مهم‌ترين نشانگر موارد يادشده در وسايل خانگي هم چيزي نيست جز برچسب انرژي؛ برچسبي كه اين روزها استفاده از آن روي خيلي از دستگاه‌هاي مصرف‌كننده انرژي امري ضروري است و خريدار را در خريداري جنس باكيفيت و مصرف بهينه راهنمايي مي‌كند. اين برچسب امروزه به حدي اهميت يافته كه اكنون برخي ساختمان‌ها هم بايد به نوعي آن را داشته باشند. پس در اين مطلب با توجه به اهميت اشاره شده، تصميم گرفته شده كه راهنماي كوچكي براي شما آماده شود تا هنگام خريد از ويژگي‌هاي مصرفي جنس مورد نظر خود بيشتر مطلع شويد و هوشمندانه‌تر خريد كنيد. البته لازم به ذكر است كه در اينجا صرفا به چند جنس پرخريدارتر پرداخته‌‌ايم؛ به اين دليل كه پوشش‌دادن تمامي وسايل داراي برچسب انرژي در يك مطلب كاري است نشدني.
يخچال و فريزر
برچسب‌هاي موجود روي دستگاه يخچال و فريزر جزو برچسب‌هاي ساده طبقه‌بندي مي‌شوند. وقتي به برچسب انرژي يك دستگاه يخچال و فريزر نگاه مي‌كنيد موارد زير مشاهده مي‌شود: نام دستگاه، علامت استاندارد با عبارت انرژي داخل آن، مصرف انرژي براساس كيلووات ساعت در سال كه با آزمايش‌هايي 24ساعته تنظيم شده، حجم بخش يخچال، حجم بخش فريزر، كلاس منطقه آب و هوايي كه به گرمسير، معتدل و سرد‌سيري دسته‌بندي مي‌شود، نام شركت سازنده و مدل دستگاه. شاخص مصرف انرژي كه پايه محاسبه و رتبه‌بندي يخچال و فريزرهاست براساس فرمولي پيچيده و داده‌هايي مشخص در دوره‌هاي زماني و البته با توجه به حجم بخش‌ها محاسبه مي‌شود كه با حرف «I» نشان داده مي‌شود و براساس اين عدد است كه شاخص رده دستگاه در برچسب مشخص مي‌شود. به‌طور كلي دستگاه‌هايي كه شاخص مصرف انرژي آنها كمتر از 55 است در گروه بازده مصرف A قرار مي‌گيرند. پس بهترين رده مصرف براي يك يخچال و فريزر ايده‌آل، رده‌هاي A و B با شاخص كمتر از 75 است.
كولرگازي اسپيلت
كولرهاي گازي دوتكه، از اساس به 2نوع سرمايشي و سرمايشي+ گرمايشي دسته‌بندي مي‌شوند كه هركدام از اين انواع، استاندارد خود را دارا هستند. روي برچسب انرژي كولرهاي گازي علاوه بر نام دستگاه و نشان استاندارد، نسبت بازده انرژي سرمايي يا EER، ظرفيت سرمايش، توان مصرفي، نوع دستگاه (سرمايش تنها يا سرمايش و گرمايش)، كلاس آب و هوايي، نام شركت سازنده و شماره مدل دستگاه ديده مي‌شود. اگر دستگاه داراي ويژگي گرمايشي هم باشد 3پارامتر راندمان حرارتي، ظرفيت گرمايش و ضريب عملكرد گرمايشي يا COP در كنار همه موارد بالا روي برچسب وجود خواهد داشت. در اين بخش 2فوت كوزه‌گري وجود دارد؛ اول آنكه براي سنجش رده انرژي كولرهاي گازي در ستون حروف، تنها به نسبت بازده انرژي سرمايي يا EER توجه مي‌شود اما ما براي شما استاندارد‌هاي مربوط به بخش گرمايشي يا COP را نيز مشخص مي‌كنيم تا در آن مورد هم با ديدي كارشناسانه خريد كنيد و بهترين انتخاب را داشته باشيد. معمولا اطلاعات مربوط به بخش گرمايشي روي برچسب انرژي، بعد از اطلاعات سرمايشي و قبل از مدل دستگاه قرار دارد. فوت كوزه‌گري دوم هم آنكه كولر گازي به سبب پرمصرف بودن مي‌تواند هزينه‌هاي زيادي را دربر داشته باشد. پس در مورد مصرف و بازده كولرهاي گازي دقت كنيد و هميشه سعي داشته باشيد كه بهينه‌ترين كولر گازي از نظر مصرف را خريداري كنيد. در بخش سرمايشي، نسبت بازده انرژي سرمايي EER ملاك است كه بازده انرژي 3/2 در رده A، قرار مي‌گيرد. ضريب عملكرد بخش گرمايشي COP هم اگر 3/6 باشد بهترين رتبه، يعني A را داراست.
خودرو‌هاي بنزين‌سوز
در يك خودروي بنزين‌سوز برچسب انرژي با نام «برچسب مصرف سوخت» در بخش راست شيشه جلوي خودرو نصب مي‌شود و شامل موارد زير است: كلاس خودرو، سازنده، مدل، قدرت، مصرف سوخت استاندارد كه بسته به نوع خودرو ثبت مي‌شود، مصرف سوخت خودرو، ميزان كربن دي‌اكسيد خودرو و نيز كلاس محيط‌زيست. اين را هم بگوييم كه در خودروها معيار تعيين‌كننده جايگاه خودرو، درصدي از مصرف سوخت خودرو نسبت به معيار استاندارد مصرف سوخت است كه اين درصد مي‌تواند منفي (كمتر از معيار) يا مثبت (بيشتر از معيار) باشد. در يك خودروي بنزين‌سوز سبك، اگر مصرف سوخت منفي20درصد معيار يا بيشتر باشد، خودرو در محدوده مجاز مصرف سوخت قرار دارد و رتبه A را كسب مي‌كند و به همين ترتيب اگر اين ميزان به منفي 20درصد معيار برسد رتبه‌خودرو B، اگر به منفي 10درصد معيار برسد C محسوب مي‌شوند.
بخاري گازسوز
براي تعيين جايگاه يك بخاري در رده‌هاي برچسب انرژي از معيار متفاوتي به نام بازده كل خالص استفاده مي‌شود كه طبق روال براساس داده‌هاي متفاوت و با فرمول‌هايي خاص محاسبه مي‌شود. اما يك برچسب انرژي الصاق‌شده روي بخاري گازي، غير از بازده كل خالص داراي چه داده‌هايي است؟ مدل و توليدكننده دستگاه، مصرف انرژي سالانه براساس مگاژول، مصرف مترمكعبي گاز به‌طور سالانه، بازده در حالت حداكثر مصرف، بازده در حالت حداقل مصرف، حداكثر توان خروجي، مصرف انرژي شعله پيلوت و نوع سوخت مصرفي داده‌هاي ما كه توسط آنها مي‌توان به بازده كل خالص رسيد. در يك بخاري اگر بازده كل بين 85 تا 80 باشد، بخاري در رده‌هاي A و B قرار مي‌گيرد و پربازده محسوب مي‌شود. اگر بازده كل كمتر از 80 و تا 70 باشد، بازده بخاري متوسط است و بازده كل كمتر از 70تا 50 نيز نشانگر كم‌بازده بودن بخاري است.
آبگرمكن گازي
از آنجا كه آبگرمكن غير از گاز با آب هم سر و كار دارد، فاكتور‌هاي بررسي جايگاه آبگرمكن در برچسب انرژي و نيز يكاي نشان‌دهنده اين رتبه كمي با بخاري گازسوز تفاوت دارد. در يك آبگرمكن با درنظر گرفتن داده‌هاي موجود روي برچسب از قبيل مصرف انرژي و گاز سالانه، بازده حرارتي، توان خروجي، مصرف انرژي پيلوت و حداكثر و حداقل آبدهي و افزايش دما در فشار‌هاي حداقل و حداكثر، عددي به نام درصد صرفه‌جويي را به‌دست مي‌آورند. يك نكته قابل ذكر هم اينكه اين پارامتر‌ها مربوط به آبگرمكن‌هاي فوري يا بدون مخزن (كه امروزه بيشتر استفاده مي‌شوند و مصرف انرژي‌شان پايين است) هستند. اما برسيم به رده‌بندي انرژي آبگرمكن بدون مخزن براساس درصد صرفه جويي. اگر عدد يادشده از 35بالاتر باشد آبگرمكن رتبهA را داراست. رتبهB عددهاي بين 35 تا 28 را شامل مي‌شود.
چه اطلاعاتي دارد؟
اين برچسب مستطيل‌شكل به‌طور كلي از چند قسمت تشكيل شده و نشانگر مواردي از قبيل مصرف انرژي، بازده دستگاه، مدل دستگاه، شركت توليدكننده و نشان سازمان استاندارد است كه ممكن است اين محتويات در كشورهاي مختلف كمي با هم تفاوت داشته باشند. در كناره سمت راست برچسب هم توالي خطوطي رنگي ديده مي‌شود كه براساس بازدهي از رنگ‌هايي از سبز تا قرمز و حروف A تا G تشكيل شده‌اند. اصولا مي‌گويند كه براي خريد جنس هرچقدر به رنگ قرمز يا حرفG نزديك‌تر شويم بايد بيشتر از خريد صرف‌نظر كنيم! چراكه بازدهي آن دستگاه يا به‌عبارتي ميزان انرژي داده شده به دستگاه به نسبت كاري كه از آن دريافت مي‌كنيم كمتر مي‌شود.