اما هر چه هست طي سال‌هاي اخير در مطبوعات هرازگاهي گزارش‌هايي منتشر شده است كه نشان مي‌دهد زن‌ها هم وارد كارزار فعاليت‌هاي مردانه شده‌اند. حالا آيا اين اتفاق خوب است يا بد؟ راستش هنوز هم براي كسي معلوم نيست كه دقيقا از كي اين فكر در ذهن زن‌ها ايجاد شد كه بايد آنها هم دقيقا مانند مردان در جامعه كار كنند. البته كسي ظاهرا مشكلي با اصل كاركردن زن‌ها ندارد اما اينكه زن‌ها هم به هر كاري تن بدهند در شأن يك زن مسلمان ايراني نيست و دقيقا همين مسئله باعث شدت يافتن برخي از درگيري‌هاي خانوادگي شده است. به‌خاطر همين، كارشناسان معتقدند يكي از مسائلي كه مي‌تواند سبب بروز اختلاف بين زن و شوهرها شود مسئله اشتغال زنان است چون اغلب مردها با اينكه همسرشان در هر شغل دم‌دستي يا دور از شأن يك خانم فعاليت كند، مخالفند. در مقابل هم البته برخي از زنان در برابر اين مخالفت موضع مي‌گيرندو برآشفته مي‌شوند. دكتر نويد نوري، روانشناس و متخصص در امور مشاوره خانواده معتقد است كه مي‌توان با گفت‌وگوي شفاف و رعايت بعضي ريزه‌كاري‌ها بر سر اين موضوع به توافق رسيد و حتي كيفيت زندگي زناشويي را بالا برد. پس اگر شما هم با همسرتان سر قضيه اشتغال اختلاف نظر داريد و اين مسئله برايتان مشكل‌ساز شده است توجه به نكات و راهكارهاي زير مي‌تواند برايتان مؤثر باشد.
كار؟ كدوم كار؟
اولين و مهم‌ترين اختلاف همسران در خصوص شغل زنان، نوع آن شغل است. اين كه زن به خاطر كار بايد با چه كساني سر و كله بزند، از چه كساني حرف شنوي داشته باشد، با چه افرادي ارتباط داشته باشد، چه ارباب‌رجوع‌هايي داشته باشد و... اگر اين مسئله حل شود، بقيه مشكلات خيلي راحت‌تر قابل رفع و رجوع خواهند بود. پس بهتر است قبل از اينكه درباره عوارض ديگر شغلتان با شوهرتان گفت‌وگو كنيد، دقيقا ارزيابي كنيد كه شغل مورد نظر شما چقدر با ارزش‌هايتان هماهنگي دارد؟ آيا واقعا با داشتن اين شغل رشد مي‌كنيد يا فقط به دنبال سرگرمي هستيد يا واقعا نياز مالي جدي داريد كه حل شدني نيست و باعث شده تن به اين كار بدهيد.
كار در خانه
خب همان‌قدر كه شما دوست نداريد مردتان از مشكلات و دعواهاي كاري محل كارش چيزي برايتان تعريف كند شما هم رعايت كنيد و هرگز در زمان‌هايي كه در منزل كنار همسر و فرزندانتان هستيد به امور شغلي نپردازيد. چون زماني‌كه در منزل هستيد مختص اعضاي خانواده است و بايد از باهم بودن لذت ببريد. حتي‌الامكان مسائل و اتفاقاتي را كه در محيط كار برايتان پيش مي‌آيد در منزل بازگو نكنيد البته قطعا همسر شما بهترين مشاور براي رفع دغدغه‌هاي شماست اما نبايد حس كند كه تمام وقت زندگي مشترك به كار اختصاص پيدا كرده.
من با خودم چند چندم؟
سعي كنيد بين مسئوليت‌هايي كه در خانه و محيط كار برعهده داريد تعادل برقرار كنيد اما اگر احساس مي‌كنيد نمي‌توانيد همزمان به امور شغلي، منزل و زندگي مشترك رسيدگي كنيد بهتر است با خودتان روراست باشيد و تدبير ديگري بينديشيد. بپذيريد كه كار تمام‌وقت انرژي و وقت زيادي را از شما مي‌گيرد و نمي‌گذارد به خوبي از عهده نقش‌هاي زنانه‌اي كه در خانه برعهده داريد بربياييد. بنابراين براي جلوگيري از آسيب‌هاي جدي و جبران‌ناپذير به اركان اصلي زندگي مشتركتان، به يك كار پاره‌وقت يا دوركاري اكتفا كنيد. باوركنيد با اين اتفاق چيزي از شما كم نخواهد شد. هميشه به اين فكر كنيد كه كار هميشه هست ولي ممكن است خانواده هميشه نباشد.
همه‌‌چيز جديه؛ باور كن!
بسياري از زنان شاغلي كه با همسرشان بر سر مسئله اشتغال اختلاف نظر دارند اهميت اين مسئله را دست‌كم مي‌گيرند و چون همسرشان صريحا مخالفت خود را با كار كردن آنها بيان نمي‌كند آنها نيز درصدد حل مشكل برنمي‌آيند. از آنجا كه نارضايتي در زندگي زناشويي مشكلات لاينحل بعدي را به‌دنبال دارد بايد هر چه سريع‌تر سعي كنيد سر اين موضوع به نتيجه برسيد و رضايت نسبي دوطرفه‌اي ايجاد كنيد.
فضايي نيست؛ هست؟
خب وقتي شما مدام پاي حرفتان ايستاده‌ايد و هي مي‌خواهيد از فعاليت‌هاي خانه خود بزنيد و بيشتر به كارهاي اداري و بيرون از خانه بپردازيد چه انتظاري از مردتان داريد؟ آن وقت مي‌خواهيد در مورد شما قضاوت درستي داشته باشد؟ براي حل اين سوءبرداشت‌ها و مشكل ابتدا بايد يك فضاي امن و آرام فراهم كنيد و سپس به حل آن مشكل بپردازيد. منظور از فضاي امن، فضايي است كه در آن نه شما و نه همسرتان حس نكنيد كه در موردتان قضاوت نادرستي مي‌شود، به شما برچسب زده مي‌شود، توانايي‌هايتان دست‌كم گرفته مي‌شود يا اينكه قرار است سرزنش شويد.
شفاف باش لطفا
ديده‌ايد گاهي وقتي زن و شوهرها مي‌خواهند درباره مسئله‌اي حرف بزنند از زمين و آسمان و همه مشكلات بشريت حرف مي‌زنند الا آن چيزي كه باعث اين تنش شده است. به همين‌خاطر است كه مي‌گوييم زن و شوهر براي حل مشكلاتشان بر سر مسائل اساسي مثل اشتغال بايد بتوانند در درجه اول صريح و شفاف درباره مشكل خود صحبت و به درستي نظراتشان را بيان كنند. در لفافه صحبت‌كردن، شما را در مسير درستي براي حل مشكل قرار نمي‌دهد. بنابراين رودربايستي را كنار بگذاريد و صادقانه آنچه را مي‌خواهيد بيان كنيد.
من هم دليل دارم
خب طبيعي است شما هم براي كار كردن دلايل خودتان را داشته باشيد. اگر دلايل‌تان منطقي است آنها را بيان كنيد. فقط حواستان باشد هنگام گفت‌وگو بدون اينكه در مورد هم قضاوت كنيد منطقي بيان كنيد كه به چه دليل اينگونه فكر مي‌كنيد. در مورد زنان متاهل، هدف از اشتغال ازخود اشتغال آنها مهم‌تر است. به جاي اينكه با همسرتان مخالفت كنيد، دلايل و اهداف خود را برايش توضيح دهيد و بگذاريد همسرتان هم عقايد و دلايل خود را بيان كند. البته هر دوطرف بايد كاملا منطقي و بدون هيچ قضاوتي نظر دهند.
قبول كن او هم نگران باشد
اگر شوهرتان از اشتغال شما دچار نگراني خاصي شده آن را ناديده نگيريد و علل نگراني‌اش را جويا شويد. بعد از اينكه او علل نگراني‌اش را بيان كرد به جاي اينكه با آنها مخالفت و رفتار خود را توجيه كنيد به اين مسئله فكر كنيد كه بروز چه رفتاري در شما اين نگراني را در او ايجاد كرده. براي بهبود اوضاع از او بخواهيد كه فرصتي به شما بدهد. با خود خلوت كرده و بيشتر به حالات، گفتار و رفتار خود بينديشيد و نهايت تلاش‌تان را براي رفع عواملي كه سبب نگراني او شده بكنيد.
خونسرد باش
اگر همسرتان بر سر مسئله اشتغال، حساسيت و موضع‌گيري زيادي دارد سعي كنيد به جاي مخالفت با او خونسردي خود را حفظ كنيد. اين نكته را بدانيد كه عقب‌نشيني‌كردن دليل باخت و ضعف نيست بلكه مي‌تواند نتيجه مطلوبي را برايتان رقم بزند. پند و اندرزندادن، برچسب نزدن، داشتن لحن خوب و خونسرد بودن به جاي عصبانيت، پافشاري و يكدندگي در بسياري از مواقع مي‌تواند طرف مقابل را آرام كند و او را به فكر فرو ببرد. بنابراين با حفظ خونسردي سعي كنيد از حساسيت موضوع بكاهيد و طرف مقابل‌تان را به بحث و گفت‌وگوي منطقي و پيدا كردن راه‌حلي اساسي سوق دهيد.
باورهاي اشتباه را اصلاح كنيد
گاهي اوقات شغل خانم‌ها هيچ منافاتي با جايگاه و شأن آنها ندارد و حتي يك شغل ارزشمند براي زنان است اما بعضي آقايان به اين دليل كه دچار خطاهاي شناختي نسبت به اشتغال زنان هستند با كار كردن همسرشان مخالفت مي‌كنند. اگر فكر مي‌كنيد شوهر شما نيز درباره اشتغال زنان دچار باورهاي اشتباهي است با بيان يك مثال مهارت‌هايي را به شما مي‌آموزيم كه بهتر بتوانيد از طريق بحث و گفت‌وگو به نتيجه دلخواه برسيد. در اينجا روابط زناشويي را به رانندگي كردن در جاده براي رفتن به سفر تشبيه مي‌كنيم.
لازمه داشتن يك سفر بدون عيب اين است كه قبل از شروع سفر از سلامت خودروي خود اطمينان داشته باشيد. براي آغاز يك بحث منطقي با همسرتان بايد اول از اين مسئله آگاه باشيد كه مي‌توانيد در كمال خونسردي، آرامش و منطق گفت‌وگو كنيد، بنابراين هيجانات خود را شناسايي كنيد و ببينيد هنگام بحث تحت‌تأثير چه هيجانات مثبت و منفي‌اي قرار مي‌گيريد؟
براي رانندگي كردن در جاده نياز به مهارت زيادي داريد. بنابراين براي اينكه بتوانيد درباره يك مشكل با همسرتان از طريق گفت‌وگو به نتيجه برسيد بايد مهارت‌هاي ارتباطي مثل گوش دادن و گفت‌وگو كردن را بلد باشيد.
شما هر اندازه كه رانندگي در يك مسير را تجربه كرده باشيد باز هم بايد هنگام رانندگي توجه لازم را داشته باشيد چون كمترين بي‌توجهي سبب ايجاد سانحه مي‌شود. اگر فكر مي‌كنيد همسرتان را شناخته‌ايد و با گذشت زمان و ايجاد تغيير در او، شما و رابطه‌تان نيازي به شناخت دوباره او نداريد تصورتان اشتباه است. شما بايد هر 3ماه يك‌بار يك ارزيابي مجدد درباره شناخت از نيازهاي همسرتان داشته باشيد. اكثر افراد فكر مي‌كنند شناختي كه قبل از ازدواج به آن رسيده‌اند در تمام طول زندگي مشترك كافي است.
زماني مي‌توان سفر دلچسبي را تجربه كرد كه بتوان قدرت پيش‌بيني نيز داشت. هر اندازه هم كه به رانندگي خود اعتماد داشته باشيد بايد بتوانيد عملكرد ديگر راننده‌ها را هم پيش‌بيني كنيد. ممكن است شما در ارتباط با طرف مقابل‌تان خوب عمل مي‌كنيد اما طرف مقابل شما مهارت كافي نداشته باشد. همانطور كه اگر هنگام رانندگي راننده‌اي سر تقاطعي با سرعت به سمت شما بيايد شما براي جلوگيري از تصادف ترمز مي‌كنيد هنگامي كه مي‌بينيد همسرتان عصباني است يا به هر دليل ديگري خوب عمل نمي‌كند به جاي مقابله با او آرامش‌تان را حفظ كنيد و بحث و گفت‌وگو را به زمان ديگري موكول كنيد.
اگر در جاده مه غليظي باشد احساس خوشايند سفر تبديل به استرس و اضطراب مي‌شود چون تنها يك متر جلوتر را مي‌بينيد و امكان دارد سانحه‌اي پيش بيايد. اين مه حتي براي راننده‌اي كه احتياط مي‌كند هم خطرناك است چه برسد به راننده‌اي كه با سرعت زياد در اين مه در حركت است! خيلي از آقايان درباره اشتغال زنان دچار خطاهاي شناختي هستند و خطاهاي شناختي سبب شده كه نتوانند بر سر مسئله اشتغال با شما به توافق برسند. منظور از خطاهاي شناختي همان مه‌غليظ است. براي از بين بردن استرس و اضطرابي كه همسرتان درباره اشتغال شما دارد بايد ابتدا سعي كنيد باورهاي اشتباه او درباره اين موضوع را بشناسيد.
نگراني هاي مردان درباره اشتغال زنان
غير از نوع شغل زنان كه ممكن است به دليل عدم تطابق با شئونات يك زن باعث اختلاف بين زوجين شود، غالبا مردان نگراني هايي درباره تاثير اشتغال همسرشان بر كيفيت زندگي‌شان دارند كه بايد مورد توجه زنان قرار بگيرد.
پيش‌بيني منفي: گاهي مردان درباره اشتغال زنان پيش‌بيني‌هاي منفي مي‌كنند. مثلا پيش‌بيني مي‌كنند اگر همسرشان سر كار برود انرژي و وقت لازم را براي او نخواهد گذاشت.
ذهن‌خواني: يكي از نگراني‌هاي مردان كه موجب بروز اختلاف مي‌شود، ذهن‌خواني منفي است. مثلا شوهر وقتي مي‌بيند همسرش اصرار به اشتغال دارد اينچنين ذهن‌خواني مي‌كند كه او مي‌خواهد با اشتغال به استقلال مالي برسد و به اين ترتيب كنترل زندگي را از دست او خارج كند. يادتان باشد كه مردها بايد جايگاه خود را به‌عنوان ستون خانواده داشته باشند.
تعميم افراطي: ممكن است تجارب منفي‌اي كه شوهر در گذشته داشته به مسئله اشتغال خانم تعميم دهد. مثلا همسرش در دوران تحصيل در ايام امتحانات كمتر به او توجه مي‌كرده و او گمان مي‌كند كه با اشتغال او كوچك‌ترين توجهي به او نخواهد شد.
بزرگ‌نمايي و كوچك‌نمايي: ممكن است شوهر مسائلي را كه مربوط به اشتغال همسرش است بيش از اندازه بزرگ‌نمايي مي‌كند يا اينكه رفتار و گفتارهاي اشتباه خود در اين‌باره را بيش از اندازه كم‌اهميت و كوچك مي‌پندارد.
برچسب زدن: شوهر به‌دليل نگراني‌هايي كه از كيفيت زندگي دارد، هرمشكلي را به همسرش نسبت مي‌دهد. مثلا هنگامي كه فرزندشان مريض است زن را متهم مي‌كند كه چون سر كار مي‌روي به بچه خوب رسيدگي نمي‌كني و او مريض مي‌شود.
قانون همه يا هيچ: شوهر نگران است كه همسرش نتواند هم در منزل و هم در محيط كار به نحو احسن از عهده تمام وظايف بربيايد به همين دليل با اشتغال همسرش مخالفت مي‌كند.
شخصي‌سازي: گاهي اوقات افراد هر آنچه را اتفاق مي‌افتد به‌خود نسبت مي‌دهند. بعضي از شوهرها كه از اشتغال زنشان ناراضي هستند گمان مي‌كنند همسرشان به‌علت بي‌كفايتي آنها، شاغل است.