2/3ميليون خودرو و 3/5ميليون موتورسيكلت پايتخت سال‌هاست بدون كمترين اعتنا به قانون سال 82مجلس درخصوص لزوم اخذ معاينه فني پيش از تردد، در بزرگراه‌ها و خيابان‌هاي شهر جولان مي‌دهند اما اين مسئله به امري بديهي و عادي تبديل شده است. براساس آخرين اعلام ستاد مركزي معاينه فني در 6ماه نخست سال‌جاري حدود 200هزار خودرو در تهران و 200هزار خودرو در شهرهاي اطراف تهران معاينه فني شده‌اند و 33دستگاه موتورسيكلت نيز برگه معاينه فني را اخذ كرده‌اند. اين عدد اگر از تعداد 2/7ميليون خودروي پلاك تهران و 3/5ميليون موتورسيكلت پلاك شده كم شود، مشخص مي‌شود كه 93درصد پايتخت نشينان اعتقادي به معاينه فني ندارند.
آيين‌نامه اجرايي نحوه انجام معاينه و صدور برگ معاينه فني خودرو كه در 7آبان 1382با تصويب مجلس لازم‌الاجرا شد، گرچه به صراحت معاينه فني را به رسميت شناخت اما اين طرح هنوز از سوي مسئولان اجرايي به‌صورت مقطعي اجرا مي‌شود. نكته قابل توجه و تأمل اينكه ماده 11اين قانون «ادارات راهنمايي و رانندگي و پليس راه» را موظف مي‌كند با متخلفان موضوع اين آيين‌نامه برابر مقررات رفتار كند اما اين طرح تنها در شرايط اضطرار آلودگي هوا به‌صورت مقطعي توسط پليس كنترل مي‌شود و هنوز هيچ سازوكار دائمي براي توقف اين بي‌قانوني وجود ندارد. سرهنگ تيمور حسيني، رئيس پليس راهور تهران بزرگ ديروز درخصوص برنامه پليس براي كنترل معاينه فني خودروها به همشهري گفت كه آيين‌نامه راهنمايي و رانندگي در اين زمينه به‌طور شفاف موارد لازم را اعلام كرده است و وسايل نقليه فاقد برگه معاينه فني حق تردد در شهر را ندارند اما اين موضوع در تهران و ساير كلانشهرها بسيار حياتي است.
وي با بيان اينكه مراكز موجود معاينه فني در شهر تهران شرايط خوبي دارند، گفت: بر حسب وظيفه ذاتي خود حتما با خودروهاي فاقد معاينه فني برخورد مي‌كنيم و در 6ماه دوم سال اين حساسيت‌ها بيشتر است و همه تلاش ما تشويق مردم براي اخذ معاينه فني خودروست. اظهارنظر سرهنگ حسيني درحالي است كه پيش از اين سردار احمدي مقدم از روند موجود معاينه فني در كشور انتقاد كرده بود. حسيني در اين‌باره گفت: فعلا قرار نيست سازوكار معاينه فني عوض شود. سردار احمدي مقدم نيز به‌صورت كلان به اين موضوع اشاره كرد و گفت: مراكز معاينه فني تهران از استانداردهاي لازم برخوردار هستند و مأموران ما به آنها سركشي مي‌كنند. به گفته رئيس پليس راهور تهران بزرگ، مي‌توان ادعا كرد كه در تهران مراكز معاينه فني پس از معاينه مي‌توانند خودروهاي فاقد شرايط لازم فني را سريع تشخيص دهند و بعد از رفع عيب‌هاي موجود آنها را دوباره تست كنند بنابراين برگه‌هاي معاينه فني در تهران قابل اعتماد است. علاوه بر موضوع قانون گريزي 5/8ميليون تهراني از معاينه فني كه هنوز به رسميت شناخته نمي‌شود، 30درصد از جرايم رانندگي كل كشور نيز مربوط به تهران است. بنابر اعلام مسئولان، روزانه بيش از20هزار برگه جريمه در پايتخت صادر مي‌شود و از هر 3جريمه در كل كشور يكي مربوط به تهراني‌هاست.
مقابله پليس با آلودگي هوا
5درصد از 3/5ميليون خودروي تهران دودزا هستند. البته آنچه هواي شهر را به‌ويژه در 6ماه دوم سال به بحران آلودگي هوا مي‌كشاند، ذرات معلق كمتر از 2/5ميكرون است كه وسايل نقليه 70درصد در آن سهم دارند و ساير علل آن را كارخانجات و معادن اطراف تهران رقم مي‌زنند. پليس راهور هم‌اكنون تنها فك پلاك از خودروهاي دودزا را به‌عنوان يك دستورالعمل اجرا و اين خودروها را به تعميرگاه‌ها اعزام مي‌كند. درخصوص خودروهاي متخلف ترددكننده در محدوده‌هاي ممنوع ترافيكي نيز پليس به اعمال جريمه و در مواردي اعزام به تعمير گاه اقدام مي‌كند.