نوع پوشش زنان كشورمان از گذشته تا امروز، موضوع نمایشگاه «پوشش زنان ایران در گذر زمان» است كه این روزها در برج میلاد در تراز ۲۶۱ برج برپا شده است.
این نمایشگاه، دست‌رنج «نوش‌آفرین داوودی» است. او دانش‌آموخته‌ی رشته‌ی حقوق است، اما مطالعه‌ی كتاب هشت‌هزار سال تاریخ پوشاک اقوام ایرانی، دریچه‌ای تازه در پیش چشمش می‌گشاید و علاقه‌اش به طراحی لباس و گردآوری لباس‌های محلی متنوع سبب شده است كه او مجموعه‌ای از لباس‌های محلی مناطق مختلف ایران را نیز طراحی و یا گردآوری كند.
او می‌گوید: «برای تهیه‌ی این لباس‌ها ناگزیر بودم به مناطق گوناگون ایران سفر كنم و از برخی روستاها و مناطقی كه لباس‌های محلی خود را حفظ كرده‌اند، الهام بگیرم و از پارچه‌های موجود در مناطق گوناگون استفاده كنم. این مجموعه در طول سه سال جمع‌آوری شده است.»
- آیا طراحی و دوخت و تزئین همه‌ی لباس‌ها را خودتان انجام می‌دهید؟
من برای پیدا‌كردن لباس‌ها باید سفر كنم. برای مثال در كرمان خانمی پیدا كردم كه می‌توانست پته‌دوزی كند. از او خواستم كه بر روی پارچه‌ی لباس، پته‌دوزی كند. دوخت و تهیه‌ی این لباس در كرمان هشت ماه طول كشید. سعی كردم پارچه‌هایی را پیدا كنم كه در لباس‌های مناطق گوناگون كشور به‌كار می‌روند.
- به‌نظرتان می‌شود با استفاده از لباس‌های بانوان در گذشته‌های دور، به مدل‌های تازه‌ای رسید كه مورد قبول نوجوانان امروزی هم باشند؟
بله، این امكان‌پذیر است. مثلاً در دوره‌ی تیموری، بانوان، سارافون‌های بلندی می‌پوشیدند كه هم‌اكنون می‌شود از این نوع لباس استفاده كرد. یا لباس‌هایی در دوره‌های دیگر كه خیلی می‌تواند زیبا به‌نظر برسد.
- وقتی این لباس‌ها را مطالعه می‌كردید به چه نكته‌ای رسیدید؟
ما هرگز فرهنگ برهنگی نداشتیم. لباس‌ها در طول تاریخ در ایران پوشیده بوده است و زنان، همه نوعی چادر و روسری بزرگ به سر داشته‌اند. حتی در دوره‌ی مادها و هخامنشیان هم خانم‌ها لباس‌های بلند می‌پوشیدند یا بلوز و شلوارهای بلند به تن می‌كردند!
- اشاره كرده‌اید كه در دوره‌ی زندیه، لباس زنان ایرانی به سادگی گرایید، چرا؟
ارتباط با اروپاییان و رفت و آمدن زنان و مردان اروپایی كه در آن زمان لباس‌های ساده به تن داشته‌اند، مثلاً كت و دامن سبب شد كه ایرانیان هم به لباس‌های ساده رو بیاورند.
- آیا در حین مطالعه‌ی لباس زنان ایرانی شما به لباس كودكان هم برخورده‌اید؟
من كم‌تر به لباس كودكان برخوردم.
- درباره‌ی سفرهایتان صحبت كنید.
یك‌بار من به خراسان جنوبی رفتم. یك مراسم عروسی در روستای چِِنِشت برگزار می‌شد و من می‌خواستم لباس‌های مخصوص آن منطقه را داشته باشم. یك خانواده‌ی مهربان، برای این مجموعه، لباس‌های عروس و توری را كه روی سر عروس می‌گذارند به من هدیه دادند. در این سفرها، همسرم بسیار با من همراهی كرده و امكاناتی در اختیار من گذاشته تا من راحت‌تر به جمع‌آوری این مجموعه از لباس‌های ایرانی بپردازم.خیلی خوشحالم كه هم‌وطنانم از اقوام گوناگون با دیدن لباس‌های خود در این نمایشگاه لذت می‌برند.
نوش‌آفرین داوودی، پژوهشگر لباس/ عکس‌ها: محمود اعتمادی