آرامش را از روح و روان شهرنشينان ميگيرند و كسيكاري به كارشان ندارد. ميگويند جاي آنها در شهر نيست! يعني بايد از دل خانههاي مسكوني شهروندان اخراج شوند. سوختوسوز ندارد، همه آنها بايد دير يا زود بروند. بيترديد جداسازي فضاهاي صنعتي از فضاهاي مسكوني يك ضرورت جدي براي سلامت جسم و روان جامعه است. چاره كار هم مشخص است؛ ساخت شهركهاي صنعتي در حاشيه و خارج از شهر، يك راهحل منطقي بهنظر ميرسد البته يادمان باشد كه تقصير خودمان است! يعني اين آش را با يك وجب روغن براي خودمان پختهايم. بهخاطر منفعت و سود بيشتر خيلي راحت حقوق ساده افراد ديگري كه كنارمان زندگي ميكنند را فراموش كردهايم. پس حقمان است كه گاهي دود بخوريم، گاهي سر و صداي ماشينآلات صنعتي در گوشمان غوغا كند، گاهي بوي بد توليد مواد شيميايي به مشاممان برسد، گاهي آرامش از روانمان رخت بربندد، گاهي در محلهها با تصاوير نازيبا مواجه شويم و گاهي... .
مرحله اول
چه كساني مزاحمند؟
در شهرها، مغازهها و واحدهاي تجاري، صنعتي و اداري زيادي در اطراف محل سكونت مردم فعاليت دارند. خب آيا همه اين شغلها مزاحم هستند و بايد از محلهها بروند؟ مسلما پاسخ اين سؤال منفي است. طبق قانون همه مشاغل در ۳ دسته سبز، زرد و قرمز قرار ميگيرند كه در ستون كنار ميتوانيد بهطور دقيقتر با نحوه دستهبندي مشاغل و صنايع آشنا شويد. شما فقط ميتوانيد خواستار انتقال مشاغل دسته قرمز از محل سكونتتان باشيد. مشاغل سبز كه حضورشان در كنار شما لازم است و مشاغل زرد هم با رعايت نكاتي ميتوانند در كنار خانههاي مسكوني نفس بكشند. پس گام اول اين است كه تحقيق كنيد آيا شغلي كه فكر ميكنيد مزاحم آرامش محلهتان شده اساسا جزو مشاغل مزاحم بهحساب ميآيد يا خير؟ خيليها اول شكايت ميكنند و تازه بعد متوجه ميشوند كه فعاليت آن شغل در داخل محدوده شهري بلامانع است.
مرحله دوم
راههاي بيدردسر
قرار نيست همه مشكلات را خودتان حل كنيد، پس آرامش خود را حفظ كنيد، با صاحبان مشاغل مزاحم محله گلاويز نشويد و از سر و كول هم بالا نرويد! خشونت نهتنها نخستين راه نيست، بلكه آخرين راه هم بهحساب نميآيد. سازمان ساماندهي مشاغل مزاحم شهرداري ابتدا با مشاهده مديران شهري، دوم با ارائه شكايت كتبي از سوي شهروندان يا تماس تلفني با سامانه 137و سوم با دريافت نامه از سازمانهايي مثل محيطزيست يا اداره بهداشت اقدام به اخراج آنها ميكند. پس راهحل منطقي اين است كه بدون دردسر به ادارههاي ساماندهي مشاغل مزاحم شهرداريهاي مناطق برويد و با قلم و كاغذ يك شكايت كتبي بنويسيد. راه آسانتر هم همان تماس با سامانه 137يا مركز فوريتهاي خدمات شهري شهرداري تهران است. يك شماره پيگيري هم به شما داده ميشود كه تا پايان زمان خلاصي از دست مشاغل مزاحم آن را نگه داريد.
مرحله سوم
شرمندگيشكايتكنندگان
قرار نيست حرف ما هميشه درست باشد. اتفاقا گاهي هم بيخودي مته به خشخاش ميگذاريم. ممكن است كارشناسان از مورد شكايت شما بازديد كنند و بعد بگويند كه فعاليت شغل مورد اشاره جنابعالي مزاحمتي براي محله ندارد يا رسيدگي به موضوع جزو وظايف سازمانهاي ديگر است. يادتان باشد كه اگر در همان مرحله اول كمي درباره مشاغل مزاحم اطلاعات كسب ميكرديد و كمي كتاب قوانين شهري را ورق ميزديد كار به اينجا نميكشيد. در اين مواقع براي اينكه سنگ روي يخ نشويد، يك عذرخواهي مختصر خدمت همسايه به ظاهر مزاحم ـ البته از نظر شما ـ افاقه ميكند. خودتان را آماده كنيد؛ چون احتمال رخ دادن اين اتفاق هميشه وجود دارد؛ مثلا در سال گذشته كارشناسان سازمان ساماندهي صنايع مزاحم شهر تهران در صدها مورد شكايت، اعلام نبود مزاحمت كردهاند.
مرحله چهارم
نامهنگاري با مزاحمان
مديريت شهري در همان ابتداي راه كه درخواست شما شهروندان به دستش رسيده سعي ميكند كه با تعامل، مشكل را برطرف كند. قرار نيست شروع كار با تعطيلي، برخورد و پلمب كردن يك مغازه يا يك واحد صنعتي همراه باشد. ارسال يك اخطاريه از سوي شهرداري به همسايه مزاحم محله بهترين شروع است. معمولا در اين نامهها هم مديران شهري بعد از آوردن كلي قانون و تبصره، تأكيد ميكنند كه مورد مزاحمت بايد برطرف شود. يادتان باشد كه مهمترين قانون در اين زمينه بند 20ماده 55قانون شهرداريهاست كه در ستون كنار ميتوانيد درباره اين قانون هم بيشتر بدانيد. اگر صاحب شغل مزاحم زير بار رفت كه ماجرا همانجا فيصله پيدا ميكند، ولي اگر به اخطاريه شهرداري بياعتنايي كرد، گام بعدي در پيش است. البته مديريت شهري هيچگاه يكطرفه به قاضي نميرود و همانقدر كه پيگير خواسته شهروندان است، سعي ميكند وضعيت شاغلان را نيز درك كند.
مرحله پنجم
مزاحمان چه كنند؟
چهكسي گفته وقتي اهالي از شغل مزاحمي شكايت ميكنند، همهچيز تمام ميشود. در اين مرحله از كار، راهحلهايي هم جلوي پاي صاحبان مشاغل مزاحم ميگذارند: 1- تغيير شغل: شايد اين سختترين راه باشد. شغل جديد، امكانات، سرمايه و تخصص جديد ميخواهد، پس حسابي پردردسر است. فقط يادتان باشد كه براي انجام اين كار بايد از شهرداري اجازه بگيريد تا دوباره كسب و كارتان تخته نشود. 2- انتقال شغل: شايد اين آسانترين راه ممكن باشد. اتفاقا شهرداري چارهاي در اين زمينه دارد و با ساخت شهركهاي صنعتي در حاشيه شهر، مسير را هموار كرده است. فقط حواستان باشد كه با انجام اين كار مشتريان خود را از دست ندهيد. 3- اعتراض به رأي: بالاخره اين كار هم مثل خيلي چيزها حق مسلم شماست. هر چند كه درصد موفقيت در آن خيلي پايين است، ولي امتحانش ضرري ندارد؛ سنگ مفت، گنجشك مفت. 10روز بيشتر هم فرصت براي اعتراض نداريد.
مرحله ششم
زندگي شيرين ميشود
قرار نيست همه آدمها مثل هم باشند. صاحبان بعضي از مشاغل خيلي راحتتر از آنچه فكرش را ميكنيد، تذكرهاي شهرداري را ميپذيرند و اقدام به رعايت موارد مورد نظر ميكنند. اين كار هم رضايت شما را در بر دارد و هم بهخاطر برطرف شدن مزاحمت از صدور رأي تعطيلي، خودداري ميشود؛ هر چند بعضيها چشم ديدن اين را ندارند كه همهچيز به خوبي و خوشي تمام شود. البته اين نكته فراموش نشود كه چون معمولا انسانها يكدنده و لجباز هستند اينطور اتفاقها خيلي كم پيش ميآيد. آمارها هم اين قضيه را تأييد ميكنند. به هر حال قرار نيست راهحلي براي صنايع مزاحم وجود نداشته باشد. بعضي وقتها ميشود با نشان دادن حسن نيت ماجرا را با خوبي و خوشي خاتمه داد. شهرداري آنقدرها هم سختگير نيست و در بعضي موارد براي شغل مزاحم تمهيداتي قرار ميدهد. رعايت اين تمهيدات صاحبان مشاغل را از كابوس تخته شدن كار نجات ميدهد.
مرحله هفتم
شغلي برباد رفته
قرار نيست هميشه پايانها خوشحال كننده باشند، مگر فيلم سينمايياند! ممكن است با توجه به شكايت كتبي شما و بازديد كارشناسان بهطور مستقيم (توسط شهرداري) يا غيرمستقيم (توسط دادگاه) رأي تعطيلي شغل مزاحم صادر شود. آن وقتكاري از دست كسي ساخته نيست و مسئولان اداره ساماندهي مناطق با حكم قضايي اقدام به پلمب مغازه يا كارگاه ميكنند؛ هر چند خود كرده را تدبير نيست. اين اتفاق معمولا براي همان مشاغلي ميافتد كه جزو دسته قرمز تعريف ميشوند. معمولا قبل از پلمب هم فرصتي براي انتقال يا تغيير شغل داده ميشود كه صاحبان مشاغل مزاحم بايد از اين فرصت حداكثر استفاده را بكنند تا كسب و كارشان با مشكل جدي مواجه نشود. در اين مرحله در حقيقت شما به خواسته مورد نظرتان رسيدهايد و از دست مزاحمتهاي يك شغل مزاحم در نزديكي محل سكونتتان خلاص شدهايد.
قانون چه ميگويد؟
طرح ساماندهي مشاغل و مقابله با صنايع مزاحم به خوبي و پر سرعت در بسياري از شهرهاي كشورمان پيش ميرود؛ مثلا در تهران تاكنون اين طرح براي مشاغل گوناگون ازجمله آهنفروشان، چوبفروشان، پرندهفروشان و موادشيمياييفروشان با موفقيت به انجام رسيده است و همچنان پيش ميرود اما اساسا قانون درباره اين مشاغل مزاحم در شهرها چه ميگويد؟ مهمترين قانوني كه در اين زمينه وجود دارد بند ۲۰ ماده ۵۵ قانون شهرداريهاست. در متن اين قانون آمده: «جلوگيري از ايجاد و تأسيس تمامي اماكني كه بهنحوي از انحا موجب بروز مزاحمت براي ساكنان يا مخالف اصول بهداشت در شهرها محسوب ميشوند، وظيفه شهرداريهاست. شهرداري مكلف است از تاسيس كارخانهها، كارگاهها، گاراژهاي عمومي و تعميرگاهها و دكانها و همچنين مراكزي كه مواد محترقه ميسازند و اصطبل چارپايان و مراكز دامداري و بهطور كلي تمام مشاغل و كسبهايي كه ايجاد مزاحمت و سروصدا كنند يا باعث توليد دود يا عفونت و يا تجمع حشرات و جانوران شوند جلوگيري كند...»