در چند هفته اخير مسئولان اظهارنظرهاي متناقضي در مورد افزايش قيمت نان با توجيه افت كمي و كيفي آن مطرح و تلاش كردهاند تا بهبود كيفيت، كاهش ضايعات و ساماندهي توليد و عرضه نان را منوط به افزايش چندباره قيمتها كنند؛ رويكردي كه در چند سال گذشته قادر به ساماندهي بازار نان نبوده است. با اجراي مرحله نخست هدفمندي يارانهها در آذرماه89، ساماندهي بازار گندم، آرد ونان نيز از سال90 با افزايش قيمتها و پرداخت يارانه نقدي 4هزار و 500توماني كليد خورد.
در آغاز هدفمندي يارانه نان مسئولان وقت با ارائه طرح جامع ساماندهي گندم، آرد و نان بر افزايش سهم نان صنعتي در سبد مصرفي خانوار، كاهش دورريز و نوسان قيمتها از طريق تشديد برخوردهاي نظارتي تأكيد كرده و از كاهش ضايعات نان به كمتر از 20درصد خبر دادند. وضعيت كنوني قيمت و عرضه نان حاكي از آن است كه نهتنها اين اهداف محقق نشده بلكه تازهترين اظهارنظر دست اندركاران از افزايش نارضايتي مردم و نانوايان با افت كمي و كيفي و افزايش ضايعات و رشد هزينه تمامشده توليد نان حكايت دارد.
با آغاز اجراي مرحله دوم هدفمندي يارانهها نيز دولت يازدهم بر تثبيت قيمت نان تأكيد كرد اما كيفيت نه چندان مناسب گندم توليد داخل موجب افت كيفي آرد و رشد دلالبازي در اين صنعت شده و افزايش ضايعات نان را موجب شده است. در شرايطي كه هنوز نان صنعتي سهمي حداكثر 15درصدي در سبد مصرفي خانوار داشته و كاهش وزن چانه خمير، كوچكتر شدن حجم انواع نان سنتي و افت شديد كيفي به گلايه مصرفكنندگان تبديل شده است، زمزمههاي افزايش چندباره قيمت نان به بهانه بهبود كيفيت و كاهش تخلفات توليد و عرضه آن به گوش ميرسد.
- افزايش قيمت نان از تأييد تا تكذيب
زمزمههاي جديد افزايش قيمت نان به بهانه بهبود كيفيت چندي پيش همزمان با گشايش نمايشگاه نان توسط معاون بازرگاني داخلي وزير صنعت مطرح شد. مجتبي خسروتاج از نارضايتي مردم و نانوايان از كيفيت و قيمت نان خبر داده و بر بررسي دولت براي بهبود كيفيت نان و افزايش قيمتها تأكيد كرد؛ رويكردي كه محمد شريعتمداري، معاون اجرايي رئيسجمهور نيز با اعلام تصميمگيري كارشناسي دولت درباره قيمت نان با لحاظ منافع مردم و نانواها بر آن تأكيد كرد. اين اظهارنظرها كه زمينه گراني خودسرانه 100تا 200توماني قيمت برخي انواع نان سنتي در نانواييهاي سطح شهر و تشديد كمفروشي و كاهش وزن چانه خمير را فراهم كرده بود با واكنش معاون اول رئيسجمهور مواجه شد. اسحاق جهانگيري با بيان اينكه دولت هيچ بحث يا تصميمي در مورد افزايش قيمت نان نداشته است، از ابلاغ بخشنامهاي خبر داد كه مسئولان دستگاههاي اجرايي را از انتشار بدون هماهنگي مطالبي كه هنوز قطعي نشده منع خواهد كرد.
- كاهش وزن و افزايش ضايعات نان
به گفته مديرعامل شركت بازرگاني دولتي ايران، وزن فعلي چانهاي كه براي پخت نان درنظر گرفته ميشود كمتر از وزن قانوني آن است. همچنين ميانگين دور ريز و ضايعات نان كشور حدود 20تا 30درصد برآورد شده كه اين ميزان با اهداف اقتصاد مقاومتي و حفظ حراست از بيتالمال و سرمايههاي كشور منافات دارد. علي قنبري گفت: اكنون حدود 80تا 90درصد نان توليدي كشور بهصورت دستي و سنتي توليد ميشود كه از لحاظ بهداشت، سلامت مصرفكننده و همچنين ضايعات دور ريز با مشكل مواجه است. وي با اشاره به واقعي كردن قيمت نان به ايسنا گفت: اين موضوع سبب ميشود نانوايان با توجه به سود معقول و جبران هزينهها به تعهدات اجتماعي خود در مقابل مشتريان عمل و مشتريمداري را مدنظر قرار داده و با توليد نان سالم، بهداشتي، باكيفيت و با وزن مناسب درصدد جذب مشتري برآيند.