از اواخر دهه60 (حدود سال 1968به بعد) از طرف اتحاديه جهاني سازمانهاي كوهنوردي كه در حال حاضر به «فدراسيون جهاني كوهنوردي» تغيير نام يافته است روز 26سپتامبر روز جهاني كوههاي پاك نامگذاري شد. در ايران هم از سال 1372با شكلگيري نخستين تشكلهاي زيستمحيطي در هر ساله به مناسبت روز جهاني كوههاي پاك، فعالان محيطزيست و گروههاي كوهنوردي برنامههايي براي گراميداشت اين روز برگزار ميكنند كه بخشي از اين برنامهها، پاكسازي مسيرهاي كوهنوردي است.
امسال چهارم مهرماه مصادف با روز جمعه بود. گزارشهاي دريافتي از برخي نقاط كشور نشان ميدهد كه فعالان محيطزيست و گروههاي كوهنوردي با اجراي برنامههاي متنوع از قبيل همايش و كارگاههاي آموزشي با موضوع محيطزيست كوهستان، مسيرهاي كوهنوردي نزديك محل سكونتشان را پاكسازي كردند. از سال 1372در شهر تهران نيز در روز جهاني كوههاي پاك 6مسير كوهنوردي صعود به قله توچال توسط فعالان محيطزيست و گروههاي كوهنوردي تهراني از زباله پاكسازي ميشود.
امسال نيزفعالان محيطزيست و كوهنوردان تهراني به يادآيدين بزرگي، پويا كيواني و مجتبي جراحي كه براي گشايش مسير ايران روي قله برودپيك پاكستان، جان خود از دست دادند مسير كوهنوردي دربند به سمت بند يخچال و همچنين اطراف بند يخچال را از زباله پاكسازي كردند و مقدار زيادي زبالههاي خشك جمعآوري شده در ارتفاعات را به ايستگاه جمعآوري زباله ميدان مجسمه سربند منتقل كردند.
ضرورت اطلاعرساني
از سال 1378كه براي نخستين بار بهعنوان يك فعال محيطزيست در برنامه روز جهاني كوههاي پاك شركت و همگام با ديگر فعالان محيطزيست كوهستان به پاكسازي مسيرهاي ورودي به قله توچال از زباله كمك كردم بيش از 15سال ميگذرد. از آن سال تاكنون فعالان محيطزيست هرساله آرزو دارند كه فعاليتهاي فرهنگي آنان باعث ايجاد تحول فرهنگي زيستمحيطي در استفادهكنندگان از مناطق كوهستاني شود و استفادهكنندگان از كوهستان با مراعات نكات زيستمحيطي كوهستان بهويژه با رها نكردن زباله در طبيعت به حفظ و سلامت محيطزيست كوهستان كمك كنند با وجود اين، هر سال شرايط زيستمحيطي بدتر شده و به انبوه زبالههاي رها شده در طبيعت كوهستان افزوده ميشود. وضعيت موجود بيش از هر چيز نشان ميدهد كه هنوز بسياري از شهروندان با پيامدهاي نامطلوب زيستمحيطي ناشي از رها كردن زباله در طبيعت آشنا نيستند. براين اساس انتظار ميرود رسانهها بهويژه رسانه ملي بيش از گذشته در اين زمينه اطلاعرساني كنند.
حسين عبيري گلپايگاني، فعال محيطزيست