طی این حکم، قرار بود تمرکز سیاستگذاری، تصمیمگیری و هماهنگی فعالیتهای حوزه فضای مجازی بر عهده این شورا گذاشته شود. برای آگاهی از کم و کیف فعالیتهای این شورا در آستانه دومین سالگرد تاسیس آن با دبیر جدید شورایعالی فضای مجازی کشور گفتوگو کردهایم. بخشی از پاسخهای محمد حسین انتظاری را در ادامه میخوانید. مشروح این مصاحبه را میتوانید روزهای آتی در همشهری بخوانید.
«شورایعالی فضای مجازی» نهاد جدیدی است که رهبر معظم انقلاب بهدلیل اهمیت فضای مجازی تشکیل دادهاند. در ابتدای تشکیل شورا کارهای اولیه و لازم انجام شد اما هنوز چندکار اساسی باقی مانده. مهمترین آن ایجاد یک مرکز ملی مستقل، فراقوهای و راهبردی با نیروهای باتجربهای است که در سطح ملی و بینالمللی استراتژیست باشند. همچنین به یک پژوهشگاه راهبردی فضای مجازی نیاز داریم.
مهمترین نکته در محتوا، تعریف فضای مجازی کشور است. این موضوعی بسیار فراتر از اینترنت و شبکه ملی اطلاعات است. همانطور که در زندگی فیزیکی نیز قواعد، آداب و قوانینی حاکم است که نشات گرفته از فرهنگ هر منطقه است، در عرصه فضای مجازی نیز باید ریشههای فرهنگی و اجتماعی را مورد توجه قرار دهیم و آن را اصولی تعریف کنیم. اهمیت شورایعالی فضای مجازی هم در ورود به همین عرصههای کلان و مبنایی است، نه موضوعات جزئی مثل فیلترینگ فلان سایت که در مطبوعات و رسانهها مورد توجه قرار گرفته است.
« شبکه ملی اطلاعات» صرفا یک زیرساخت است و نه بیش از آن. با وجود این شبکه سرعت تبادل اطلاعات در داخل کشور بهشدت افزایش پیدا کرده و در مقابل هزینه آن پایین میآید، امنیت اطلاعات کاربران بیشتر شده و از حریم خصوصی آنها حراست میشود. « اینترنت سالم» یعنی کاربران فضای مجازی باید بتوانند با امنیت بالا از امکانات این فضا استفاده کنند؛ نه نگران اطلاعاتشان باشند و نه نگران تأثیرات فرهنگی نامطلوب این فضا.
ضمن آنکه بتوانند حداکثر بهره را نیز از امکانات فضای مجازی داشته باشند. «طرح جامع اینترنت سالم» طوری تدوین خواهد شد که علاوه بر حکومت، مردم و بخش خصوصی نیز بهطور فعال و حتی داوطلبانه در تحقق فضای مجازی مطلوب مشارکت کنند. در هفتههای گذشته مصوباتی در مورد تولید محتوا داشتهایم که بهزودی رسانهای خواهد شد. فکر میکردیم معاونت نظارت رئیس جمهوری و کمیسیون تلفیق مجلس حمایت جدی از تولید محتوا بکنند و بودجه مناسبی به آن تخصیص دهند.
اما متأسفانه اینطور نشد و ما از هر دو بخش گله بسیار جدی داریم. اگر بخواهیم خوشبینانه نگاه کنیم، باید این را بهحساب بیاطلاعی و عدماشراف این دوستان بگذاریم. در مورد 2500میلیارد تومانی که به وزارت ارتباطات تخصیص یافته، حدود نیمی از این مبلغ بهعنوان کلی « زیرساختها» اختصاص یافته. اما این مبلغ مصوبه شورا را ندارد و ما به این مسئله ورود خواهیم کرد.
طرح تمامی زیرساختهای فضای مجازی باید ابتدا در شورایعالی تصویب شود. رفتار بعضی مسئولان مغایر سیاستگذاریها و ماموریتهای شورایعالی است.
ما این موارد را فعلا بهحساب مخالفت با شورا نمیگذاریم و سعی میکنیم با تذکرات شفاهی و راهنمایی و همچنین موارد قانونی این روند را اصلاح کنیم. شوراهای موازی شورایعالی فضای مجازی که قبلا وجود داشتند عملا دیگر محلی از اعراب ندارند. لذا یا باید تحت پوشش شورایعالی قرار بگیرند و یا اگر وظایفشان در شورایعالی هم دیده شده، باید ملغی شوند. ابعاد فضای مجازی باید توسط صاحبنظران و با تعریف پروژههای تحقیقاتی متعدد مشخص شود.
نیاز داریم پژوهشگاههای علوم انسانی به این مسئله وارد شوند و نتایج تحقیقاتشان به اطلاع عموم رسانده شود. رسانهها هم باید به این حوزه ورود پیدا کنند و این مسائل را برای مردم باز کنند، نه اینکه فقط درگیر مسائل جنجالی و روزمره باشند.
توسعه فضای مجازی کشور، قطعا باید با توان داخلی جلو برود. قصد داریم مسئولی را برای بخش اقتصاد فضای مجازی تعیین کنیم که مسئول تولید داخلی و بومیسازی در تمام حوزهها خواهد بود. ما میتوانیم تولید داخل را تسهیل کنیم و حتی زمینه صادرات نرمافزار را فراهم و موانع را برطرف کنیم.
کمیسیون ارتقای محتوا باید پیوست فرهنگی تماس تصویری را به تصویب برساند. اینکه گفتند تماس تصویری فعال شده، اشتباه بوده است. من هم شفاهی به وزیر تذکر دادم که اشتباه کردهاند به هر حال میگذاریم بهحساب اشتباهات لفظی. اما اگر ببینیم مسئولان بر خطای خود اصرار دارند، از روشهای قانونی دیگر وارد میشویم.
محمدتقی خرسندی