طبيعي است در چنين شرايطي دانشآموزان هم رغبتي به ورزش ندارند. به اين مشكلات ميتوان بهكارگيري معلمان و نيروهاي غيرتخصصي بهعنوان معلم ورزش را نيز اضافه كرد.
تفكيك تربيتبدني از معاونت پرورشي و تغيير در چارت سازماني وزارت و ايجاد معاونت تربيت بدني نيز چاره ساز نبود. اجراي طرحهايي با پسوند ملي هم نافرجام ماند. موفقترين آنها كه طرح آموزش شنا به دانشآموزان پايه سوم ابتدايي بود بهدست فراموشي سپرده شد و ورزش صبحگاهي هم از رونق افتادهاست.
روي ديگر سكه دانشآموزاني هستند كه سراغ بازيهاي كامپيوتري رفته و كم تحرك شدهاند. براساس نتايج معاينات پزشكي نوآموزان بدو ورود به دبستان در سال تحصيلي 92-91كه دانشگاه علوم پزشكي تهران منتشر كرده علاوه بر كمخوني، اختلالات بينايي، چاقي و اضطراب، اندامهاي غيرطبيعي بيشترين فراواني را در ميان دانشآموزان دارد كه نشاندهنده اختلالات اسكلتي و ناهنجاريهاي قامتي بين كودكان است.
معلمها چه ميگويند؟
محمد تفرشي، دبير بازنشسته ورزش مدارس و مربي 8رشته ورزشي كه هماكنون در يكي از مدارس غيردولتي مشغول بهكار است به همشهري ميگويد: ورزش جايگاهي در مدارس ندارد، زنگ ورزش به ساير دروس اختصاص مييابد، مسئولان توجهي به آن ندارند، تراكم دانشآموزي و نبود امكانات و معلم ورزش از مهمترين مشكلات پيشروي ورزش دانشآموزي است. از طرف ديگر بحث ورزش دانشآموزي طوري در جامعه مطرح شده كه نمره ورزش زير 18در بين دانشآموزان و خانوادهها هرگز قابل پذيرش نيست.
تفرشي توضيح ميدهد كه ورزش نمره حساسي محسوب نميشود، حتي نمره ورزش را به لحاظ ارزش كارنامهاي به نازلترين سطح رساندهاند و ضريب آن در دبيرستانها نيم است، ورزش جايگاه نمرهاي ندارد كه دانشآموزان نسبت به آن حساسيت داشته باشند.
عليزاده، مربي ورزش يكي از مدارس تهران ميگويد: هيچ معلمي حاضر نيست زنگ درس خودش را به ورزش اختصاص بدهد، ولي مديران مدارس نخستين راهكارشان براي جبران عقب ماندگي ساير دروس يا برگزاري امتحان يا تنبيه دانشآموزان، به راحتي زنگ ورزش را تعطيل و به بقيه درسها اختصاص ميدهند. پاي درد دل معلمها، دانشآموزان و والدين كه بنشينيد از تعداد زياد دانشآموز و كمبود فضاي ورزشي مدارس گلايه ميكنند؛ اينكه خيلي از مدارس كشور فقط يك زمين فوتسال دارند كه معمولا غيراستاندارد است. اگر دانشآموزي نخواهد فوتبال بازي كند، امكان ورزش در رشته ديگري را ندارد.
آزمون و خطا
هرچند وقت يكبار طرحهاي مختلفي در آموزش و پرورش براي احياي ورزش اجرا شده كه هيچ كدام از آنها سرانجامي نداشته است. اجراي ورزش صبحگاهي با ضرباهنگ ورزش زورخانهاي نيز از ديگر طرحهاي مديران سابق تربيت بدني آموزش و پرورش بود كه البته به جايي نرسيد. طرح آموزش شنا نيز پس از تبليغات گسترده، شكست خورد. قاسم جعفري عضو كميسيون آموزش و تحقيقات مجلس با مثبت ارزيابي كردن آموزش شنا، درنظر نگرفتن ابعاد اجراي زنگ شنا و نيز ناديدهگرفتن اعتبارات و امكانات لازم براي اين طرح را دليل توقف آن ميداند و ميگويد: دليل اصلي توقف در بسياري از طرحها در آموزش و پرورش فقدان پشتوانه كارشناسي آنهاست. زمان آزمون و خطا در اجراي طرحهاي مختلف در سيستم آموزشي كشور ديگر به پايان رسيده است، نبايد با عملياتي كردن روشهايي كه آينده روشني از آن انتظار نميرود دوگانگي را بين دانشآموزان ايجاد كرد.
حالا در طرح جديد آموزش و پرورش قرار است «المپيادهاي درون مدرسهاي» اجرا شود. هر چند بايد اميدوار بود اين طرح به سرنوشت نمونههاي قبلي دچار نشود، اما حالا نگراني كارشناسان اين است كه ورزش دانشآموزي محدود به برگزاري همين المپياد شود و حتي همين طرح هم به اندازه كافي كارشناسي نباشد. از 26مهر قرار است دانشآموزان المپيادهاي درون مدرسهاي را تجربه كنند؛ آيا اين بار كسي ورزش دانشآموزي را جدي خواهد گرفت؟
رشتههايي كه به تاريخ پيوست
رشتههاي ژيمناستيك، شنا، طنابزني، تنيس روي ميز و دو و ميداني بهترتيب براي دانشآموزان پايههاي دوم تا ششم ابتدايي در دوره وزارت حاجيبابايي اجباري شد، ولي تنها آموزش شنا در سال اول بنابر ادعاي مسئولان وقت با موفقيت 80درصدي روبهرو بود و بقيه فراموش شدند. البته خيلي زود كشتي آموزش شنا به دانشآموزان پايه سوم ابتدايي هم به گل نشست و در كمبود بودجه غرق شد.