اين گزارش از آخرين پژوهشهاي سال 2014 است كه توسط تیم برنرز لی در مرکز تحقیقات پیو (PEW) به نام پروژه اینترنت، انجام شده است. تحقيقاتي كه با بيست و پنجمين سالگرد تشكيل اين شبکه جهانی هم زمان شده است.
اين تحقيقات در مورد تاثيرات شگرف اينترنت بر زندگي انسان تا سال 2025 است. تاثيراتي كه تسهيلات بسياري به ارمغان خواهد آورد.
حال روزی را تصور کنید که تمامي وسايل و اشياء پيرامون زندگي شما از وسايل آشپزخانه گرفته تا چراغهاي خانه و... توسط اينترنت در جيب، مچ دست يا در كيف حتي در درون بخشي از بدن شما اجرا يا كنترل شوند. به عبارتي فناوريهاي اينترنتي كنترل تمام اشياء و ابزارهاي محيطهاي اجتماعي و زندگي شخصي شما را در اختيارتان قرار دهند تا به راحتي بر آنها فرمانروايي كنيد! آيا به نظر شما چنين چيزي امكانپذير است؟
بسیاری از کارشناسان میگویند؛ افزایش روزافزون ارتباطات و اتصالات اينترنتي در محيطهاي اجتماعي و خانگي، انقلاب بزرگي را در ارائه خدمات بوجود آورده و خواهند آورد كه حتي قابل پيشبيني هم نباشند.
نتايج مرکز تحقیقات Pew، نيز اين گفتهها را تاييد ميكند. نتايجي كه نشان ميدهد؛ انقلاب بزرگ فناوري و زندگي ديجيتال بسيار نزديك است. حتي میتواند در همين دهه جديد باشد. تكنولوژي و فناوريهايي كه نه تنها با چيزها بلکه با هر فردي که آماده شنیدن باشد،سخن خواهند گفت و ارتباط برقرار خواهند كرد. اگر چنين امري به گفته كارشناسان درست باشد و تحقق يابد، بايد گفت؛ شكاف عميقي بين افراد و حتي كشورها به وجود خواهد آمد. آن هم شكافي از نوع ديجيتال و تكنولوژي...
البته شکاف دیجیتال چیز جدیدی نیست، ولی این اصطلاح به مرور زمان معنایی نمادین یافته و کار خود را در عرصه فناوریهای جدید شروع کرده است. مباحث بسياري در خصوص نظم اطلاعات جدید و نابرابری ارتباطات و تکنولوژی برخاسته از این اصطلاح است.
آلن کاوسون (Alan Cawson) استاد رسانههای دیجیتال در دانشگاه ساکس ماهیت شکاف دیجیتالی را در مقالهاي با نام "فراتر از شکاف دیجیتال" (Beyond the Digital Divide) تشریح میکند. او در خصوص اینکه چگونه پتانسیل اینترنت میتواند در حوزه آموزش، اقتصاد و ارتباطات بین فرهنگی میان نیمکره شمالی وجنوبی از قوه به فعل در آید به بحث و بررسی پرداخته است.
در مورد شكاف ديجيتال بحثهاي بسيار وجود دارد كه در فضاي اين گزارش نميگنجد. تنها به اين گفته بسنده ميكنيم كه عدم آگاهي، آموزش و اطلاع از بهرهبرداري و كاربري صحيح دانش فنآوري روز و ابزارهاي ديجيتال رو به گسترش، نه تنها كشورها بلكه تك تك افراد ناآگاه را به انزوا و دردسر خواهد انداخت.
تحقیقات Pew با همکاری دانشگاه الون انجام شده است. تحقيقاتي كه در آن تعدادي از پیشگوییهاي مربوط به تکنولوژی روز از نوع پوشيدني و اينترنت اشياء يا اينترنت چيزها (Internet of Things) را مورد بررسي قرار دادهاند. نتيجه اين تحقيقات نشان ميدهد که روزي بسيارنزديك کلیه اشیای پیرامون ما قابلیت اتصال به همدیگر و اینترنت را خواهند يافت.
- اينترنت اشيا يا چيزها چيست؟
اينترنت اشيا يعني اينكه بسياري از وسايل و ابزارهاي مورد استفاده مردم با اتصال به اينترنت، وظايف و اطلاعات خود را با هم و يا با افراد به اشتراك گذاشته و تحت كنترل درآيند.
عبارت اينترنت اشيا، براي اولين بار در سال 1999 توسط كوين اشتون مورد استفاده قرار گرفت. او جهاني را توصيف كرد كه در آن هر چيزي، از جمله اشياي بيجان، براي خود هويت ديجيتال پيدا كرده و به كامپيوترها اجازه ميدهند آنها را سازماندهي و مديريت كنند.
پيش از اين تصور ما بر اين بود كه تنها افراد هستند كه ميتوانند با ابزارهايي كه در اختيار دارند، توسط شبكه اينترنت باهم مرتبط بوده و از قابليتهاي آنها بهرهبرداري كنند. در صورتيكه توسعه تكنولوژي واقعيت ديگري را نشان ميدهد. واقعيتي كه بر اساس پيشبينيهاي اعلام شده به ماهيت واقعي خود نزديك و نزديكتر ميشود.
بيش از يك دهه است كه مفاهيم جديدي در دنياي اينترنت شكل گرفته كه اين مفاهيم در قالب و فرم محصولاتي هوشمند به بازار عرضه شدهاند. محصولاتي كه اين مفاهيم و پيشبينيها را بيش از بيش قوت بخشيدهاند.
مركز تحقيقات PEW با انتشار پرسشنامهای در فاصله نوامبر 2013 تا ژانویه 2014 در اختیار افراد متخصص يا كارشناسان اينترنت، شركتهاي شاخص اينترنتي، نوآوران تکنولوژی، کارآفرینان، تحلیلگران و... اين آيندهنگري و پيشبينيها را به چالش و بررسي كشانده است.
اين مركز تحقيقات با استفاده از يك جامعه آماري 1606 نفري از كارشناسان زبده دنياي اينترنت، اين پرسش را كه آیا اينترنت اشياء تا سال 2025 بر روی زندگی روزانه مردم تأثیرات سودمند، وسيع و همهگير خواهد گذاشت يانه؟ (البته با توجه به توسعه روز افزون فنآوريهاي روز ) را به بحث گذاشته است.
پاسخ اكثريت كارشناسان امر "مثبت" بود. مثبت انديشان اين مسئله بر اين باور هستند كه به زودي مردم به سرعت به پوشیدن گجتهایی که به اینترنت متصل هستند، نيازمند خواهند بود. مانند؛ استفاده گسترده از ردیابهایی که با سنسورهای خود هرگونه خرابی در خانه، شركت يا ... را اطلاع ميدهند. در ابعاد بزرگتر؛ رديابها ميتوانند مسئولان شهري را از بروز هر گونه اشكال و خرابي در سطح شهر مطلع سازند و...اينها مواردي نيست كه به آساني بتوان از كنارشان گذشت.
پاتریک تاکر نويسنده کتاب " آینده عریان" بر اين باور است كه در دنيايي زندگي ميكنيم كه هر حرکت ما قابل پیشبینی است. او به مركز تحقيقات پيو گفته است؛ در سال 2008 تعداد دستگاههایی که به اینترنت وصل بودند از تعداد جمعيت موجود بیشتر بود و این تعداد بسیار سریعتر از جمعیت ما رو به افزايش است. چرا كه تعداد اتصال در سال 2013 به 13 میلیارد رسیده بود و بنا به اظهارات شرکت سیسکو در سال 2020 به 50 میلیارد خواهد رسيد. و از اين امر گريزي نيست.
اتصالات بسياري چون؛ تلفنها، چیپها، سنسورها و دستگاههایی که ما هیچ تصوری از آنها نداریم در حال حاضر يك ضرورت و نياز محسوب ميشوند. در دنیایی که اشیا به اینترنت وصل ميشود، دور از انتظار نيست كه یک لنگه جوراب به لنگه دیگر ایمیل بزند و بگوید هي من پشت ماشین لباسشویی افتادهام يا اينكه یک ماشین درباره اشكال کاربراتور خود به مكانيك اطلاع دهد تا مشكل را برطرف كند و...
گذشته از اينها طولي نخواهد كشيد كه دکمهای بر روی پیراهن شما وصل شود تا در صورت بروز هرگونه مشکل برای قلب يا ديگر اعضاي بدن به دکتر شما اطلاع و گزارش دهد. البته موارد پيچيدهتر از اين هم هست كه ديگر نه تنها به آنها كمكم عادت خواهيم كرد، بلكه ديگر از موجوديت و كاراييشان تعجب نخواهيم كرد.
برخی وقايع ديجيتالي در اين تحقيقات حتي فراتر از پیشبینیهاي عصر حاضر اعلام شده است. يعني فراتر از فناوري و گجتهای پوشیدنی مانند؛ كفشهاي هوشمند، عینکهای گوگل و Jawbone UP و... به عبارتي مردم، صاحب تکنولوژی و گجتهایی خواهند شد که نه تنها پوشيدني بلكه در بدنشان جاسازی خواهد شد.
این مسئله را کاترین کمپل یکی از مدیران شرکت بازاریابی پرايمتيو اسپارك در لس آنجلس اينگونه توضيح ميدهد؛ مجموعه دادههایی که نیازمند سنسورهای فیزیکی هستند در بدن ما جاسازی خواهند شد. اینکه دقيقا چه زمانی اينترنت اشياء و فناوري پوشیدنی همگاني شود، هنوز مشخص نیست. ممكن است به شرايط و عوامل خاص اجتماعي، اقتصادي و سرعت توليد تكنولوژي و... يك جامعه بستگي داشته باشد.
یان اوبراین از دانشگاه نیوهون میگوید: آینده پوشیدنیها مبهم به نظر میرسد. من احساس میکنم که ما مدت زماني كمي در اين عصر خواهیم ماند. زمان تكنولوژيهاي قويتر، مفيدتر با كارايي عموميتر و سرعت بالاتر رسيده است كه يا تولید شدهاند و يا در حال توليد هستند.
توماس های تاریخنگار فناوری اطلاعات و دانشیار دانشگاه میلواکی ویسکانسن در اين باره ميگويد؛ به نظر من در زمان بسيار نزديك محصولات اينترنتي به جاي اينكه در دسترس افرادخاص يا گروههاي خاص قرار گيرند.(مانند؛ عینک گوگل)، شرايط عموميتري پيدا خواهند كرد و مانند گوشیهای موبایل به سرعت در دسترس همگان قرار خواهند گرفت.
فناوريهاي مبتني بر مصارف صنعتی، اجتماعي، كشاورزي و... نيز در دسترس عموم قرار خواهند گرفت. با اين فنآوريها حتي افرادي با دانشي اندك نيز در زمينه رشتههاي تخصصي مورد علاقه خود، فعاليت خواهند كرد.
از آن فراتر در زماني نه چندان دور ممکن است، ابزارهایی به اشکال مختلف به عرصه ظهور برسند كه پيچيده و سخت قابل قبول باشند. براي مثال؛ عينك گوگل با پيشرفتي نهايي تنها به صورت یک لنز در چشم انسان یا به صورت يك تراشه بسيار ريز قابل جاسازي در بدن انسان يا ... باشد و مواردي بسيار كه حتي درباره آنها پيشبيني هم صورت نگرفته است.
البته همهافراد تحقيق نسبت به آینده اين چنين خوشبین نیستند. چرا كه تعدادي هم در پاسخ به اين پرسشنامه گفتهاند؛ جامعه همچنان در برابر دستگاههای قابل برنامهریزی و سيستمهاي دارای ایمیل ايستادگي كرده و به آنها "نه" خواهد گفت.
باب فرانکسون یکی از پیشتازان اینترنت و مخترع تکنولوژی در اين باره ميگويد؛ فلسفه اينترنت اشياء يك شوخی بیش نیست و فقط گیکها به آن علاقند هستند.
از طرفي، ترس از نظارت دقيق دولتها نيز در اين پيشبينيها وجود دارد. یکی از پاسخها به خوبي اين ترس را نشان داده است. پاسخگو ميگويد؛ من دوست دارم وقتی چیزی در خانه کم دارم، یخچالم به من بگوید. اما دوست ندارم وقتي با ماشینم تصادف کردم، مدارک ديگري علیه من شهادت دهند!
لی رِینی مدیر پروژه اينترنت و امريكن لايف مرکز تحقیقات Pew در مصاحبهای در درباره این پیشبینیها گفته است؛ من کاملا آماده ورود به جهانی پراز اشیای ديجيتالي كه به هم متصل هستند، هستم، و به نظرم این اتفاق در یک دهه آینده رخ خواهد داد. در آن زمان مردم بازتاب كارايي این تکنولوژیها را به صورت امكاناتي كه در زندگیشان نقش اساسي ايفا ميكنند،خواهند ديد و با نگاهي به گذشته يعني سال ۲۰۱۴ با خود خواهند گفت؛ چقدر کارها در آن زمان کند، انجام ميشد!
رِینی میگوید؛ البته مسائلي نيز مربوط به حریم خصوصی و اطلاعات شخصي وجود دارد که جامعه قبل از اینکه به استقبال چنین تکنولوژیهایی برود باید آنها را بررسي و حل کند. اما من مطمئن هستم که این روز خواهد آمد. روزي كه ترازوی من به یخچالام خواهد گفت؛ دیگر به او بستنی نده و اين مسئله اصلا چیز عجیبی نیست.
او در ادامه ميافزايد؛ در چنين زماني ما صاحب فضاهايي خواهیم شد که ما را از نظر دیگران دور نگاه خواهد داشت و ميتوانيم اطلاعات شخصي خودرا در فضایی امن و دور از دسترس شرکتهای بزرگ نگهداری کنيم. اينگونه نخواهد بود كه ما دائما تحت نظر، فضاي ناامن و بدون حريم شخصي باشيم.
خلاصه اينكه پاسخ دهندگان خوشبين انتظار دارند در آينده بسيار نزديك اینترنت همه چيز را براي آنها تسهيل و آسان كند چرا كه بسياري از اين تسهيلات تاكنون توسط اينترنت رخ داده است و امكان گسترش آن نيز امكانپذير است.
اين پاسخ دهندگان معتقد هستند كه ميتوان به تكنولوژيهايي دست يافت كه به صورت ريز تراشه در بدن جاسازي شده يا به صورت يك شي تزئيني به بدن بسته يا آويزان شود و يا اينكه قابل پوشيدن باشد تا فرد بتواند به كمك آن از فعالیتها، سلامتی و تناسب اندام خود اطلاع حاصل كند و يا اينكه بتواند بر وسايل، کودکان یا کارمندان خود نظارت داشته باشد.
يا تكنولوژيهايي كه مردم را قادر ميسازند از راه دور از وضعيت خانه و اسباب و وسايل خود اطلاع داشته و آنها را كنترل و به كار اندازند. براي مثال؛ باغ يا باغچه خود را آبياري كنند. روشنايي منزل و يا برق وسايل برقي را كنترل كرده و از هر گونه شكستگي، نشر و خرابي در لولههاي آب، گاز خانه مطلع شوند. تمامي اينها توسط سنسورهاي هشدار دهند داخل خانه كه به اينترنت وصل شدهاند قابل اجرا است.
و سيستمهاي هوشمند و تكنولوژيهايي كه در جوامع بشري كاربرد بسيار و حياتي خواهند داشت. سيستمهاي هشدار دهنده گرفتگي معابر، تركخوردگي لولههاي آب شهري، مشكلات فاضلابها، نشست زمين در راههاي اصلي، تصادفات،خرابي كابل برق و... از آن مهمتر سيستمهاي هوشمند هشدار دهند دقيق؛ سيل، طوفان، زلزله، آتش سوزي، آلودگي هوا، صوتي و...وجود اين تكنولوژيها و سيستمهاي هوشمند شهري، زير ساختهاي اساسي يك جامعه را مطمئن و به مردم آرامش، امنيت و رفاه بيشتري خواهد بخشيد.
همچنين تكنولوژيهايي كه در حمل و نقل كالا و مواد ضروري چه در حد يك مشتري و چه در حد يك كشوربا سرعت بالا تسهيل خواهند بخشيد.
سيستمهاي هوشمند رسانهاي كه به خوانندگان خود اجازه خواهد داد با دسترسي به اطلاعات منبع، اخبار و رويدادها را دقيقتر و با جزئيات بيشتر دنبال كنند كه گويي در صحنه، كلاس، كنفرانس يا يك جراحي باز حضور دارند. ذخيره سازي و بازاوري اخبار و اطلاعات تنها در نگاه خوانندگان و...
منابع و اطلاعات علمي، هنري و... بصورت باز در دسترس همگان يا بهتربگوييم در دسترس افرادي كه دانش بهرهبرداري از اين تكنولوژيها را داشته باشند و خواهان بهرهبرداري از آنها باشند، قرار داشته و خواهند داشت.
و تكنولوژي و سيستمهاي هوشمند منابع طبيعي و محيط زيست به گونهايي خواهند بود كه با كوچكترين تغيير يا جابجايي در آب و هواي منطقه، تغييرات جوي، ميزان آب اقيانوسها، تخريب جنگلها، انقراض جانوران، كاهش و افزايش گونهاي گياهي و... هشدار خواهند داد.
در زمينه استخراج منابع اين سيستمهاي هوشمند شما را از رطوبت خاك، سختي سنگ، نوع سنگ يافلز و خطرات حفر و استخراج برا حفظ جان كارگران و دستگاهها آگاه خواهند ساخت و شايد راه حلي نيز براي اين مشكلات ارائه كنند.
و صد البته تمامي اين تكنولوژي و فنآوريها تنها به سطح كره زمين محدود نخواهد شد، بلكه با گستره هوشمندي خود به كرات ديگر هم راه خواهد يافت و در نهايت انسان تنها نظارهگر اين سيستمهاي هوشمند با هوشمندي خود خواهي بود.
- منبع: pewinternet