این شعاری بود که حسن روحانی در رقابتهای انتخاباتی ریاستجمهوری در صداوسیما خطاب به مردم گفت و براساس آن رفع مشکلات اقتصادی را در پیوند با سیاست خارجی و رفع تحریمها دید. توافقنامه ژنو 3لغو بخشی از تحریمها علیه ایران را نشانه گرفته بود؛ بازگشت 4.2 میلیارد دلار دارایی بلوکهشده ایران به کشور براساس این توافقنامه، میتوانست مسکنی برای چرخیدن چرخ کارخانهها باشد اما لورن فابیوس فرانسوی در همان اجلاس ژنو زیر 3موضوع خط کشیده بود که یکی از آنها چرخیدن سانتریفیوژها بود. از همان زمان هم بود که گاه از جبهه غرب اخباری درباره برچیدن کل تاسیسات هستهای ایران به گوش میرسید با وجود این هنوز 9هزار سانتریفیوژ ایران برای غنیسازی میچرخد.
به گفته مقامات کشورمان، ایران چیزی نزدیک به 19هزار سانتریفیوژ در تاسیسات هستهای خود نصب کرده است، این رقم را محمد جواد ظریف در گفتوگو با شبکه الجزیره میگوید؛ آنجا که خبرنگار این شبکه از او درباره تحریمها سؤال میکند و وزیر خارجه کشورمان با تحکمی غرور آمیز میگوید: بگذارید بگویم نتیجه تحریمها برای ایران چه بوده است؛ زمانی که تحریمها آغاز شد، ایران کمتر از 200سانتریفیوژ داشت، امروز ایران 19هزار سانتریفیوژ دارد. بنابراین، نتیجه خالص این تحریمها، 8800سانتریفیوژ بوده که به مجموعه سانتریفیوژهای ایران اضافه شده است.
از این تعداد سانتریفیوژ به گفته علیاکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان 9هزار سانتریفیوژ کار غنیسازی اورانیوم در سطح 5درصد را انجام میدهند. صالحی میگوید که«محور کار ما در غنیسازی 5درصد است.» براساس گزارش او از فعالیت تأسیسات غنیسازی ایران حدود 9هزار سانتریفیوژ دیگر ایران با وجود نصب تزریقی به آنها صورت نمیگیرد و عمل غنیسازی را انجام نمیدهند. صالحی درجایی گفته بود که «این تصمیم به دولت قبل برمیگردد، هم گاز تزریق نکرده بودیم و این تصمیمی سیاسی بود که فعلا به این ماشینها گاز تزریق نشود.» چنین سخنی بهمعنای مقدمهچینی توافق ایران و 1+5از سال گذشته بود چنان که صالحی چندین بار در سال 91بهصورت سربسته سال 92را سالی خوب و با گشایشهای فراوان در بحث هستهای و تحریمها پیشبینی کرده بود.
براین اساس قرار است موانع خارجی حرکت چرخهای اقتصادی کشور با حذف بخشی از تحریمهای نفتی و حذف کامل تحریم صادرات پتروشیمی برداشته شود و به بهبود وضعیت اقتصادی در کشور بینجامد اما همزمان که قرار شد چرخهای اقتصادی بچرخد، تفسیرهای غربی از توافقنامه ژنو با محور برچیدن تاسیسات هستهای ایران هم شدت گرفت. اگر به آنها باشد نه چرخیدن چرخ اقتصادی را میخواهند نه چرخیدن سانتریفیوژها را. فعلا اما رضایت به یکی دادهاند یا چرخ اقتصاد یا سانتریفیوژ.
رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان بر این نکته تأکید دارد که توافق ژنو محدودیتی برای تحقیق و توسعه نسل جدید سانتریفیوژها در ایران ایجاد نمیکند و همینالان کشور صاحب نسل جدیدی از سانتریفیوژ است که 15برابر سانتریفیوژهای قدیمی توان دارد.
صالحی حتی از آزمایش نسل 3و 4سانتریفیوژها در کشور خبر داده و گفته بود: ما الان در حال تست سانتریفیوژهای جدید هستیم و فقط برای تولید سوخت نمیتوانیم از آنها استفاده کنیم. به گفته او این ماشینها اورانیوم را غنی میکنند اما براساس توافق ژنو دوباره مخلوط و از حالت غنیشده خارج میشوند. او در صداوسیما تأکید کرد که «در تولید سانتریفیوژهای جدید هیچچیز برای ایران غامض و مجهول نیست.»
ادعای برچیدن سانتریفیوژها در مراکز فوردو و نطنز درحالی از سوی مقامات آمریکا مطرح میشود که ایران براساس متن توافق ژنو تنها غنیسازی 20درصد را در این مراکز تعلیق کرده است. از سوی دیگر سانتریفیوژهایی که این میزان تعلیق را انجام میدهند تنها بخش محدودی از تأسیسات غنیسازی در سایتهای فوردو و نطنز را تشکیل میدهند.
اواخر مردادماه سالجاری فریدون عباسی روزی که ریاست سازمان انرژی اتمی را به علیاکبر صالحی تحویل میداد به این نکته اشاره کرد و گفت: نزدیک به 9هزار سانتریفیوژ در سایت نطنز غنیسازی کمتر از 5درصد را انجام میدهند و بیش از 700سانتریفیوژ همزمان در سایت نطنز و فوردو غنیسازی 20درصد را انجام میدهند.مانعتراشی غرب برای توقف چرخش سانتریفیوژهای ایران محدود به تفسیرهای نادر غرب از توافق ژنو نبوده است. شهریورماه سال 91عباسی به مواد منفجرهای به اندازه یک عدس اشاره کرد که در یکی از تجهیزات خلأ سانتریفیوژها کار گذاشته بودند و بعداً کشف میشود.