اکنون یک ماده دیکر به فهرست فزاینده عواملی مانند توتون سیگار، جیوه ماهیها و الکل افزوده شده است که ممکن است بر رشد جنین تاثیر بگذارد.
به نوشته تایم یک بررسی منتشر شده در جورنال JAMA Pediatrics که بوسیله گروهی بینالمللی از پژوهشگران به سرپرستی دکتر جورن اولسن از دانشگاه آرهاس در دانمارک انجام شده است، نشان میدهد که همبستگی قوی میان مصرف استامینوفن (ترکیبی که در داروهای مسکن رایجی مانند تیلنول یافت میشود) در میان زنان باردار و میزان تشخیص اختلال کمتوجهی بیشفعالی (ADHD) و تجویز داروهای ADHD در کودکان این زنان وجود دارد.
این بررسی نشان داد مادران بارداری که از این داروهای ضددرد برای تسکین عارضههایی مانند سردرد یا برای کاهش تب استفاهد کردهاند، نسبت به مادرانی که اصلا از این داروهای مسکن بدون نیاز به نسخه استفاده نکردهاند، ۳۷ درصد بیشتر در معرض خطر داشتن کودکانی با تشخیص ADHD و ۲۹ درصد بیشتر در معرض خطر احتمال داشتن کودکانی که داروی ADHD مصرف میکنند، هستند.
حتی پس از آنکه این پژوهشگران عوامل دیگری را که میتوانند توضیحدهنده این رابظه باشند، در نظر گرفتند، مانند اینکه اصولا چرا مادر باردار نیاز به مصرف این داروها داشته است، این رابطه مستحکم باقی ماند؛ بنابراین میتوان نتیجه گرفت که چیزی اختصاصی درباره این دارو و چگونگی تاثیر آن بر نمو جنینی وجود دارد که ممکن است توضیحدهنده افزایش خطر مشکلات رفتاری در کودکان این مادران در آینده باشد.
این یافتهها به خصوص از این لحاظ نگرانکننده است که که بیش از نیمی زا ۶۴۳۲۲ زن در این بررسی گفته بودند در سه ماهه پیش از این بررسی استامینوفن مصرف کرده بودند. افراد مورد بررسی در این پژوهش ان شامل مادران و تکفرزندهای متولد شده در دانمارک در فاصله سالهای ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۲ بودند که از پسزمینههای متفاوت اجتماعی و زیستمحیطی میآمدند.
در این بررسی بیشفعالی کودکان در سه سطح متفاوت ارزیابی شد- گزارش علائم بوسیله مادران یا پرستاران، تشخیصهای بیمارستانی و تجویز دارو برای درمان ADHD. مصرف بالاتر استامینوفن در میان این مادران با میزان بالاتر هر سه پیامد همراهی داشت.
دکتر بیت ریترز، یکی از این پژوهشگران و رئیس بخش اپیدمیولوژی در دانشکده بهداشت عمومی فیلدینگ در دانشگاه کالیفرنیا در لوسآنجلس درباره این یافتهها گفت: «این نتایج نگران کننده است، زیرا بیش از ۵۰ درصد این زنان استامینوفن مصرف کرده بودند؛ استامینوفن دارویی است که خرید آن به نسخه نیاز ندارد و فرد به راحتی بر اساس تشخیص خودش میتواند آن را تهیه کند. این دارو نسبتا بیخطر شمرده میشود، اما ممکن است اینگونه نباشد.»
بررسیهای پیشین نگرانیهایی را درباره استامینوفن برانگیخته بودند؛ هم تحقیقات حیوانی و هم تحقیقات انسانی نشان داده اند که این دارو میتواند با سیستمهای هورمونی تداخل کند، بنابراین قرارگیری جنین در دوران بارداری به این دارو ممکن است بر رشد مغز تاثیر بگذارد. برخی از بررسیها نشان دادهاند که این دارو توانایی بیضهها برای نزول را در حین نمو جنینی نیز دچار اختلال میکند. ریتز میگوید: «بارداری دورهای بسیار ویژه است. استامینوفن ممکن آسیبی به بزرگسالان نزند، اما نمو جنینی مورد ویژهای است.»
آخرین تحقیقاتی که دانشمندان علوم اعصاب بررسیکننده اختلالات رشدی و رفتاری مانند اوتیسم و ADHD بیانگر آن است که مشکلاتی در اتصال میان نواحی متفاوت مغز ممکن است در بروز علائم آنها نقش داشته باشد، و اختلالات هورمونی درون رحم که بوسیله استامینوفن ایجاد میشود، ممکن است آنقدر عدم تعادل در مغز ایجاد کند که برخی زا کودکان را نسبت به اوتیسم یا بیشفعالی در ادامه زندگی آسیبپذیرتر کند.
نتایج این بررسی احتمالا باعث موجی از پرسشها درباره میزان بیخطر بودن مصرف این دارو برای زنان باردار را برمیانگیزد. کیت لانگلی، مدرس روانشناسی در دانشگاه کاردیف در سرمقالهای درباره این بررسی هشدار میدهد که این یافتهها فقط یک همراهی را نشان میدهد و ثابت نمیکنند که مصرف استامینوفن باعث ADHD میشود. او میگوید: «این مقاله پژوهشی بسیار جالب است، اما هنوز بسیار زود است که پزشکی بالینیمان بر این اساس تغییر دهیم.»
برخی از زنان نیاز پزشکی به مصرف استامینوفن دارند، و باید با پزشکشان درباره که مصرف این دارو ممکن است چه میزان خطری برایشان داشته باشد، مشورت کنند. اما برای زنانی که برای نیازهای چندان فوری به مصرف استامینوفن بدون نسخه روی میآورند، برای مثال برای تسکین سردرد یا درد عضلات ممکن است نیاز به بحث متفاوتی با دکترشان درباره خطرات احتمالی این دارو برای کودک به دنیا نیامدهشان داشته باشند.