اگر جزو قبول شده‌هاي كنكور هستيد و سر از پا نمي‌شناسيد كه فتح بزرگتان را رسما به همه اعلام كنيد و لقب دانشجو بگيريد، بد نيست قبل از هر كاري اين دستورالعمل را بخوانيد و راه و رسم دانشجو شدن را ياد بگيريد. اين يك راهنماي جمع و جور و جامع از اطلاعاتي است كه هر دانشجوي ترم اولي براي ورود به دانشگاه به آن نياز دارد.
وقت خوش ثبت‌نام
قبل از هر چيز بايد به‌طور دقيق از روز و زمان ثبت‌نامتان اطلاع پيدا كنيد. اطلاعيه مربوط به اين تاريخ براي پذيرفته‌شدگان دانشگاه سراسري در سايت سنجش و براي دانشگاه آزادي‌ها در سايت آزمون درج مي‌شود.
يادتان باشد برنامه درسي ترم اول را آموزش دانشكده براي شما تعيين مي‌كند كه عموما تكرار درس‌هاي دبيرستان است.از ترم‌هاي بعد، انتخاب واحد به‌عهده خودتان است كه تا چندترم تقريبا حق انتخاب چنداني در نوع درس نداريد و فقط روز يا ساعت درس را مي‌توانيد انتخاب كنيد. پس اصلا نگران نباشيد.
وقتي راهي محل ثبت‌نام مي‌شويد، بايد مدارك شناسايي لازم را همراه داشته باشيد. يعني اصل و كپي گواهي پايان دوره متوسطه و پيش دانشگاهي. اگر اصل مدرك تحصيلي را نداشته باشيد، دانشگاه از شما تعهد مي‌گيرد كه در مدت ۲سال آن را ارائه دهيد. تقريبا در تمام دانشگاه‌هاي كشور به جز مدرك‌ديپلم، بايد اصل شناسنامه عكس‌دار و 2برگ كپي از همه صفحات آن، اصل و كپي كارت ملي و 6قطعه عكس ۳ در ۴ تمام رخ كه به تازگي گرفته‌ايد هم همراه‌تان داشته باشيد.
در محل ثبت‌نام فرم‌هايي به شما داده مي‌شود كه مشخصات فردي‌تان را در آن ثبت كنيد. سپس مبلغي بابت صدور كارت دانشجويي، بيمه و احتمالا اتوماسيون تغذيه از شما گرفته مي‌شود كه عدد خيلي زيادي نيست.
همه‌‌چيز درباره وام‌هاي دانشجويي
ترم اولي‌ها معمولا نمي‌توانند از وام و تسهيلات ويژه‌اي كه دانشگاه براي دانشجويان درنظر مي‌گيرد بهره‌مند شوند. مگر آنكه جزو خانواده شهدا، جانبازان و ايثارگران باشند اما از ترم دوم به بعد مي‌توانيد 2نوع وام دريافت كنيد؛ يكي وام بلندمدت وزارت علوم كه در ازاي ضمانت محضري به شما داده مي‌شود و بايد بعد از پايان تحصيل آن را تسويه كنيد. ديگري وام كوتاه‌مدت صندوق ذخيره دانشجويان است كه بايد در ۴قسط در طول ترم آن را تسويه كنيد.
در دانشگاه‌هاي سراسري دانشجوي دوره شبانه درصورتي مي‌تواند وام بگيرد كه نيم‌سال‌هاي مجاز تحصيل او به پايان نرسيده و بورسيه يا مهمان نباشد. خبر خوب اين است كه اگر به خوبي درس بخوانيد و دانشجوي ممتاز و نمونه شويد، يعني در 2 ترم متوالي معدل بالاي ۱۷ بگيريد، مي‌توانيد وام ضروري دريافت كنيد كه مبلغ آن را دانشگاه تعيين مي‌كند حتي بعضي وام‌هايتان هم در اين حالت بخشيده مي‌شود. پس حواستان باشد كه با عبور از كنكور، درس خواندنتان شل نشود.
جز اين دو، وام ديگري هم وجود دارد كه دانشجويان داراي شرايط خاص مي‌توانند از آن بهره‌مند شوند. مثل وام قهرمانان ورزشي كه از ترم دوم به بعد با حكم قهرماني كشوري داده مي‌شود.
مهمان‌شدن در دانشگاه
اگر شهر قبولي‌تان مورد پسندتان نيست و به اميد مهمان شدن در دانشگاه ديگري ثبت‌نام مي‌كنيد بايد چند نكته را بدانيد. اول اينكه در ترم اول امكان مهمان شدن در هيچ دانشگاهي را نخواهيد داشت. مهمان شدن تنها از ترم دوم به بعد با ثبت‌نام در سامانه خدمات آموزشي دانشگاه امكان‌پذير است؛ به شرطي كه دانشگاه مقصد ظرفيت و علاقه به پذيرش شما داشته باشد و شما هم در پايان ترم مشروط نشده باشيد.
يك شرط مهم‌تر هم وجود دارد؛ مهمان‌شدن فقط در دانشگاه‌هاي همپايه يا پايين‌تر از دانشگاه محل تحصيل‌تان امكان‌پذير است؛ يعني اگر فرضا دانشجوي دانشگاه گيلان باشيد نمي‌توانيد مهمان دانشگاه شهيدبهشتي كه طرازي بالاتر از آن دارد، شويد اما برعكس اين اتفاق ممكن است.
حداكثر مدت مهماني براي دانشجويان كارداني 2ترم و دانشجويان كارشناسي 4ترم است. بعد از آن دانشجو بايد به دانشگاه خودش برگردد و مدركش را با مهر دانشگاه خودش دريافت كند.
اگر به فكر انتقال به شهر يا دانشگاه ديگري هستيد هم بايد شرايط آن را داشته باشيد. فرزندان هيأت علمي، دانشجوياني كه حين تحصيل ازدواج مي‌كنند و ساكن شهر ديگري مي‌شوند، دانشجويان بيمار يا معلول و دانشجوياني كه حين تحصيل، سرپرست خانواده‌شان فوت كرده يا معلول مي‌شوند و كفالت خانواده را به‌عهده مي‌گيرند مي‌توانند براي انتقالي‌گرفتن اقدام كنند. در كل اگر مشكل خاصي نداريد، بهتر است خيلي به فكر مهمان شدن‌يا انتقال نباشيد و سعي كنيد با شرايط موجود پيشرفت كنيد. مطمئن باشيد همه دانشگاه‌ها محل خوبي براي تحصيل و پيشرفت هستند. اين را تجربه مي‌گويد.
در جست‌وجوي سرپناه
خوابگاه تقريبا فقط در دانشگاه‌هاي سراسري وجود دارد و هنگام ثبت‌نام بايد براي اطلاع از اينكه واجد شرايط دريافت خوابگاه هستيد يا نه به معاونت دانشجويي دانشگاه مراجعه كنيد.
اگر دانشجوي روزانه باشيد و فاصله محل سكونت تان تا دانشگاه زياد باشد، مي‌توانيد از نعمت خوابگاه بهره‌مند شويد. اما اگر دانشجوي شبانه باشيد يا در استان و يا شهر همجوارتان قبول شده باشيد، احتمالا جزو كساني هستيد كه در اولويت‌هاي دوم و سوم دريافت خوابگاه قرار مي‌گيرند. دانشگاه‌ها تأمين خوابگاه براي دانشجويان شبانه را تضمين نمي‌كنند.
هزينه خوابگاه بستگي به شهر سكونت، كيفيت خوابگاه و تعداد تخت‌هاي يك اتاق دارد. در سال تحصيلي گذشته اين رقم براي اتاق‌هاي 2نفره در يك ترم تحصيلي حدود ۲۰۰ هزار تومان بود و هرچه به تعداد نفرات اضافه مي‌شد، اين اجاره بها كاهش پيدا مي‌كرد. به‌طوري كه براي اتاق‌هاي ۹ نفره به حدود ۸۰ تا ۹۰ هزار تومان مي‌رسيد. البته خيلي نگران نباشيد، اكثر دانشگاه‌ها وام‌هايي براي تامين اين هزينه دارند.
اجاره‌خانه دانشجويي يا پانسيون
اگر موفق به گرفتن خوابگاه نشديد، بايد به فكر پيدا كردن خانه‌اي در نزديكي دانشگاه بيفتيد. اگر هزينه‌هاي خانه گرفتن برايتان سنگين است، مي‌توانيد روي پانسيون‌هاي اطراف دانشگاه حساب باز كنيد. اين پانسيون‌ها بسته به محل قرار‌گيري و امكاناتشان، تعداد نفرات در هر اتاق و... هزينه متفاوتي دارند. برخي پانسيون‌ها هزينه‌اي به‌عنوان وديعه دريافت مي‌كنند كه در تهران از ۲ ميليون تومان تا ۸ ميليون تومان متفاوت است. اين پانسيون‌ها عموما اتاق‌هاي تك نفره دارند كه براي اقامت در آنها بايد ماهانه 200تا 400هزار تومان پرداخت كنيد.
در تهران، اقامت در يك پانسيون پسرانه در مناطق مركزي شهر، ماهي ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان (بدون نياز به پرداخت وديعه) براي هر اتاق ۲ تخته با آشپزخانه و سرويس بهداشتي مشترك هزينه دارد. همين رقم در مناطق شمالي شهر به ۵۰۰هزار تومان مي‌رسد. البته خيلي ها ترجيح مي‌دهند كه چند همشهري پيدا كنند و با هم يك اتاق يا خانه مشترك اجاره كنند تا هم هزينه‌شان پايين بيايد و هم در دوري از شهرشان با مشكل كمتري روبه‌رو شوند.
سال هاي دور از خانه
در روزهاي اول، دور شدن از محل سكونت و خانواده برايتان بسيار دشوار خواهد بود. تنهايي، زندگي در محيطي غريبه و دردسرهاي مستقل شدن همه و همه باعث مي‌شوند سكونت در خوابگاه تبديل به يك دوران استرس‌زا شود. سعي كنيد صبور باشيد و با ارتباط تلفني بيشتر با خانواده و كمك گرفتن از مشاور دانشگاه، اين دوران را بگذرانيد.معمولا درصورت پيداكردن دوستان خوب، اين دوران سخت خيلي كوتاه و سريع مي گذرد.
اگر براي نخستين بار به شهر محل قبولي‌تان سفر مي‌كنيد، حتما براي ثبت‌نام با والدين‌تان راهي شهر جديد شويد. بسيار مهم است كه والدين شما شهر جديد محل سكونت، فضاي دانشگاه و موقعيت جديدتان را ببينند تا هم خيالشان از بابت زندگي نيمه مستقل شما راحت شود و هم درك بهتري از موقعيت جديدتان پيدا كنند.
قبل از آنكه از خانواده‌تان جدا شويد، مطمئن شويد كه اصول اوليه زندگي مستقل را مي‌دانيد. آشپزي كردن در حد درست‌كردن املت و رفع گرسنگي، كار كردن با ماشين لباسشويي، راه و رسم تنهايي دكتر رفتن و...
در خوابگاه، همشهري‌هاي خود را پيدا و سعي كنيد با هم در يك اتاق مستقر شويد. بودن ميان كساني كه با زبان شما صحبت و آداب و رسوم شما را درك مي‌كنند كمك مي‌كند تا كمتر احساس تنهايي كنيد.
از آنجا كه هزينه اقامت در پانسيون‌ها بالاست، بهتر است درصورتي كه مشمول دريافت خوابگاه نمي‌شويد، با همشهري‌هاي خود براي گرفتن يك خانه مشترك اقدام كنيد. بنابراين، در همان روز ثبت‌نام حواستان را جمع كنيد تا همشهري‌هاي خود را پيدا كنيد.
وقتي محل استقرارتان (خوابگاه يا خانه دانشجويي) مشخص شد، در نخستين قدم شروع به شناسايي امكانات محدوده زندگي‌تان كنيد. درمانگاه و بيمارستان، رستوران، آژانس مسافرتي، تاكسي سرويس، داروخانه، سوپرماركت و ايستگاه وسايل نقليه عمومي مهم‌ترين مراكزي هستند كه بايد در اطراف خود بشناسيد تا در زمان بروز مشكل، بتوانيد از پس حل و فصل آن برآييد.