اشغال کاذب اتاق هتل‌ها را دیروز خبرگزاری ایسنا افشا کرد. رئیس جامعه تورگردانان ایران به آن خبرگزاری گفته است، بیشتر هتل‌ها برای گردشگران خارجی تا شهریور و حتی آبان‌ماه سال آینده فروخته شده‌اند و دیگر به‌سختی جای خالی در آنها پیدا می‌شود.
این آمار چه اندازه صحت دارد؟ اصلا آنها که ظرفیت هتل‌ها را تا آبان‌ماه آینده اشغال کرده‌اند چه کسانی هستند؟ هتلدارها می‌گویند، هتل‌های شیراز و اصفهان و تا حدودی تهران و یزد همین وضعیت را دارند. درحالی‌که آژانس دارها و تورگردان‌ها می‌گویند گردشگران خارجی به قصد بازدید از همین شهرها به ایران سفر می‌کنند.
اشغال کاذب اتاق هتل‌ها
براساس گزارشی که اکنون منتشر شده است در شهر اصفهان تنها یک هتل 5ستاره و 4هتل 4ستاره وجود دارد. در استان فارس و شیراز نیز تنها 2هتل 5ستاره و 6هتل 4ستاره وجود دارد که البته بیشتر گردشگران خارجی که به ایران سفر می‌کنند در همین هتل‌ها اسکان داده می‌شوند. اما اینکه اعلام می‌شود ظرفیت هتل‌های کشور در اشغال صددرصد گردشگران است تا چه اندازه صحت دارد؟ اتاق‌های خالی هتل‌هایی که به ظاهر اشغال شده‌اند در اختیار چه کسانی است که گردشگران نمی‌توانند از آنها استفاده کنند؟ اینها سؤالاتی است که در گزارش مربوط به اتاق‌های خالی اما به ظاهر اشغال‌شده هتل‌ها به آن پرداخته شده است.
برخی آژانس‌دارها به ایسنا گفته‌اند، تناقضی که این روزها در پاسخ برخی هتلدارها به آنها وجود داشته نشان می‌دهد که پدیده اشغال کاذب ظرفیت هتل‌ها اقامتگاه‌های داخلی را درگیر کرده است و رد پای واسطه‌هایی در آن دیده می‌شود که هتل‌ها را همچون پرواز هواپیماها پیش‌خرید کرده‌اند تا در مواقعی که نیاز شدید به اقامت در هتل به‌ویژه در نوروز ایجاد می‌شود آنها را با قیمتی بالاتر بفروشند. رئیس جامعه تورگردانان اما به ایسنا گفته است که واسطه‌ها اتاق‌ها را وقتی که تورها و آژانس‌های مسافرتی کاملا به آن نیازمند هستند گران‌تر از رقم طبیعی می‌فروشند. به گفته رئیس جامعه تورگردانان ایران، اتفاقا همین واسطه‌ها توانسته‌اند ظرفیتی از هتل‌ها را در اختیار بگیرند که اگر ظرفیت‌ها آزاد بود می‌توانست به درخواست‌های بیشتری پاسخ بدهد.
واسطه‌ای در کار نیست
اما مدیر یکی از شرکت‌های گردشگری عمده‌فروش که مدتی است با بستن قرارداد، بخشی از ظرفیت هتل‌ها را پیش‌خرید می‌کند با رد موضوع واسطه‌گری برای گرانفروشی در ظرفیت هتل‌ها می‌گوید: آیا این بد است که ما از قبل به هتل‌ها اطمینان می‌دهیم که در کل سال، مسافر خواهند داشت و خالی نخواهند ماند، بعد هم اتاق‌های خالی آنها را ارزان‌تر از نرخ اصلی هتل به آژانس‌ها بفروشیم؟
به گفته این پیش خرید‌کننده ظرفیت هتل‌ها، مافیا و واسطه‌ای در کار نیست و این مدل در برخی کشورها هم اجرا می‌شود. ابراهیم پورفرج، رئیس جامعه تورگردانان ایران اما معتقد است در طول سال‌هایی که مسافر، به‌ویژه خارجی در ایران کم بود و هتل‌ها روزهای زیادی از سال را خالی بودند، بعضی‌ها وارد عمل شدند و آن اتاق‌های خالی را با تخفیف پیش‌خرید کردند و حالا همان‌ها را با دوبرابر قیمت یا گران‌تر از نرخ معمول می‌فروشند.
واسطه‌ها گرانفروشی می‌کنند
پورفرج وجود پدیده‌ای به نام اشغال کاذب ظرفیت هتل‌ها را تأیید می‌کند و می‌گوید: اطلاعات و بررسی‌های ما نشان می‌دهد، بعضی‌ها اتاق‌های خالی برخی هتل‌ها را پیش‌خرید کرده و نگه داشته‌اند تا در زمانی که عرصه بر گردشگری تنگ شد با قیمت بیشتر بفروشند.
او می‌گوید: تا حالا ندیده‌ایم که این واسطه‌ها، اتاق این هتل‌ها را ارزان‌تر از نرخ خود هتل بفروشند.رئیس جامعه تورگردانان ایران در پاسخ به این پرسش که چگونه یک هتل راضی می‌شود اتاق خالی خود را به نصف قیمت یا با تخفیف به یک واسطه بفروشد که قرار است همان اتاق را با چند برابر قیمت به مشتری بدهد؟ ادامه می‌دهد: واسطه‌ها زمانی که موج سفر به کشور راه نیفتاده بود و اتاق‌های هتل‌ها خالی بود، ظرفیت‌ها را خریدند و اکنون زمان فروش اتاق‌ها با نیازهای گردشگری کشور و پیک سفر خارجی‌ها به ایران هماهنگ شده است.
به گفته ابراهیم پورفرج، فصل ورود گردشگران خارجی به ایران فقط 5 تا 6 ماه از سال است؛ اما درست در همین زمان و در شهرهای گردشگرپذیر مثل تهران، اصفهان یا شیراز، همایش‌ها و نمایشگاه‌هایی برگزار می‌شود که کل هتل‌های آن مناطق را درگیر می‌کند، درحالی‌که می‌توان این جریان را مدیریت کرد. رئیس جامعه تورگردانان ایران همچنین از رایزنی‌های انجام شده با رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری کشور برای پرداختن به موضوع پیش‌خرید ظرفیت هتل‌ها از سوی واسطه‌ها خبر داد.
آنطور که پورفرج نیز تأکید می‌کند، پیش خرید ظرفیت هتل‌ها البته در کشورهای دیگر رواج دارد اما زمانی این اتفاق می‌افتد که آنها در فصل‌هایی که گردشگر کمی دارند اقدام به عرضه ظرفیت هتل‌ها می‌کنند و با این کار زیرساخت شهر را تکمیل و شهر خود را به دیگران معرفی می‌کنند؛ ولی در ایران دقیقا برعکس عمل می‌شود و دقیقا در فصلی که هوا مناسب سفر گردشگران است، اتفاق‌های مهم گردشگری رخ می‌دهد و با کمبود جای خواب برای گردشگر مواجه می‌شویم.
نظارت دولت فعال شود
محمدعلی واقفی، عضو هیأت مدیره جامعه تورگردانان ایران نیز با تأکید بر محدود بودن تعداد هتل‌ها در ایران می‌گوید: نمی‌توان مثل یک بازار آزاد رفتار کرد و هر قیمتی را داد. در چنین شرایطی لازم است دولت وارد عمل شود و نظارت درستی داشته باشد. وی بخشی از اشغال هتل‌ها را کاذب خواند و افزود: 20روز قبل یکی از هتل‌ها اعلام کرد به هیچ‌وجه جای خالی ندارد؛ اما حالا در همان هتل، اتاق خالی پیدا کرده‌ایم.