پدر اين سیاستمدار کردتبار و لیبرال عراقی رئیس علمای کردستان و یکی از کسانی بود که به همگرایی مذهبی و همزیستی دینی فرا می‌خواند.
وی تعلیمات ابتدایی را در مدارس دینی کردستان عراق گذراند، تا اینکه به سن 18 سالگی رسید. سپس سال 1958 رهسپار قاهره شد تا تحصیلات عالیه خود را در دانشگاه الازهر ادامه دهد. وی توانست سال 1975 مدرک دکترای فلسفه اسلامی را با رساله‌ای تحت عنوان «فلسفه و اهداف اخوان الصفا» از دانشگاه الازهر اخذ کند.
وی پس از سفر به سوریه و دیدار با «خالد بکداش» کمیساریای حزب کمونیسم سوریه به این حزب پیوست، ولی در پی مواضع بکداش در قبال اکراد، از این حزب کناره گیری کرد و سال 1964 به حزب دموکرات کردستان پیوست.
معصوم در سال 1968 به عنوان مدرس در دانشکده ادبیات دانشگاه بصره و استاد میهمان دانشکده حقوق این دانشگاه و نماینده حزب دموکرات کردستان در بصره مشغول به فعالیت شد.
وی سال 1973 به عنوان نماینده انقلاب کردستان در قاهره تعیین شد و تا سال 1975 در آنجا باقی ماند.
سمت‌هایی که وی عهده دار آنها بوده عبارتند از:
- سال 1976: یکی از بنیانگذاران اتحادیه میهنی کردستان
- سال 1992: ریاست کابینه اول منطقه کردستان
- عضو دفتر سیاسی اتحادیه میهنی کردستان از زمان تاسیس این حزب در سال 1976
- انتقال به بغداد در سال 2003 پس از سقوط رژیم صدام، به عنوان یک عضو هیئت نمایندگی اقلیم کردستان در بغداد
- سال 2004: نخستین رئیس موقت مجلس پس از سقوط رژیم صدام
- سال 2005 عضو مجلس
- ریاست اتحادیه میهنی کردستان در دو مرحله پارلمانی در سالهای 2005-2010
- رئيس جمهور عراق در سال 2014