خب، فکر میکنید شهرتان در این وضعیت چه شکلی پیدا میکند؟ سیگاریها کجا باید بروند؟ کارشناسان شهری طرحی تدوین کردهاند به نام شهر بدون دخانیات که بخشهایی از این طرح هماکنون در پایتخت در حال اجراست و برخی کلانشهرهای دیگر کشور هم علاقهمند شدهاند با این طرح همراه شوند. این طرح در حقیقت میخواهد عرصه را بر سیگاریها تنگتر و محدودیتهای بیشتری را برای شهروندان سیگاری ایجاد کند. اگر میخواهید با برنامههای شهر بدون دخانیات آشنا شوید ادامه این مطلب را بخوانید.
قانون اول
قدم زدن در پارکی پاک از دخانیات
اگر یک روز پایتان را در برخی از پارکهای بزرگ پایتخت مثل لاله، قیطریه، ملت و... گذاشتید و تذکر بسیار جدی مسئولان انتظامات پارک به سیگاریها را دیدید، تعجب نکنید! نخستین اقدام برای ایجاد شهر بدون دخانیات، ایجاد پارکهای بدون دخانیات است. الان تقریبا در تمام محلههای تهران یک پارک بدون دخانیات وجود دارد. البته این طرح فقط به دادن تذکر به افراد سیگاری خلاصه نمیشود. تابلوها و تبلیغات محیطی مختلفی درخصوص مضرات سیگار در پارکها نصب شده و قرار است بستههای آموزشی هم در همین خصوص در میان شهروندانی که برای تفریح به این پارک آمدهاند توزیع شود. البته محلهای خاصی هم در این پارکها درنظر گرفته شده که افراد فقط در آن مکانها مجاز به کشیدن سیگار هستند.
قانون دوم
خرید کالای دخانی از مجوزدارها
کارشناسان بارها اعلام کردهاند که با اجرای طرح شهر بدون دخانیات قرار نیست که در یک شهر، دیگر به هیچ وجه سیگاری کشیده نشود بلکه آنها با اجرای این طرح بهدنبال ساماندهی توزیع و مصرف سیگار هستند. خب، سیگاریها برای خرید سیگار باید به کجا بروند؟ قانون، مجوز فروش سیگار را صرفا به چند اتحادیه و رسته صنفی داده است. فروشندگان مجاز سیگار به هیچوجه نباید این کالا را به افراد زیر ۱۸ سال بفروشند و فروش سیگار به شکل نخی یا همان خردهفروشی ممنوع است و با متخلفان برخورد جدی میشود. در ضمن اگر فروشگاه مجوزداری در شعاع ۱۰۰ متری از یک مرکز آموزشی باشد، باز هم اجازه فروش این کالا را ندارد.
قانون سوم
ساختمانهایی بدون دود سیگار
آنهایی که سیگار از دستشان نمیافتد، از این به بعد یا باید به فکر کم کردن مصرف سیگار باشند یا قید استفاده از بسیاری از خدمات برخی سازمانها مثل شهرداری را بزنند چون براساس تبصرههای طرح شهر بدون دخانیات سیگارکشیدن در تمام ساختمانهای اداری، ورزشی، فرهنگی، آموزشی و... مدیریت شهری ممنوع است. نه دیگر میتوانند برای شرکت در برنامههای متنوع فرهنگی به خانههای فرهنگ و فرهنگسراها مراجعه کنند و نه برای انجام کارهای اداری به ساختمانهای شهرداری، در ضمن این طرح فقط به شهروندان اختصاص ندارد. سیگار کشیدن کارکنان در محل کارشان هم ممنوع است. مسئولان، تابلوهای اطلاعرسانی این ماجرا را هم در نقاط مختلف ساختمان نصب کردهاند.
قانون چهارم
کلاسهای آموزشی
از مهمترین برنامهها در طرح شهر بدون دخانیات، آموزش عمومی شهروندان است. سیگاریهایی که تا به حال از مضرات این کالای دخانی اطلاعاتی کسب نکردهاند و دانستههایشان در این خصوص به همان چند جمله ساده روی پاکت سیگار خلاصه میشود، بهتر است در این بخش در برنامههای آموزشیای که در مراکز فرهنگی شهر برگزار میشود شرکت کنند. برگزاری دورههای آموزشی حضوری و غیرحضوری در فرهنگسراها، خانههای سلامت و... از وظایف شهرداری در این زمینه است. مسئولان شهری بهمنظور کنترل و مبارزه با استعمال مواد دخانی موظف شدهاند با همکاری آموزش و پرورش، برنامههای آموزشی را در مدارس اجرا کنند. افراد در این کلاسها هم با مضرات سیگار و هم با روشهای ترک آن آشنا میشوند.
قانون پنجم
مجازات از نوع جدید
همیشه یک روی سکه قانون با افرادی است که میخواهند آن را اجرا کنند و روی دیگرش با قانونشکنان. احتمالا شما هم کنجکاو شدهاید که بدانید با یک استعمالکننده دخانیات در شهر بدون دخانیات چگونه برخورد میشود؟ نگران نباشید برخورد با کسانی که این قانون را نادیده میگیرند، برخوردی قهری نیست. قرار نیست جریمه نقدی از کسی دریافت شود. قرار است اینقدر فرهنگسازی در این زمینه صورت گیرد و آنقدر قبح قضیه پررنگ شود که سیگاریها هر روز با نگاههای تأسفبار جامعه روبهرو شوند. در این طرح، مبارزه با دخانیات به یک خواسته اجتماعی تبدیل خواهد شد. تنها راه فرار از این مجازات اجتماعی هم سیگار کشیدن در محلهای مجاز یا ترک سیگار است.
قانون ششم
حمل و نقل بدون دود
خوشبختانه سالهاست که بخشی از طرح شهر بدون دخانیات در شهرها اجرا میشود! سیگاریها از دودکردن سیگار در مترو و اتوبوس خودداری میکنند و اگر کسی هم در این ناوگانهای حملونقل عمومی، سیگاری آتش بزند با اعتراض تند و البته گسترده مسافران دیگر مواجه میشود. مسئولان برای اجرای کامل طرح شهر بدون دخانیات به فکر ناوگان تاکسیرانی هستند چون در این ناوگان، هم بعضی از رانندگان ابایی از کشیدن سیگار ندارند و هم به تدخین سیگار توسط مسافران خیلی اعتراض نمیشود. البته تاکسیرانانی هم پیدا میشوند که یک دست نوشته جلو داشبرد تاکسیشان گذاشتهاند تا اعلام کنند سیگار کشیدن ممنوع است. با اجرای این طرح، سیگار کشیدن در تاکسی ضابطهمندتر خواهد شد.
از نگاه آمار
600 هزار
بنا به اعلام دبیرکل سازمان ملل متحد ، بیش از ۶۰۰ هزار نفر سالانه بر اثر تنفس دود سیگار و نه سیگار کشیدن در دنیا میمیرند.
30 میلیارد تومان
30 میلیارد تومان هزینه روزانه سیگار کشیدن و خرج درمان بیماریهای ناشی از دخانیات توسط ایرانیهاست.این آمار را چند وقت قبل دبیرکل جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات بیان کرده است.
12/5 درصد
12/5درصد از مرگها در جهان بر اثر سیگار است. همچنین براساس برآوردهای بانک جهانی ۲ تا ۳ برابر هزینه مصرف دخانیات، صرف درمان بیماریها، ناتوانیها و مرگهای زودرس ناشی از استعمال دخانیات میشود که تنها با افزایش آگاهی عمومی میتوان از مصرف دخانیات و ترفندهای صنایع دخانیاتی جلوگیری کرد.
28 میلیارد
28میلیارد نخ سیگار قرار است در سال۹3، در ایران تولید شود. مدیرعامل شرکت دخانیات ایران اعلام کرده است که در سال گذشته شرکت دخانیات ایران حدود ۲۰میلیارد نخ سیگار تولید کرده بود.
10 نفر
هردقیقه10 نفر در دنیا بر اثر استعمال سیگار میمیرد. همچنین سیگار سالانه جان ۶ میلیون نفر در جهان را میگیرد و عامل اصلی بیماریهای غیرواگیر همچون بیماریهای قلبی و عروقی، سرطان و عفونتهای حاد ریوی است که این بیماریها موجب ۶۰ درصد از مرگومیرها در جهان هستند.
هشدار
معجون ترکیبات سمی
فکر میکنید سیگار کشیدن چه بلایی سر افراد میآورد؟ اگر نگاهی دقیق به جدول زیر بیندازید شاید از همین امروز تلاش کنید تا اطرافیانتان مصرف این کالای دخانی را کنار بگذارند و خود و اطرافیانشان را از مشکلات خلاص کنند.
تاریخچه تدخین در ایران
توتون و تنباکو نخستین بار در دوره صفویه و توسط پرتغالیها وارد ایران شد؛ لذا سابقهای ۳۰۰ ساله در کشورمان دارد. شواهد تاریخی نشان میدهد که بذر توتون به احتمال زیاد از بنادر جنوبی کشور وارد و بهتدریج در نواحی جنوبی، مرکزی و شرقی کشت شده است. بذر توتون سیگار در سال ۱۲۵۱ و به توصیه محمدخان ناصرالملک همدانی فرمانفرما و توسط دکتر استپان هاراطونیانس که در گیلان به نام «حکیم فانوس» مشهور بود به ایران وارد شده است. بذر این توتون از نوع «سامسون» ابتدا در گیلان کشت شد و سپس توسط شخصی به نام «کوسیس» به مازندران برده و در اطراف بابل کشت شد. کشت این بذر بهتدریج به گرگان (استرآباد) و ارومیه رسید.
60 میلیارد نخ سیگار
60 میلیارد نخ سیگار سالانه در کشور مصرف میشود که با توجه به آمار تولید سیگار توسط شرکت دخانیات ایران، باید گفت که بیش از نیمی از این سیگارها به کشور وارد شده است. در ضمن گفته میشود که بین 15 تا 25 میلیارد نخ از این سیگارها قاچاق است. مصرف سرانه سیگار در ایران 855 نخ در سال است.