لازم نيست زيادي به ذهن‌تان فشار بياوريد؛ مسجدها همان نقاط اصلي‌اي هستند كه يك شهر اسلامي بايد به محوريت آنها ساخته شود. چرا؟ چون مسجدها معنويت و اخلاق را به شهروندان منتقل مي‌كنند و بدون اينها، شهر اسلامي ديگر شهري اسلامي نخواهد بود. مسجدها هم به حضور مسجدي‌ها پشتگرم‌اند. فكر مي‌كنيد چطور مي‌شود اين حضور را پررنگ‌تر كرد؟ راهكارهايي برايتان داريم.
خبررساني كنيد
قبل از اينكه هر كاري را شروع كنيد، بايد قدرت و اهميت اطلاع‌رساني را خوب بدانيد. اگر بهترين كارهاي دنيا را هم بكنيد تا وقتي كه به ديگران خبر ندهيد، انگار كه عملاً كاري نكرده‌ايد. بهترين راه اطلاع‌رساني برنامه‌هايي كه مي‌خواهيد در مسجدها برگزار كنيد، روش شفاهي است. به مسجدي‌هايي كه مي‌شناسيد، بگوييد به اعضاي خانواده يا همسايه‌ها خبر بدهند. سامانه پيام كوتاه هم ايده خوبي است كه بيشتر هيأت‌ها و برخي از مساجد مجهز به آن هستند. استفاده از تابلوي اعلانات بيرون مسجد، ديوارهاي بيروني مسجد و... سفارش مي‌شود.
اتاق فكر بسازيد
خب، بعد از اطلاع‌رساني چه بايد كرد؟ يك تيم يا اتاق فكر بايد تشكيل بدهيد. فرقي هم نمي‌كند؛ همه كساني كه احساس تكليف مي‌كنند، دعوتند به اين اتاق فكر. حقيقتش اين است كه در همه مساجد، يكسري كارهايي انجام مي‌شود كه به كارهاي سنتي معروفند؛ مجالس سخنراني و قرائت قرآن و... . خب، اين كارها را بايد به بهترين شكل برگزار كرد. بعضي از كارهايي هم كه مخاطب را جذب نمي‌كند، بايد گذاشت كنار. يكسري كارها را هم بايد اضافه كرد؛ از آن كارهاي نو و جالب و مذهبي و مخاطب‌پسند.
كتابخانه را سامان بدهيد
از بزرگ‌ترين بخش‌هاي مسجد كه خيلي هم مي‌شود رويش حساب باز كرد، كتابخانه آن است. خود كتابخانه، مي‌تواند خيلي‌ها را جذب مسجد كند اما مسئله اينجاست كه كتابخانه‌ها را بايد سر و ساماني داد. كتاب به روزبرايشان آورد و نونوارشان كرد. سالن مطالعه آنها را هم بايد به خوبي و خوشي راه انداخت. سالن مطالعه مسجد، مي‌تواند به درد دانشجوها و نيز دانش‌آموزها بخورد؛ اينكه چند ساعتي در روز را بيايند و در همسايگي مسجد، به درس و مشق‌هايشان برسند. همين كه پاي اين اقشار به مسجد باز بشود، بركت‌هاي ديگري هم دارد.
مسابقه ورزشي
غالب مساجد، محوطه‌هاي باز و سالني قابل توجهي هم دارند؛ اما متأسفانه از اين محوطه‌ها، آنطور كه بايد، استفاده نمي‌شود. گاهي وقت‌ها برگزاري يك رقابت سالم ورزشي در اين محوطه‌ها، مي‌تواند كلي از جوانان و نوجوانان را، به مسجد بكشاند. چندي پيش يكي از مساجد جنوب شهر، اقدام به برگزاري رقابت‌هاي مچ‌اندازي در محوطه بيروني مسجد كرد. استقبال زيادي هم از رقابت صورت گرفت. رقابت‌هايي از اين دست، تا آنجا كه با فضاي معنوي مسجد و شأن اين جايگاه، تقابلي نداشته باشد، مي‌تواند بسيار راهگشا باشد.
مسابقه كتابخواني بگذاريد
كتابخانه‌ها بركت‌هاي زيادي دارند. از جمله ايده‌هاي ديگري كه مي‌شود اجرايي كرد، راه انداختن جلسات مطالعاتي، سير مطالعاتي، مسابقات كتابخواني و... است. بالاخره هر محلي، براي خودش كلي دانشجو و نخبه و اهل كتاب دارد. باز شدن پاي اين گروه‌ها به مسجد، مي‌تواند به بالاتر رفتن سطح علمي فعالين و مخاطبين اين مكان مقدس هم خيلي كمك كند. ضمن اينكه برگزاري مسابقات كتابخواني در مساجد، مي‌تواند سطح عمومي مردم را هم ارتقا ببخشد. مي‌توانيد جايزه‌ها را هم، در خود مسجد و بين نمازها و طي مراسمي كوتاه، اعطا كنيد.
جلسات مشاوره بگذاريد
اين روزها به واسطه هجوم افكار غربگرايانه و ضدمذهبي، كانون خانواده به‌شدت در معرض تهديد قرار دارد. طلاق هم كه بيداد مي‌كند. يكي از ايده‌هاي طلايي ديگر، مي‌تواند راه‌اندازي مشاوره‌هايي با تم مذهبي در مساجد باشد. مسجدي‌ها هم، مثل همه مردم نياز به مشاوره دارند. البته مشاوره‌هاي فقهي و مذهبي غير رسمي، در مساجد به‌طور سنتي برگزار مي‌شوند. اگر مشاوراني آگاه و مذهبي و حتي از بدنه خود روحانيت، نيم ساعت الي يك ساعت بعد يا قبل از نمازها، در گوشه‌اي از مسجد مستقر شوند، مي‌توانند پاي خيلي‌ها را به مسجد بكشانند.
محلي براي بازي بسازيد
بچه‌ها بايد در مساجد، حضوري پررنگ داشته باشند. متأسفانه به واسطه اكثريت داشتن سالمندان در بيشتر مساجد، بچه‌ها كمتر رغبت به حضور در مساجد دارند چرا كه اين سالمندان، بالاخره سني و سالي دارند و حوصله بچه‌ها را ندارند؛ درحالي‌كه كاملاً بايد برعكس باشد. ايجاد جاذبه براي اين بچه‌ها، مي‌تواند آنها را تشويق به حضور در مساجد كند. نظرتان درباره ايجاد يك شهر بازي كوچك در حياط مسجد براي بچه‌ها چيست؟ اگر با سر و صدايش هم مشكل داريد، مي‌توانيد اسباب نقاشي و بازي‌هاي فكري راه بيندازيد.
سخنراني به‌روز
مردم به واسطه مشكلاتي كه دارند پول‌هاي كلاني خرج مي‌كنند تا به جلسات گروه‌درماني در حوزه روانشناسي و نيز جلسات سخنراني با موضوعات مشكلات رواني بروند. بهتر نيست در طول هفته، يك يا 2 جلسه سخنراني يا گروه درماني هم براي چنين مشكلاتي داشته باشيد؟ بعضي از اساتيد و روانشناسان كشورمان، در مساجد اقدام به برگزاري چنين جلساتي با موضوع روانشناسي و دين كرده‌اند كه خيلي هم جواب داده است. كلي هم مي‌توانيد تبليغات كنيد؛ كه مثلا فلان جلسه برگزار مي‌شود.
كانون نخبگان بسازيد
ايجاد كانون نخبگان مسجد و محله هم مي‌تواند جزو ايده‌هاي طلايي بعدي باشد. واقعاً چرا بين نخبه‌ها و مسجدها، بايد فاصله بيفتد؟ البته برخي از تحصيلكرده‌ها هستند كه به مسجدها، مرتب رفت‌وآمد مي‌كنند اما براي جذب بيشتر نخبه‌ها، بايد دفترودستكي هم داشت كه كارش، همين باشد؛ البته نه به هر قيمتي. بهتر است مسئول اين بخش هم خودش يك نخبه باشد. وقتي پاي نخبه‌ها به مسجد باز شود و مردم متوجه اين امر بشوند، بيشتر در چنين مسجدهايي حضور خواهند داشت.
كارهاي ديگري هم هست
همينطور كه فكر مي‌كنيد، مي‌شود كلي كار ديگر هم انجام داد. الان جوان‌ها مشكل بيكاري دارند. چه مي‌شود مراكز آموزش غيررسمي با محوريت مسجد راه‌اندازي شود و هر كس هرچه بلد است، بيايد و در اين مراكز ياد بدهد. آموزش كتاب‌هاي درسي در مسجد توسط دانشگاهي‌ها و نخبه‌ها هم گزينه بعدي است و حسابي هم جواب مي‌دهد. راه‌اندازي بخش سمعي و بصري و اجاره فيلم‌هاي تأييد شده سينمايي و حتي تلويزيوني و مستند و... به مسجدي‌ها، مي‌تواند حسابي به مسجد محله‌تان رونق بدهد.
بفرماييد شادي حلال
همين چند وقت پيش بود كه بحث راه‌اندازي سايت‌هاي خنده حلال توسط طلاب مطرح شد. چندوقت پيش‌تر از آن نيز اطلاعاتي درباره افسردگي در شهرهاي ايران مطرح شده بود كه يكي از مداحان جواب داده بود كه اتفاقاً مذهبي‌ها، خنده‌روتر و شوخ‌طبع‌تر از بقيه هستند. همه اين اتفاقات نشان مي‌دهد كه توجه به شادي حلال و مطايبه و... بايد بيشتر مورد توجه قرارگيرد. بد نيست مساجد به ايده راه‌اندازي كانون‌هاي خنده حلال يا شادي‌هاي حلال فكر كنند. اين كانون‌ها، مي‌توانند جلسات منظم هفتگي داشته باشند و طي اين جلسات، به طراحي برنامه‌هايي كه باعث شادي بيشتر مومنان و مومنات مي‌شوند، بپردازند. برنامه‌ريزي براي مناسبت‌هاي شاد و جشن‌ها و ميلادها نيز مي‌تواند جزو برنامه‌هاي اين كانون‌ها باشد.
حكايت دلگيري نيم قرني
حجت‌‌الاسلام قرائتي در جايي، درباره حضور بچه‌ها در مساجد و اهميت آن گفته است كه اگر در مسجد بچه 2ساله‌اي را از جايش بلند كنيد، هر كس كه سر جاي اين بچه نماز بخواند نمازش باطل است.
اين روحاني خوش‌سخن، به نقل خاطره‌اي هم پرداخته است تا نتيجه بگيرد كه حضور نسل جديد در مساجد، خيلي مهم است و مسجدي‌ها حق ندارند به بهانه‌هاي غيرديني، اين نسل جديد را از مسجد و دين دور كنند. اين خاطره متعلق به‌خود وي است كه در كاشان اتفاق افتاده است؛ «حدود 6 سال بيشتر نداشتم كه به مسجد رفتم، پيرمردي دستم را گرفت و پرتم كرد عقب و گفت بچه صف اول نمي‌ايستد. الان كه حدود ۷۰ ساله شده‌ام بيش از نيم قرن اين ناراحتي در قلب من است كه چرا دست من را گرفت و به عقب پرتم كرد.»
خودتان آستين بالا بزنيد
حتما لازم نيست كه كلي آدم از نقاط مختلف بيايند تا شما بتوانيد به مسجدتان رونق دهيد و كلاس‌هاي آموزشي مختلف برگزار كنيد. روي توانايي‌هاي خودتان هم كمي حساب كنيد. با كمي جست‌وجو مي‌توانيد تخصص‌هاي همين نمازگزاران مسجد را پيدا كنيد و از آنها كمك بگيريد. مثلا يك دانش‌آموز دبيرستاني مي‌تواند براي دانش‌آموزان مقاطع پايين‌تر به راحتي كلاس‌هاي كمك‌درسي بگذارد. معمولا در ميان خانم‌هاي هر محله، چند هنرمند هم پيدا مي‌شوند. از آنها كمك بگيريد تا كلاس‌هاي هنري مخصوص بانوان را در مسجدتان برپا كنند. امكانات مسجد خودتان را دست‌كم نگيريد. هنر اين است كه از حداقل امكانات بيشترين استفاده را ببريد.