به گزارش ایرنا، بهرام طاهری مشاور وزیر نیرو در امور مدیریت ایمنی، بهداشت و محیط زیست ( HSE) در مراسم افتتاحیه نخستین همایش ایمنی، بهداشت، محیط زیست ( HSE) در پروژه‌های عمرانی، معدن، نفت، گاز و نیرو در سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران به ارایه سخنان خود با موضوع HSE و دریاچه ارومیه پرداخت.
وی با بابيان اينكه نمک دریاچه ارومیه باید برداشت شود زیرا در غیر اینصورت هر چه آب وارد دریاچه شود به فوق اشباع خواهد رسید و نتیجه ای نخواهد داشت، اظهار کرد: برآوردها نشان می‌دهد ارزش نمک دریاچه ارومیه حدود 100 میلیارد دلار است بنابراین اگر با ملاحظات زیست محیطی این نمک استحصال شود جایگزین معیشتی مناسبی برای اهالی منطقه است.
استادیار دانشگاه صنعتی امیر کبیر افزود: ستاد احیای دریاچه ارومیه اقداماتی را برای نجات این حوضه آبی انجام داده است که باید به مرور زمان شاهد نتیجه بخش بودن آنها باشیم.
وی گفت: 36 درصد مردم ارومیه دربخش خدمات کار می‌کنند و در 58 درصد درآمد استان تاثیر گذار هستند این در حالی است که این میزان از يك درصد آب منطقه استفاده می‌کنند، همچنین 34.5 درصد با درآمد 27 درصد و مصرف 1.4 درصد آب در بخش صنعت و 29.3 درصد با 15 درصد درآمد با مصرف 89 درصد آب در بخش کشاورزی فعالیت می‌کنند.
وی تاکید کرد: بخش کشاورزی با کمترین درصد درآمد از بالاترین راندمان آبی منطقه استفاده می‌کند که باید با مدیریت صحیح و معیشت جایگزین این بخش را ساماندهی کرد.
طاهری گفت: مساله دریاچه ارومیه یک مشکل زیست محیطی است که تبعات زیاد بهداشتی، سلامت و اقتصادی به همراه دارد، قرار شد برای حل این مشکل 5 میلیارد دلار هزینه شود ، زمانی که برای رفع این مشکل چنین بودجه‌ای اختصاص یابد قطعا پرداختن به مسایل دیگر مثلا دکل‌های نفتی کمتر می‌شود.
وی با بیان اینکه عمق متوسط دریاچه ارومیه 6 متر بود اظهار کرد: کل مساحت حوضه آبریز این دریاچه سه درصد مساحت کل کشور و 6 درصد جمعیت کشور را شامل می‌شود اما اکنون در وضعیت بسیار نامناسبی قرار گرفته که استفاده بی‌رویه آب در بخش کشاورزی یکی از دلایل ان است.
مشاور وزیر نیرو ادامه داد: تحریم‌های غیر عادلانه شورای امنیت و اتحادیه اروپا ضربه محکمی به اقتصاد کشور وارد کرد از این رو برای سرپا بودن کشور، بخش کشاورزی توسعه یافت که نتیجه آن خشک شدن دریاچه ارومیه است.
وی تاکید کرد: قطعا بحران‌های ملی بزرگ جز با همکاری قوای سه گانه و مردم برطرف نمی‌شود از این رو نقش مردم در حل این بحران زیست محیطی بسیار پررنگ است.
طاهری گفت: دلایل متعددی در بروز وضعیت کنونی دریاچه ارومیه شمرده شده است که برخی عوامل انسانی و برخی نیز عوامل طبیعی است، دمای متوسط کره زمین به دلیل تغییر اقلیم سه دهم درجه سانتیگراد افزایش یافته است و اگر این روند کنترل نشود تا سال 2100 زمین چهار درجه گرمتر می‌شود که دنیا به این نتیجه رسیده باید این دما را به دو درجه محدود کند.
وی افزود: دریاچه ارومیه جزو دریاچه‌های کم عمق است و متوسط عمق آن 6 متر بوده است بنابراین تبخیر در آن بسیار بالا بود و از سوی دیگر ورودی آب به این حوضه نیز کاهش یافت.
مشاور وزیر نیرو ادامه داد: میزان بارندگی سالانه در حوضه دریاچه ارومیه 385 میلیمتر بود که اکنون به 317 میلیمتر کاهش یافته است، همچنین میزان روان آبها نیز از 4.9 دهم میلیارد متر مکعب در سال به 2.4 میلیارد متر مکعب کاهش یافته است.
مشاور وزیر نیرو ادامه داد: همچنین 87 هزار و 242 حلقه چاه در اطراف حوضه آبریز دریاچه ارومیه وجود دارد که از این تعداد 59 هزار حلقه با سوخت دیزل، 28 هزار حلقه با برق، 80 هزار حلقه نیمه عمیق و 6 هزار و 500 حلقه چاه عمیق است.
وی گفت: استفاده و برداشت بی‌رویه از آبهای زیر زمینی موجب فرونشست و شکست لایه‌های سطحی زمین می‌شود، همچنین پایین رفتن سطح آبهای زیر زمینی موجب شور شدن آنها می‌شود، اتفاقی که اکنون برای چاه‌های اطراف دریاچه ارومیه رخ داده است.
طاهری افزود: همچنین میزان تبخیر در دریاچه ارومیه بسیار بالا است، به طور میانگین سالانه 80 تا 120 سانتیمتر از سطح دریاچه تبخیر می‌شود که البته با توجه به دما، نحوه وزش باد و عمق آب متفاوت است.
وی گفت: میان گذر دریاچه هم موجب شده تا دریاچه به دو نیمه شمالی و جنوبی تقسیم شود که بر این اساس آب شیرین و بیشتری در بخش شمالی و آب کمتر و شور‌تر با عمق کمتر در بخش جنوبی باقی بماند که این امر موجب تسریع تبخیر در بخش جنوبی می‌شود.
مشاور وزیر نیرو افزود: وجود این میان گذر موجب شد تا تعادل و چرخش طبیعی آب در این دریاچه دچار اختلال شود از این رو رسوب‌گذاری در سطح دریاچه نیز افزایش یافت.
وی در ادامه به کشت غیر اصولی در منطقه اشاره کرد و گفت: یک هکتار باغ سیب به 17 هزار متر مکعب آب نیاز دارد بنابراین حذف یک متر باغ سیب موجب حفظ دو متر از مساحت دریاچه می‌شود.
طاهری افزود: ستاد احیای دریاچه ارومیه در نظر دارد در مرحله اول روند خشک شدن دریاچه را متوقف کند و بعد از آن یک دوره بازیابی سطح دریاچه تعریف کرده است تا سطح آنرا به حداکثر اکولوژیک برساند، یعنی میزان نمک موجود در دریاچه از 250 گرم در لیتر افزایش نیابد.
وی گفت: جلوگیری از اجرای هر گونه پروژه‌ای که مستلزم مصرف آب اضافی باشد، جلوگیری از دادن مجوز برای برداشت هرگونه آب سطحی، نساختن سد جدید و عدم برداشت از سدهای موجود برخی از برنامه‌های ستاد احیای دریاچه ارومیه است.
مشاور وزیر نیرو افزود: دو سد برای جمع آوری آب مختص دریاچه ارومیه در نظر گرفته شد تا در طول سال آب در پشت آن جمع و در زمان لزوم در دریاچه رها‌سازی شود. اکنون 85 سد در حال مطالعه، ساخت و آبگیری در حوضه ارومیه وجود دارد.
وی به انتقال آب بین حوضه‌ای اشاره کرد و گفت: ستاد احیای دریاچه از انتقال آب بین حوضه‌ای به عنوان یک راهکار موقت استفاده می‌کند اما تمام تلاش و هدف اصلی بر این است که از آبهای موجود در همان حوضه استفاده شود.
مشاور وزیر نیرو اظهار کرد: همچنین تفاهم نامه‌ای با یک تیم علمی از آمریکا منعقد کردیم تا در این زمینه همکاری داشته باشیم ، البته ستاد احیای دریاچه ارومیه جلسات متعددی را با محققان امریکا، روسیه، چین و آسیای میانه داشته است.
وی افزود: در این نشست‌ها مشخص شد محققان ایرانی از نظر علمی بسیار قوی هستند اما مشکل ما در نحوه اجرای و مدیریت کارها است که در این زمینه باید از انها کمک بگیریم.