صحبت از مانتوهايي كه انگار خياط براي دوختن‌شان دكمه‌اي نداشته و كار دكمه‌دوزي را احتمالا به اميد صاحب مانتو رها كرده بماند براي وقتي ديگر اما حالا صحبت از آنهايي است كه مي‌خواهند لباسي پوشيده و البته زيبا داشته باشند. اينجا نقطه شروع اين گزارش است؛ وقتي خانمي براي تهيه يك مانتو به بازار مي‌رود و دست خالي به خانه برمي‌گردد.
لباسي كه نيست
شهريار اشراقي، توليد‌كننده لباس از آن كوزه‌گرهايي است كه اتفاقا از كوزه شكسته آب نمي‌خورد. او كه هميشه خوب و شيك مي‌پوشد به همشهري مي‌گويد: چند‌ماه قبل مي‌خواستم براي همسرم كه 20سال در ايران نبوده مانتو بخريم؛ مانتويي كه هم ساده باشد و هم پوشيده. اما هر چه گشتيم كمتر پيداكرديم. من كه با اين صنف در ارتباطم و خيلي از فروشگاه‌ها را مي‌شناسم، حدود 50مانتو فروشي را سر زدم و دست آخر هم چيزي پيدا نكرديم.
او كه معتقد است دليل كم شدن مانتوهاي مناسب زياد شدن تقاضا براي مدل‌هاي جديد مانتو و در نتيجه تغيير سفارش‌ها به توليد‌كننده‌هاست، مي‌گويد:به‌نظرم سبك زندگي در مورد خانم‌هاي محجبه تغيير پيدا كرده. خيلي از آنها متوجه شده‌اند نيازشان را در بازار پيدا نمي‌كنند و براي همين سراغ خياط‌ها مي‌روند تا لباس‌شان را بدوزند.
مقابل اين ديدگاه اشراقي مي‌توان علامت سؤالي گذاشت؛ آيا تعداد خانم‌هايي كه دنبال مانتوي پوشيده هستند آنقدر كم شده كه ارزش سرمايه‌گذاري در بازار را نداشته باشد؟ مگر نه اين است كه در سال‌هاي گذشته توليد كننده‌هايي به‌طور جدي وارد توليد چادر شده‌اند و حالا هم خودشان سود كرده‌اند و هم بازار چادر تنوع مناسبي دارد؟ پس چرا چنين اتفاقي درباره بازار مانتو نمي‌افتد؟
هما فرهنگ ،توليد‌كننده و طراح لباس تأكيد مي‌كند كه اين يك بازار قابل سرمايه‌گذاري است اما طراحان و توليد كننده‌ها به‌دليل ضعف جامعه شناسي كمتر به اين سمت آمده‌اند: وقتي توليد‌كننده مي‌بيند با قيمت پايين و جنس نامرغوب‌تر مي‌تواند مانتويي را توليد كند كه به‌دليل قيمت پايين فروش بالايي دارد به همين سمت مي‌رود. توليد‌كننده معمولي به سمت توليد مانتويي كه گران تمام مي‌شود و درباره فروشش مطمئن نيست نمي‌رود اما به‌نظرم اگر كسي دقت كند حتي از نظر اقتصادي اين بازار قابل توجهي است.
فريبا اصلاني، صاحب برند خاتون و يكي از توليدكنندگاني است كه با 10سال سابقه در حوزه دوخت چادر فعاليت مي‌كند، مي‌گويد: واقعيت اين است كه خانم‌ها هميشه دنبال طرح جديد و تنوع هستند. حتي خانمي كه لباس پوشيده استفاده مي‌كند هم دنبال زيبايي و تنوع است. اگر در اين حوزه محصول جديدي توليد نشود مشتري استقبال نخواهد كرد.
او نقش طراحان لباس را در اين زمينه پررنگ‌تر از توليد كننده‌ها مي‌داند و مي‌گويد: وقتي نياز جامعه به سمت طرح‌هاي نو و شكيل و همچنين رنگ‌هاي روز و متنوع است، طراح و توليد‌كننده بايد به اين نياز احترام گذاشته و محصولات متنوعي را توليد كنند. واقعيت اين است كه الان اين قشر از جامعه حق انتخاب ندارند.
خانم اصلاني معتقد است كه بايد فعالان اين حوزه حمايت شوند. طراحي لباس‌هاي متنوع و البته مناسب در فضاي فعلي در حقيقت يك جور كار نو است. توليد‌كننده هم در شرايطي نيست كه از كار جديد استقبال كند. اين صنف الان قدرت ريسك ندارد. براي همين بايد دولت حمايت كند. فكرش را بكنيد كه در اين 10سال من فقط يك‌بار و آن هم 5 ميليون تومان وام گرفتم، با چه سختي‌اي! وقتي از اين صنف حمايت مادي و معنوي نشود خودكار مي‌رود به سمت كپي كارهاي آماده كه البته همه هم غربي هستند.
لباس زيبا
لاله افتخاري، عضو كميسيون فرهنگي مجلس هم با بيان اينكه خواست اكثريت زنان جامعه يافتن لباس‌هاي پوشيده همراه با زيبايي كافي در بازار پوشاك كشور است، توليد الگوهاي مناسب پوششي را ضروري مي‌داند و مي‌گويد: اگر در كنار ميل طبيعي زن به حجاب شايسته، تبليغات صحيحي كه بتواند نظر اسلام را هم تأمين كند ارائه شود، زنان ما به حجاب اصيل اسلامي و شرعي رو خواهند آورد. وظيفه مجموعه‌هاي سياستگذار و فرهنگي اين است كه هنر را تمام عيار و با قالبي مناسب به ميدان بياورند تا اثرگذار شود. در ساير كشورهاي اسلامي به راحتي مي‌توان لباس‌هايي را يافت كه علاوه بر پوشيدگي كامل، مدل‌هاي زيبا و جذاب دارند، اما يافتن چنين پوششي در ايران براي بانوان محجبه آسان نيست.
وقتي محصولي كم باشد، طبيعتا گران هم خواهد شد. به‌طور متوسط قيمت مانتوهاي پوشيده در مقايسه با انواع ديگر تقريبا دوبرابر است. معدود مانتوهايي هم كه پوشيده و اصطلاحا سفارشي‌دوز هستند بسيار گران‌تر تمام مي‌شوند. علي جليليان، عضو كميسيون قضايي و حقوقي البته گران بودن اين لباس‌ها را تا حدودي طبيعي مي‌داند و مي‌گويد: هزينه‌هايي هم كه براي اين لباس‌ها بايد صرف كرد معمولا بالاست و چندين برابر البسه‌اي است كه هيچ پوششي ندارند.
در قانون مد و لباس در مجلس چند وزارتخانه مكلف به حمايت از توليد لباس‌هاي مرغوب و باكيفيتي شدند كه پاسخگوي سليقه و تنوع خواهي نسل جوان باشد و البته قيمت مناسبي هم داشته باشد؛اتفاقي كه هرگز نيفتاده و نمايشگاه‌هاي پراكنده‌اي هم كه توسط سازمان‌هاي مختلف با اين بهانه و ماموريت برگزار شده‌اند، هرگز آش دهان‌سوزي نبوده‌اند.
حالا دبير كارگروه ساماندهي مد و لباس از راه‌اندازي مركز خريد لباس‌هاي ايراني اسلامي با بيش از 250فروشگاه حداكثر تا پايان سال‌جاري در خيابان وليعصرخبر داده، اين چند‌ماه را هم صبر مي‌كنيم تا ببينيم آيا اين‌بار مي‌افتد آن اتفاقي كه بايد بيفتد؟