دراين ميان شهر تهران بهعنوان پايتخت ايران با جمعيت شناور 13ميليون نفري خود از يك سو 14هزار هكتار بافت فرسوده دارد و از سوي ديگر پر ريسكترين گسلهاي زلزله شناختهشده در كشور را در شمال و جنوب جغرافياي خود جاي داده است اين تنها بخشي از مخاطراتي است. كه پايتخت ايران را نشانه گرفته زيرا تهران با انواع خطرات ناشي از عوامل انساني نظير آتشسوزي، آلودگي هوا، آسيبهاي اجتماعي و... نيز دست به گريبان است.
اين مخاطرات باعث شده تا مرتضي طلايي، نايبرئيس شوراي شهر تهران شرايط ابهام آلودي را براي كارآمدي مديريت بحران در شهر تهران به تصوير بكشد. وي در اين باره به ذكر مثالي پرداخت و گفت: تهران در نيمه اول امسال و در شرايط غيربحراني روزانه با ۹۵ مورد اتفاق مواجه شده وچون پيشبيني ميشود در نيمه دوم سال اين حوادث روند روبه افزايشي داشته باشد در چنين شرايطي اين نگراني بهوجود ميآيد كه وقتي در شرايط عادي اين همه حادثه داريم درصورت وقوع بحران چه اتفاقات تلخ و ناگواري در انتظار ماست؟
از نظر نايبرئيس شوراي شهر تهران، در كنار فراهم نبودن زيرساختهاي لازم شهري، نبود مديريت يكپارچه، رشد سريع حاشيههاي بدون دفاع شهري، تمركز روزافزون جمعيت در محلههاي پرتراكم و گسترش بيرويه شبكههاي گازرساني عملا مانع اقدامات اساسي در حوزه پيشگيري از بحران يا انجام عمليات مؤثر هنگام بروز حوادث است. احمد صادقي، رئيس سازمان پيشگيري و مديريت بحران شهرداري تهران درباره اينكه آمادگي در مقابل حوادث مستلزم چه زيرساختهايي است، گفت: ما نيازمند ايجاد و توزيع مناسب زيرساختهايي نظير راههاي اضطراري، مراكز جستوجو ونجات، مراكز امداد و پزشكي اضطراري، فضاي تخليه و اسكان و نيز تأمين آب و آذوقه اضطراري هستيم كه هنگام بروز بحران ضعف عملكرد در هريك از موارد اشاره شده ميتواند واكنش اضطراري در برابر بحران را با مشكل مواجه كند و منجر به افزايش تلفات و خسارات شود. وي درعين حال از پايانيافتن مطالعات شبكه راههاي اضطراري و امن در تهران خبر داد و گفت: ما در تلاشيم تا شهر را براي مقابله با هر حادثهاي آماده كنيم؛ مثلا بايد بدانيم كداميك از بزرگراهها، خيابانها و معابر درصورت وقوع حوادث مختلف ازجمله زلزله دچار آسيب ميشوند و همچنين خطوط مواصلاتي و نقاط ايمن كدام هستند يا مترو تا چه حد ميتواند به اجراي ماموريتهاي ما در ستاد مديريت بحران كمك كند؟
آنچه مسلم است فضاهايي كه بتوان از آنها استفادههاي چند جانبه كرد در سطح شهر زياد است. مثلا مركز كنترل ترافيك با وجود دوربينهاي نظارتي ميتواند دركار مديريت بحران تأثيرگذار باشد يا پاركينگهاي عمومي، بوستانهاي شهري، ايستگاههاي مترو، شبكههاي اتوبوسراني، تاكسيراني و پايانهها نيز در مواقع وقوع بحران ميتوانند براي اسكان اضطراري شهروندان نقشآفرين باشند. به همين دليل نيز توافقنامهاي ميان سازمان پيشگيري و مديريت بحران با معاونت حمل ونقل و ترافيك شهرداري به انجام رسيده كه براساس آن تلاش ميشود تا فضاهاي عمومي شهر تجهيز و براي مواقع بحران بهعنوان مكانهاي ايمن آماده شوند. علاوه براين از چند سال پيش كار ساخت سولههاي بحران در مناطق 22گانه شهر تهران بهاتمام رسيده است. اين پايگاهها نيز كاركرد دوگانهاي دارند؛ به اين معني كه قرار است در شرايط عادي بهعنوان باشگاههاي ورزشي ويژه بانوان مورد استفاده قرار گيرند و در شرايط بحراني نيزبهدليل ذخيرهسازي تجهيزات مورد نياز به پايگاه امدادي تبديل شوند. هريك از اين سولهها ظرفيت ذخيرهسازي تجهيزات براي 5هزار نفر را دارد. ضرورت ساخت اين سولهها از سوي مديريت شهري بهدليل اهميت موضوع مسافت در كار امدادرساني است زيرا نزديك بودن تيمهاي اضطراري مستقر در پايگاههاي امداد و نجات اين امكان را فراهم ميسازد تا امدادرسانان در كوتاهترين زمان ممكن در محل حادثه حضور يابند.
سولههايي با 2 كاربري
در سالهاي گذشته از سولههاي ايجاد شده براي مواقع بحران جهت فعاليتهاي ورزشي بانوان نيز استفاده شده است. در همين ارتباط اظهارنظر اخير يكي از اعضاي شوراي شهر در مورد تعيين تكليف سولههاي بحران قابل توجه است. محمدمهدي تندگويان، نايبرئيس كميسيون معماري و شهرسازي با اشاره به اينكه سال گذشته قرار بود در اين سولهها بخش بحران از بخش ورزشگاه جدا شود، گفت: بيش از يكسال از درخواست ما براي جداسازي بخش بحران از ورزشگاه اين سولهها ميگذرد اما هنوز اقدام مؤثري در اينباره صورت نگرفته است درحاليكه نبايد فراموش كنيم كه زلزله خبر نميكند بنابراين هرگونه تعلل در انجام اقداماتي از اين دست ميتواند عوارض ناگواري بهدنبال داشته باشد.