اين هشدار محسن لزوميان همراه با درخواست از وزارت بهداشت براي مقابله با اين موضوع بود. او با اشاره به اينكه نان‌هاي زيرپله‌اي و بي‌نام و نشان همراه با افزودني‌هاي غيرمجاز همچون جوش شيرين و جوهر قند(بلانكيت) هستند از نامه نگاري با وزارت بهداشت و درخواست براي ساماندهي كارگاههاي غيرمجاز توليد و عرضه نان خبر داد. به گفته رئيس اتحاديه توليدكنندگان، فعاليت‌هاي وزارت بهداشت براي مقابله با معضل ناكارآمد بوده، چرا كه وزارت بهداشت تاكنون تنها با كارخانه‌ها و مراكز پخش نان مجاز مقابله كرده و بار پيگيري نان‌هاي زيرپله‌اي را از دوش خود برداشته، آن هم به اين دليل كه تخلفات اين مراكز به‌علت بي‌نام و نشان بودن قابل پيگيري نيستند.
جوش شيرين چه مي‌كند؟
دكتر منصور رضايي، متخصص تغذيه و عضو هيأت علمي دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي به همشهري مي‌گويد: نان قوت غالب ايرانيان است. نان منبع انرژي است و تاحدي پروتئين و املاح به‌ويژه آهن و همچنين ويتامينA را دارد.
حال تصور كنيد اين قوت غالب در كارگاههاي زيرپله‌اي و در شرايط غيربهداشتي توليد و عرضه شود و در تهيه آن از مواد افزودني مثل جوش شيرين استفاده شود. با استفاده از جوش شيرين، زمان تخمير كوتاه مي‌شود. علاوه براين، جوش شيرين منبع اصلي سديم است و سديم سبب افزايش فشار خون مردم مي‌شود. علاوه براين، جوش شيرين محيط دستگاه گوارش را درابتداي روده كوچك، قليايي مي‌كند و اين باعث مي‌شود تا جذب آهن، كلسيم، روي و همچنين جذب برخي از ويتأمين‌هاي گروه B كاهش يابد.
به اعتقاد، دكتر رسول كدخدايي، رئيس پژوهشكده علوم و صنايع غذايي‌اي وزارت علوم هم بايد حق مصرف‌كننده همواره مورد توجه قرار گيرد. مصرف‌كننده بايد بداند چه مي‌خورد؟ و اينكه آيا مواد غذايي كه مصرف مي‌كند توسط دستگاههاي نظارتي تأييد شده است يا خير؟ در غيراين صورت، ظلم به مصرف‌كننده است. مصرف‌كننده بايد از چگونگي توليد و فرآوري ماده غذايي مطلع باشد و چون مصرف‌كنندگان ممكن است در اين زمينه تخصص لازم را نداشته باشند، بنابراين به دستگاههاي نظارتي اعتماد مي‌كنند و اين بر عهده دستگاههاي نظارتي است كه اعتماد لازم را با نظارت‌هاي مستمر خود براي مصرف‌كننده ايجاد كنند.
او به همشهري مي‌گويد: مواد غذايي بايد براساس يك فرايند نظارتي دقيق توليد شوند و بايد داراي پروانه بهره‌برداري، توليد و نشان استاندارد باشند. بنابراين، اگر ماده غذايي فاقد فرايند نظارتي لازم باشد، مصرف‌كننده نبايد آن را مصرف كند. قطعا در توليد نان‌هاي صنعتي و حجيم كه البته پاي آنها از فرهنگ‌هاي ساير ملل به كشور ما باز شده، بايد فرايند نظارتي دقيق حكمفرما باشد. همچنين اگر قرار است در توليد آنها ازمواد افزودني استفاده شود بايد در چارچوب استاندارد و قانون باشد. بايد قانون اجازه استفاده از افزودني، نوع و حد مجاز آن را داده باشد. در واقع وزارت بهداشت و سازمان استاندارد بايد اين اجازه را به توليد‌كننده داده باشند كه توليد‌كننده بتواند از افزودني خاص و مجاز تعيين شده، استفاده كند.
استفاده از جوش براي توليد نان، غيرمجاز است چراكه جوش شيرين به‌دليل خاصيت قليايي بودني كه دارد سبب اختلال در دستگاه گوارش و سوءهاضمه و همچنين اختلال در جذب كلسيم و آهن مي‌شود. در توليد نان خمير بايد به‌اصطلاح ور‌آيد. وقتي از جوش‌شيرين در توليد نان استفاده شود خمير ور آمده نيست و فرايند تخمير هم انجام نمي‌شود. همه اينها سبب سوءهاضمه و عوارض بعدي خواهد شد.
پيشنهاد يك متخصص
دكتر ربابه شيخ الاسلام، رئيس انجمن علمي غذا و تغذيه حامي بهداشت ايران هم به همشهري مي‌گويد :اينكه گفته مي‌شود كه نان به‌اصطلاح زير پله‌اي توليد و عرضه مي‌شود حكايت از آن دارد كه نظارت‌ها كم و بد است. توليد و عرضه نان زير پله‌اي، تهديد‌كننده سلامت مردم است. ناني كه بدون نظارت و مجوز توليد مي‌شود، يعني مورد تأييد دستگاههاي نظارتي نيست. وقتي ماده غذايي مثل نان و انواع ترشي جات خانگي بدون كنترل وارد بازار شوند، حق داريم، نگران باشيم. مصرف‌كننده بايد بداند كه چه مي‌خورد و آن ماده غذايي كه مصرف مي‌كند در چه شرايطي توليد شده است ؟ متوليان سلامت بايد به‌شدت مراقب باشند مواد غذايي به‌اصطلاح زيرپله‌اي توليد و عرضه نشوند. ايران پهناور است و به همين دليل كار ناظران سخت است اما دستگاههاي نظارتي مثل وزارت بهداشت مي‌توانند برون‌سپاري كنند؛ يعني بخشي از نظارت را به انجمن‌هاي علمي كه خود وزارت بهداشت به آن مجوز داده است بسپارد والبته اين انجمن‌ها، زير نظر وزارت بهداشت در امر نظارت ياري‌رسان آن باشند. مي‌توان از گروه‌هاي داوطلب كه حامي سلامت هستند هم بهره برد. براي كمك به سلامت مردم و مقابله با هر آن چيزي كه سلامت مردم را تهديد مي‌كند، بايد به درستي و سيستماتيك تصميم گرفت و بعد وارد عمل شد. همشهري اين موضوع را در گفت‌وگو با مسئولان وزارت بهداشت در روزهاي آينده پيگيري مي‌كند.
نظر شما