در باور بسياري از افراد ريشه گياه قابليت جدا‌سازي مواد غيرضروري و ناسالم را از خاك دارد و مي‌توان آن را با هر آبي آبياري كرد. اين باور اشتباه كه ناشي از عدم‌آگاهي كشاورزان است به همراه بي‌آبي گسترده‌اي كه سراسر كشور را فراگرفته، باعث شده كه بخشي از مزارع جنوب شهر تهران با آب‌هاي فاضلاب شهري و روستايي آبياري شود. محصولات به‌دست آمده از اين مزارع معضلي را ايجاد كرده كه به گفته متخصصان حوزه سلامت فاجعه است.
چندي پيش استانداري تهران اعلام كرد كه مزارع آلوده جنوب تهران تا پايان تيرماه به‌طور كامل تخريب خواهند شد، اين در حالي است كه هنوز بخش عمده‌اي از مزارع آلوده در تهران قرار دارد. به گفته رئيس مركز سلامت محيط و كار وزارت بهداشت، در حال حاضر بيشترين سطح زيركشت كه با فاضلاب آبياري مي‌شود در تهران است.
به گزارش همشهري از بين بردن مزارع آلوده سال‌هاست كه به طور ضربتي يا برنامه‌ريزي‌هاي كوتاه‌مدت انجام مي‌شود ولي هنوز منجر به متوقف شدن اين روند آبياري نشده است. رئيس مركز سلامت محيط و كار وزارت بهداشت با اشاره به اقدامات انجام شده در جهت حذف پديده آبياري مزارع با فاضلاب، از تقليل اين موضوع به يك چهارم سال89 خبر داد و به ايسنا گفت: اكنون حدود 2هزار هكتار زمين در كشور با فاضلاب آبياري مي‌شود كه كاهش ايجاد شده در ميزان آبياري مزارع با فاضلاب، حاصل برگزاري صدها جلسه و پيگيري‌هاي وزارت بهداشت است اما هنوز به صفر نرسيده است.
از سوي ديگر مديركل محيط‌زيست استان تهران نيز فاضلاب را عامل اصلي آلودگي محصولات كشاورزي اراضي جنوب تهران دانست و گفت: حداقل ۳۰درصد اراضي كشاورزي جنوب تهران با آب فاضلاب آبياري مي‌شود. محمد هادي حيدر‌زاده به ايلنا گفت: براي جلوگيري از ورود آلودگي به اراضي كشاورزي جنوب تهران كارگروهي با مسئوليت وزارت جهادكشاورزي تشكيل شده كه وظيفه محيط‌زيست پلمب واحدهاي آلاينده بوده و تا‌كنون 11واحد قاليشويي پلمب شده و چند واحد ديگر نيز در دست اقدام است.
محصولاتي كه با آبياري به‌وسيله فاضلاب به‌دست آمده‌اند سلامت انسان‌ها را به خطر مي‌اندازند. در سال84 اپيدمي وبا به‌صورت گسترده در ايران رخ داد كه حدود هزار نفر به آن مبتلا شدند. اين افراد كه از شرق كشور براي كار در مزارع سبزي و صيفي‌جات به اطراف تهران آمده بودند عامل گسترش اين بيماري بودند. دكتر مسعود مرداني در گفت‌وگو با همشهري گفت: مسئله آبياري مزارع با آب فاضلاب فاجعه است. كشاورزي كه با فاضلاب مزرعه خود را آبياري مي‌كند مستقيما با سلامت مردم در حال جنگ است. اين در حالي است كه مردم نيز هنوز شست‌وشو و سترون كردن سبزي و ميوه را به خوبي انجام نمي‌دهند.
دكتر مرداني توصيه كرد كه در فصل تابستان ابتدا براي مصرف صيفي‌جات آلودگي‌زدايي صورت بگيرد و گل و لاي را از آن جدا كنيم. پس از آن ميوه و سبزي را پاك كنيد و براي مدت 20دقيقه تا نيم ساعت در آب قرار دهيد. البته بعضي از افراد در اين مرحله كمي مايع ظرفشويي اضافه مي‌كنند. پس از شست‌وشو، به‌مدت 20دقيقه ديگر با ماده پركلرين در آب نگه‌داريد و پس از آن شست‌وشو‌هاي مكرر انجام دهيد.
به‌عبارت ديگر براي شست‌وشوي ميوه و سبزي به‌خصوص سبزي بايد آلودگي‌زدايي، گند زدايي وسترون كردن انجام داد. 90درصد افراد جامعه اين كار را كامل انجام نمي‌دهند. سبزي و ميوه‌اي كه با فاضلاب آبياري مي‌شود ممكن است حاوي انگل، ميكروب‌هاي روده‌اي و عوامل بيماري‌زاي روده‌اي مثل وبا باشد. اگر شست‌وشوي سبزيجات به خوبي صورت نگيرد در فصل گرم سال شاهد دل‌درد‌هاي شكمي، تب، اسهال (اسهال حاد عفوني) عفونت‌هاي انگلي يا بيماري‌هايي مانند سامونلا خواهيم بود.
علاوه براين ثابت شده كه فلزات سنگين از عوامل اصلي بروز سرطان در افراد است و متأسفانه در آب‌هاي فاضلاب اين فلزات يافت مي‌شود. بنابراين سبزيجاتي كه با اين آب‌ها آبياري شود حاوي فلزات سنگين و عامل سرطان خواهد بود. براي رفع معضل آبياري مزارع با آب فاضلاب بارها مسئولان كميسيون بهداشت مجلس، وزارت بهداشت، سازمان محيط‌زيست، جهادكشاورزي، اداره آب و فاضلاب استان تهران و سازمان ملي استاندارد جلسه برگزار كرده‌اند.
به گفته رسول خضري عضو كميسيون بهداشت مجلس در اواخر تيرماه نيز آخرين جلسه با موضوع آبياري مزارع با آب فاضلاب و سموم و فلزات سنگين در محصولات غذايي برگزار شد. وي در گفت‌وگو با همشهري گفت: از آب فاضلاب شهر‌هايي مي‌توان براي آبياري مزارع استفاده كرد كه در نقاط مختلف شهر تصفيه خانه وجود داشته باشد. هنوز در روستاهاي اطراف تهران تصفيه خانه فاضلاب وجود ندارد. انهار جاري در روستاها و شهر‌ها بايد از هم جدا باشند، متأسفانه در برخي شهرك‌هاي اقماري و روستاها اين دو با هم مخلوط شده است. از آنجايي كه ساليان سال نهر جاري براي آبياري استفاده مي‌شد با مخلوط شدنش با فاضلاب همچنان مورد استفاده قرار مي‌گيرد. وي 15سازمان را متولي اين امر دانست و گفت: اين سازمان‌هاي زير مجموعه شوراي‌عالي سلامت كه رئيس آن، رئيس‌جمهور و دبير آن وزير بهداشت است بايد در مورد اين مسئله با هم همكاري كنند.