بانک مرکزی سرانجام دیروز در اطلاعیه‌ای توافق بانکداران برای رقابت در دامنه نرخ سود بین 10تا 22درصد را تأیید و از مدیران عامل بانک‌های دولتی، غیردولتی و مؤسسات اعتباری توسعه، عسکریه و کوثر خواست تا نرخ سود سپرده‌ها را کم کنند. آیا توافق بانکداران برای کم‌کردن نرخ سود سپرده‌های جدید بر مبنای یک رقابت آزاد انجام شده یا توافقی است کوتاه‌مدت؟ این سؤالی است که پاسخ آن در ماه‌های آینده روشن می‌شود.
قائم‌مقام بانک مرکزی توافق بانکداران برای کاهش نرخ سود سپرده‌ها را ناشی از «آگاهی و بصیرت بانک‌ها» توصیف و خاطرنشان کرد: مبنای تعیین نرخ سود، رقابت در بازار است و وزیر اقتصاد در یک چرخش موضع آشکار ادعا کرده که نرخ سود سپرده‌ها برای نخستین بار بالاتر از نرخ تورم شده و سرمایه‌گذاری در شبکه بانکی سود‌آورترین کار است. تورم در حال حاضر بالای 34درصد است و تا پایان امسال قرار است 25درصد شود، اما اینکه پرداخت سود 22درصدی به سپرده‌های یکساله چگونه به‌معنای کاهش نرخ سود سپرده‌ها پایین‌تر از نرخ تورم است، مشخص نیست.
مواضع زیگزاگی وزیر اقتصاد!
علی طیب‌نیا، وزیر اقتصاد که پیش از این از کاهش نرخ سود سپرده‌های بانکی در شورای پول و اعتبار خبر داده بود، ادعا کرد: برای نخستین بار در تاریخ ایران نرخ سود بانکی از تورم موجود کشور بالاتر است. این اظهارنظر در حالی مطرح می‌شود که نرخ تورم در پایان سال گذشته به حدود 35درصد رسیده و خود او 2روز پیش اظهار نگرانی کرده بود که با اصلاح قیمت حامل‌های انرژی، نرخ تورم در پایان سال‌جاری به 25درصد وعده داده شده، نرسد.
اما عصر روز دوشنبه وزیر اقتصاد در جمع خبرنگاران اظهارنظری متفاوت داشت و گفت: نرخ تورم 25درصدی که از سوی دولت برای سال 93درنظر گرفته شده با احتساب اجرای فاز دوم قانون هدفمندی یارانه‌هاست و در غیراین صورت نرخ تورم کمتر از این رقم تحقق می‌یافت. طیب‌نیا در پاسخ به سؤالی مبنی بر نرخ سود بانکی نیز گفت: تعیین نرخ سود بانکی به‌صورت دستوری خلاف شرع است و وزارت امور اقتصادی و دارایی به‌عنوان رئیس مجمع بانک‌های دولتی به هیچ عنوان قصد مداخله در تعیین نرخ سود بانکی را ندارد. او با اظهار اینکه به‌طور قطع سرمایه‌گذاری روی نرخ سود بانکی در بانک‌ها از هر بازاری سودآورتر است، توضیح نداده که چرا 2هفته پیش در پی افت شدید ارزش بورس تهران از کاهش نرخ سود سپرده‌های بانکی دفاع کرده بود.
نرخ سود تسهیلات با توافق بانکداران
قائم‌مقام بانک مرکزی هم با بیان اینکه همانطور که نرخ‌های سود سپرده با توافق بانک‌ها مشخص شد، نرخ سود تسهیلات هم اینگونه تعیین می‌شود، هدف‌گذاری رشد نقدینگی امسال بانک مرکزی را بین 23تا 25درصد اعلام کرد. اکبر کمیجانی در جمع خبرنگاران گفت: وضعیت نرخ سود تسهیلات بانکی در حال بررسی است و گزارش آن به شورای پول و اعتبار ارائه می‌شود و امید است با آرامشی که در نرخ سود سپرده‌ها به‌وجود می‌آید، اثرات آن را بر نرخ سود تسهیلات هم مشاهده کنیم.
مرد شماره2 بانک مرکزی تأکید کرد: قصد ما این است که تعیین نرخ سود تسهیلات بر عهده بازار قرار بگیرد و با رقابت موجود بین بانک‌ها، نرخ‌های سود سپرده و تسهیلات به آرامش برسد. وی در پاسخ به این سؤال که آیا تعیین نرخ سود یکساله تا 5ساله 22درصد، باعث انتقال سپرده‌های بلندمدت به سمت سپرده‌های یکساله نخواهد شد، عنوان کرد: با توجه به کاهش نرخ تورم در ماه‌های اخیر، بانک‌ها در مورد نرخ سود سپرده‌ها باید شرایط کاهش نرخ تورم را مدنظر قرار دهند.