وزارت اقتصاد دیروز لایحه آزاد‌سازی‌ سهام عدالت را به هیأت دولت فرستاد تا شاید بخت سهام عدالت باز شود اما تاکنون کسی درباره جزئیات این لایحه توضیح نداده است.

براساس آخرين اطلاعات در حال حاضر ارزش سهام عدالت براي هر نفر به 2تا 2ميليون و 300هزار تومان رسيده است.
به گزارش همشهري، از همان زمان كه محمود احمدي‌نژاد رئيس‌جمهور شد صحبت از واگذاري سهام عدالت فراگير شد. هرچند موضوع واگذاري سهام عدالت مربوط به قبل از دولت هشتم بود اما با اين وعده در دولت قبل به 42ميليون نفر از دهك‌هاي مختلف جامعه يك ميليون تومان سهام عدالت مجموعا 42هزار ميليارد تومان سهام واگذار شد.

در حال حاضر مشخص نيست ميزان سهام عدالت چقدر رشد كرده است و هيچ نهادي هم مسئوليت ارائه گزارشي در اين‌باره را برعهده نگرفته است اما محاسبات نشان مي‌دهددر حال حاضر ارزش كل سبد سهام عدالت به 90تا 100هزار ميليارد تومان رسيده است. با اين حساب ارزش سهام هر فرد كه در ابتدا يك ميليون تومان بود اكنون به 2تا 2ميليون و 300هزار تومان رسيده است.

  • آزاد‌سازي‌ سهام عدالت يعني چه؟

اكنون پرسش مردم اين است كه چرا با وجود اينكه به هر نفر يك ميليون تومان سهام اختصاص يافته اما هيچ‌كس اجازه خريدو فروش آن را ندارد؟ مشكل اينجاست اولا هنوز كل رقم اقساطي كه هر فرد بايد بابت ميزان سهامي كه دريافت كرده پرداخت كند به‌حساب دولت واريز نشده است و دوما اينكه مشخص نيست سهام واگذار شده به مردم چگونه بايدمديريت شود. سهام واگذار شده به مردم متعلق به دولت بود در واقع اينها سهام شركت‌هايي است كه قبلا متعلق به دولت بودند اما براساس قانون اصل 44به سبد سهام عدالت اختصاص پيدا كردند تا به مردم واگذار شوند؛

به همين دليل هر فرد بايد مبلغ يك‌ ميليون تومان به‌حساب خزانه دولت پرداخت كند. بر همين اساس قرار شد از محل سود سالانه سهام عدالت به‌صورت اقساط بدهي مردم به دولت پرداخت شود. اما اكنون كه دست‌كم 5سال از زمان واگذاري سهام عدالت مي‌گذرد هنوز مبلغ سود يك ميليون توماني سهام عدالت به 300هزار تومان هم نرسيده است اين يعني اينكه مردم بايد سال‌ها صبر كنند تا سهامي كه در دست دارند 700هزار تومان ديگر هم سود كند تا بدهي‌شان را به دولت پرداخت كنند تا بعد از آن سهام عدالت اصطلاحا آزاد شود و بتوانند به‌صورت واقعي مالك سهامشان شوند. اين بخش‌كليدي ماجرا و همان چيزي است كه اخيرا دولت بابت تعيين تكليف آن لايحه جديد نوشته و قرار است اين لايحه براي تصويب نهايي به مجلس برود.

  • سهام عدالت چگونه آزاد مي‌شود

پرسش اين است كه سهام مردم چگونه قرار است آزاد شود. براساس طرحي كه قبلا به تصويب رسيد قرار بود 30شركت سرمايه‌گذاري در 30استان تشكيل شود و تمام سهام به شركت‌هاي سرمايه‌گذاري اختصاص يابد و سپس مردم سهامدار اين شركت‌ها شوند. اما در طول چند سال گذشته با وجود اينكه شركت‌هاي سرمايه‌گذاري استاني تشكيل شد اما به‌دليل انتصاب افراد غيرمتخصص در هيأت مديره اين شركت‌ها فقط هزينه‌هاي بيشتري به سبد سهام عدالت تحميل شد. ضمن اينكه بررسي‌ها نشان داد واگذاري سهام در قالب شركت‌هاي سرمايه‌گذاري استاني به مردم مشكلات فراواني دارد و مديريت اين شركت‌ها نيز با دشواري‌ها و پيچيدگي‌هاي زيادي همراه است.

مشكلات به‌وجود آمده بر سر راه مديريت سهام عدالت طرح آزاد‌سازي‌ سهام عدالت را با قفل بزرگي مواجه كرد. در چنين شرايطي مصطفي اميد قائمي مديرعامل سابق فرابورس ايران راه‌حلي ارائه كرد كه منجر به باز شدن قفل‌ها شد. براساس طرح جديد همه سهام موجود در قالب يك صندوق سرمايه‌گذاري قابل معامله به مردم اختصاص مي‌يابدو از اين طريق مردم از طريق آزاد‌سازي‌ بخشي از سهام موجود در صندوق مي‌توانند مالك سهام خود شوند. براساس لايحه‌اي كه اخيرا به ‌منظور خروج از ركود از سوي دولت به مجلس ارائه شد بحث آزاد‌سازي‌ سهام عدالت نيز در قالب همين طرح ديده شد اماهنوز مشخص نيست در لايحه تازه كه وزارت اقتصاد به هيأت دولت ارائه كرده طرح آزاد‌سازي‌ به چه شكلي درنظر گرفته شده است.

  • لايحه آزاد‌سازي‌ به هيأت‌دولت رفت

بر همين اساس روز گذشته وزارت اقتصاد لايحه آزاد‌سازي‌ سهام عدالت را به هيأت دولت ارسال كرد. اين لايحه پس از بحث و بررسي در كميسيون‌هاي تخصصي دولت به مجلس ارائه خواهد شد.در همين رابطه محمد رضا پور‌ابراهيمي، نايب‌رئيس كميسيون اقتصادي مجلس شوراي اسلامي در گفت‌وگو با همشهري درباره جزئيات لايحه آزاد‌سازي‌ سهام عدالت گفت:آنچه در مورد اين لايحه اهميت دارد نحوه آزاد‌سازي‌ است. براساس آنچه من اطلاع دارم قرار بر اين بود كه آزاد‌سازي‌ بر‌مبناي اختصاص سهام در قالب صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري انجام شود.


از او پرسيدم اگر قرار باشد سهام عدالت در قالب صندوق سرمايه‌گذاري به مردم واگذار شود چه ميزان از سهام موجود دراين سهام بايد فروخته شود كه او توضيح داد: براي تسويه بدهي‌هاي مردم بايد 35هزار ميليارد تومان ديگر به دولت پرداخت شود تا زمينه آزاد‌سازي‌ سهام عدالت فراهم شود. او ادامه داد: اين كار مي‌تواند از 2‌طريق انجام شود اول اينكه اين ميزان سهام فروخته و به‌حساب خزانه دولت واريز شود و يا اينكه همين ميزان سهام از سبد سهام عدالت كسر شود و بابت بدهي دولت به پيمانكاران اختصاص يابد.

او با بيان اينكه اجراي اين روش از طريق اختصاص سهام عدالت در قالب صندوق سرمايه‌گذاري قابل انجام است، افزود: با انجام اين مرحله سهام عدالت خيلي سريع آزاد مي‌شود و مردم مي‌توانند مالك سهامشان شوند.
نايب‌رئيس كميسيون اقتصادي مجلس همچنين تأكيد كرد: درخواست ما از دولت اين است كه هر چه زودتر لايحه خريد و فروش سهام عدالت را بررسي كرده و تقديم مجلس كند و تلاش مي‌كنيم از طريق رئيس مجلس طي نامه‌اي به رئيس‌جمهور اين موضوع را پيگيري ‌كنيم.

  • نياز به اصلاح اصل۴۴ قانون اساسي

حميدرضا فولادگر، رئيس كميسيون ويژه توليد ملي و نظارت بر اصل۴۴ مجلس هم گفت: تا زماني كه اقساط سهام عدالت پرداخت و تسويه نشود اين سهام قابليت خريد و فروش پيدا نخواهد كرد. رئيس كميسيون ويژه توليد ملي و نظارت بر اصل44 مجلس افزود: براساس روال قانوني، تسويه سهام عدالت 10سال به طول مي‌انجامد كه 3 سال ديگر از اين زمان باقي مانده است و اگر دولت نمي‌خواهد زودتر از اين زمان، سهام عدالت قابليت خريد و فروش پيدا كند بايد لايحه آزادسازي اين سهام را براي تصويب به مجلس ارسال كند. فولادگر درخصوص جاماندگان از دريافت سهام عدالت نيز گفت: دولت براساس قانون موظف است تا سقف 6دهك درآمدي شامل 45ميليون نفر سهام عدالت پرداخت كند و با توجه به اينكه اين سقف هنوز كامل نشده امكان ثبت نام جديد سهام عدالت از جامانده‌ها وجود دارد.