی در آمریکا دارد و نمی خواهد ایران در این چارچوب جایگاهی پیدا کند. دولت آمریکا نه از سر خیرخواهی بلکه منافع ملی خود و اعتبارات دیگر می خواهد با ایران تعامل داشته باشد .
وی ادامه داد: 34 سال آنها به ما فشار آوردند اما با همه این ها ما توانستیم در زمینه ماهواره، شبیه سازی، هسته ای، نانوتکنولوژی و غیره دستاوردهایی داشته باشیم و اینها با توجه به انسجامی که بین دولت و ملت وجود دارد شکل گرفته است که از نقاط قوت ما بوده و باعث شده آنها به سمت ما بیایند.
رییس سازمان انرژی اتمی افزود: علاوه بر این مسایل اقتصادی آمریکا و روی کار آمدن اوباما و تلاش وی برای باقی گذاشتن نامی از خود در تاریخ آمریکا باعث شده تا آمریکا به سمت تعامل با ایران بیاید. با گشایش در کارها و کاهش تحریم ها و فشارها به زودی گروه بزرگی از تجار فرانسوی به ایران خواهند آمد که اتفاق مهمی است . بنابراین اگر آنها حرفی می زنند باید آن را برای مصرف داخلی شان بدانیم.
صالحی در پاسخ به این پرسش که چرا 1+5 بر روی رقیق سازی اورانیوم 20 درصدی تاکید داشتند؟ گفت: می خواهند بگویند که ایران را مجبور کردیم رقیق سازی کند. هر چند برای ما اورانیوم 20 درصدی ارزشمند است اما 100 کیلو اورانیوم 20 درصدی بعد از رقیق سازی تبدیل به 400 کیلو 5 درصد می شود که قابل ملاحظه است و اساسا اصل کار ما برای تولید 5 درصد است و ما فقط برای سوخت راکتور تهران اورانیوم 20 درصدی را تولید کردیم که تنها چند زنجیره است و بعد از توقف کار 20 درصد این زنجیره ها به تولید اورانیوم 5 درصدی می پردازند.
وی با اشاره به ان چه در کشور تحت عنوان متوقف شدن راکتور آب سنگین مطرح می شود گفت: ما طبق توافق ژنو اعلام کرده ایم که چند تجهیزات راکتور را نصب نمی کنیم که اصلا قرار نبوده است این تجهیزات در شش ماه آینده نصب شوند.
رییس سازمان انرژی اتمی تاکید کرد که فعالیت های هسته ای ایران با قوت پیش می رود و همکاری شش ماهه نوعی آزمون یکدیگر است.
وی گفت: آنها صاحب زور هستند و با اعمال زور و فشار و تحریم پول‌های ما را بلوکه کردند. حال می خواهیم دفع شر کنیم که عقلانیت، سیاست، عزت و منافع ملی هم این را می گوید و در این چارچوب تحت راهنمایی رهبری داریم پیش می رویم. ما با قوت پیش می رویم .
صالحی تصریح کرد: مبلغ 4.2 میلیارد از پول های ایران باید طی شش ماه آزاد شود علاوه بر این می توانیم خریدهای دیگرمان (انسان دوستانه) را انجام دهیم و میلیاردها دلار ال سی باز کنیم. هم چنین رفع محدودیت کشتی ها و خریدهای پتروشیمی از سوی اتحادیه اروپا را شاهد خواهیم بود. ما می توانیم در این شش ماه نقل و انتقال های 10 میلیون یورویی با اروپا داشته باشیم. در زمینه طلا از قبل مشکلی نداشتیم و ذخایر طلای کشور هم الان خوب است اما به هر حال مسیرها برای خرید و فروش طلا تسهیل می شود.
معاون رییس جمهور تاکید کرد که مهم ترین ویژگی اجرای توافق ژنو، فرو ریختن جنبه روانی تحریم هاست .
وی اظهار کرد: مردم مطمئن باشند که فعالیت های هسته ای کشور با قوت انجام می گیرد و پرونده هسته ای ایران مثل لیبی و کره شمالی نخواهد شد بلکه به شیوه خودمان در چارچوب عزت، حکمت و مصلحت پیش می رود و مسایلی که در این چارچوب از جمله اجرای توافق ژنو مطرح می شود متوقف کننده فرایند هسته ای نیست .
صالحی درباره اظهارنظرش در سال گذشته که سال 92 سال گشایش ها خواهد بود گفت: وقتی این حرف را زدم می دانستم این رویکرد به نتیجه می رسد.
وی درباره مذاکرات هسته ای نیز اظهار کرد که در این زمینه نظر آقای ظریف را مبنا قرار می دهیم.
رییس سازمان انرزی اتمی درباره راکتور اراک با بیان این که ساخت و ساز این راکتور 80 تا 85 درصد انجام شده است گفت: هنوز بخش هایی از کار این راکتور باقی مانده است و وارد مرحله تست سرد آن هم نشده ایم. راکتور اراک پیشانی افتخارات ایران در عرصه هسته ای است همان طور که تولید اورانیوم 20 درصد این گونه است چرا که توسط متخصصان کشورمان با وجود پیچیدگی هایی که دارد تولید و ساخته شده است.
وی ادامه داد: خیلی از تجهیزات هنوز نصب نشده و هنوز کارهای عمرانی آن باقی مانده است. بعد از تکمیل ساخت آن حدود 7 الی8 ماه برای تست سرد و گرم آن نیاز است و بعد از آن باید سوخت را وارد کنیم. حداقل دو سه سال طول می کشد تا به مرحله عملیاتی شدن این راکتور برسیم.
صالحی گفت: آنها می گویند راکتور می تواند منبع تولید پولوتونیوم باشد که مورد استفاده در بمب هسته ای است اما این ها مغلطه می کنند. بسته به نوع راکتور و زمانی که سوخت در راکتور استفاده می شود پلوتونیوم اهمیت پیدا می کند. به علاوه دوربین های آژانس در آن جا قرار دارند و همه چیز نظارت می شود.
رییس سازمان انرژی اتمی تاکید کرد که ایران می تواند اقداماتی انجام دهد که راکتور اراک در جهت انتشار سلاح هسته ای نرود یا اقداماتی انجام داد و اطمینان حاصل کرد که در مسیر صلح آمیز است . حتی در طراحی آب سنگین اراک می توانیم در این مرحله بازنگری کنیم تا از این جهت هم تضمین کننده عدم استفاده های غیر صلح آمیز باشد.
وی در پاسخ به این پرسش که چرا راکتور اراک در چارچوب تحقیق و توسعه دیده نشده است؟ درباره روند تحقیق و توسعه در توافق ژنو با بیان این که این بخش بدون ابهام تنظیم شده است و جای تشکر و تقدیر از مسوولان مذاکره کننده دارد گفت : اینکه راکتور اراک به عنوان مقوله جداگانه دیده شده است و باید در نگاهی وسیع تر بخشی از تحقیق و توسعه تلقی شود حرف درستی است اما در این توافق تحقیق و توسعه معطوف به فعالیت های غنی سازی شده است و البته این موضوع نکته جالبی است که جای بحث دارد اما فعالیت های مربوط به راکتور اراک متوقف نشده است اما اگر قرار باشد تحقیق و توسعه را جامع ببینیم باید راکتور آب سنگین را هم در آن وارد کنیم.
صالحی گفت: درعین حال ما نه از راکتور اراک و نه از غنی سازی 5 درصدی مان عدول نکرده ایم و این فعالیت ها کماکان ادامه دارد.