1- احيا، حفظ و ترويج فرهنگ شهادت و ايثار در جامعه
2- زنده نگهداشتن ياد و نام شهيدان انقلاب اسلامي و ايثارگران و حفظ آثار آنها
3- اعتلاي معرفت و تعهد جامعه در قبال ارزشهاي فرهنگ ايثار و شهادت و بالا بردن تعهد آنان نسبت به رعايت شأن، حق، حرمت و منزلت جامعه هدف و خانواده آن
4- تلاش براي استفاده از امكانات عمومي جامعه و نظام و نيز بهرهگيري از سرمايه و دارايي بنياد براي رشد و اعتلاي مادي و معنوي جامعه هدف
اهدافي كه در اساسنامه بنياد به آن اشاره شده است از آرمانيترين اهداف انقلاب است كه همواره مورد تأكيد حضرت امام(ره) و مقاممعظم رهبري بوده است. ارزيابي توفيق بنياد شهيد در تحقق اين اهداف ميتواند موضوع پژوهش و مكالمه كارشناسان باشد تا نقاط ضعف و قوت آن بررسي شود و نسبت به تحول شيوهها در دستيابي به اهداف، اقدام لازم انجام گيرد.
در ماده 5 قانون اساسنامه بنياد شهيد، اهم وظايف اين نهاد در 3محور، در قبال شهادت و ايثار، شهدا و ايثارگري و جامعه هدف بيان شده است. در محورهاي سهگانه خدمات مؤثر و مفيدي انجام شده و از نكاتي مهم نيز غفلت شده است. جزء 4 بند ب ماده 5 اساسنامه به جمعآوري و حفظ و نگهداري و معرفي آثار فرهنگي، ادبي، هنري، وصايا و ديگر آثار شهدا و ايثارگران اشاره شده و در اصلاحيه اساسنامه مصوب 18/1/87 مجلس شوراي سلامي مقرر شده است، نحوه و ضوابط اجرايي اين بند به موجب آييننامهاي خواهد بود كه بنا به پيشنهاد بنياد و با هماهنگي ستاد كل نيروهاي مسلح و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي تهيه شود و به تصويب هيأت وزيران برسد. لكن با گذشت حدود 7سال از مصوبه مجلس چنين آييننامهاي تهيه نشده و به تصويب نرسيده است و اين چيزي جز غفلت و اهمال مسئولين از انجام وظايف خود را نشان نميدهد.
وظايف بنياد در قبال جامعه هدف در چهار سرفصل امور فرهنگي و آموزشي، امور معيشتي و رفاهي، امور حقوقي و قضايي و امور اقتصادي تعريف شده است.
نظر به اينكه اين فصل از اهميت زيادي برخوردار است و تكليف بنياد در قبال جامعه هدف و همچنين تكليف جامعه هدف در قبال بنياد را تعيين ميكند به تشريح جامعتري از آن خواهيم پرداخت. تصور فعلي در جامعه هدف و بنياد اين است كه خدمات به صورت انحصاري به گروهي بيش از گروه ديگر ايثارگري تعلق ميگيرد البته در جايي كه قانون تصريح دارد، چنين است ولي در ماموريتها و وظايف عمومي بنياد مانند اشتغال، استخدام، درمان، مسكن و... با رعايت قوانين مربوطه برخورد اختصاصي و توجه ويژه به گروهي و طرد گروهي ديگر امري خلاف قانون است. ايثارگران بايد به دقت مراقب حقوق قانوني خود باشند تا از اين طريق حقوق آنان تضييع نشود. برخي شيوههاي اجرايي غلط، برخي خدمات را اختصاصي ميكند به طوري كه اين ذهنيت پيش ميآيد كه مثلا در زمينه درمان درصد، ملاك عمل است لذا جانبازي كه داراي درصد بيشتري است سهم بيشتري از درمان دارد يا فرزندان ايثارگران اعم از فرزندان شهدا، جانبازان و آزادگان در امر اشتغال و استخدام شرايط متفاوتي نسبت به يكديگر دارند. عملكرد برخي متوليان بر اين برداشت اشتباه مهر تاييد ميگذارد و اين تصور ذهني را حتي براي مسئوليني كه جديدا عهدهدار وظايف سازماني بنياد ميشوند يا براي جامعه ايثارگران، به وجود ميآورد كه اين تفاوتها قانوني است. در اصلاحيه قانون اساسنامه بنياد آمده است: در كليه مواد عبارت «شاهد، خانوادههاي معظم شاهد و نظاير آن» به عبارت جامعه هدف اصلاح شود و جامعه هدف برابر اين قانون خانوادههاي شاهد، جانبازان، آزادگان و خانوادههاي آنان هستند.
بديهي است ماموريت قبلي بنياد كه به خانواده معظم شهدا اختصاص داشت با تجميع نهادهاي ايثارگري و اصلاح قانون اساسنامه بنياد به جامعه هدف تعميم پيدا كرد و لزوم اصلاح رفتار اداري مديران و كاركنان بنياد از روال گذشته به روالي منطبق با اصلاح اساسنامه را ضروري كرد. در اصلاحيه جزء(1) بند (ج) ماده (5) آمده است: ارائه خدمات فرهنگي و آموزشي به جامعه هدف و نظارت در جهت ايجاد تسهيلات لازم براي ارتقاي علمي، تحقيقي،آموزشي و مهارتهاي فكري و تخصصي و پرورشي جسمي فرزندان آنان در تمام مراحل تحصيلي به بهترين وجه با همكاري مراجع ذيربط. گسترش ماموريت فرهنگي و آموزشي از فرزندان شهدا به فرزندان جامعه هدف براي همين منظور صورت گرفته كه به مسئولين بنياد يادآوري كنند كه در برنامهريزيهاي خود به اين امر توجه داشته باشند.