در استان یزد شور حسینی در مردم به ویژه جوانان و نوجوانان با سیاه پوش کردن هر کوی و برزن، برافراشتن پرچم ها و بیرق سیاه به یاد مظلومیت امام حسین و خاندانش در کوچه ها وخیابان از روزهای قبل محرم نمایان و شهر به استقبال محرم می رود.
مراسم های روضه خوانی، سخنرانی، دسته‌های سینه زنی و زنجیرزنی یزد از شهرت خاصی برخوردارند و از هیات‌های معروف یزد می توان هیات فهادان، علقمه، خلف باغ، باغ گندم، بعثت، خرمشاه، گنبدسبز، پنبه کاران و مسجدجامع را نام برد.
نخل برداری از دیگر آداب عزاداری در استان یزد می باشد که اوج و شکوه عزداری مردم این خطه کویری است.
این نخل معمولا از جنس چوب است و مراسم نخل برداری از ویژگیهای منحصر به فرد محرم و عزاداری در یزد است. یزدی‌ها شبه تابوتی (نخل) را به دوش می کشند که یادآور تابوتی است که پیکر امام حسین (ع) در آن از میدان جنگ به مزار همیشگی‌اش منتقل شد؛ حمل این تابوت در بین مراسم‌های مختلف محرم از کارهای اصلی و اساسی به شمار می‌رود.
نخلها در دیگر ایام سال بدون تزئیین در کنار حسینه ها، تکایا و میادین بزرگ شهر قرار دارند و سنبل عشق و ارادت مردم یزد به امام حسین(ع) به شمار می روند و مردم نسبت به آن احترام وارادت خاصی قائل هستند
نخل های میدان بعثت، امیر چخماق و میدان امام تفت از جمله نخل های معروف یزد هستند و مراسم نخل برداری عصر روز عاشورای میدان امام تفت که تا غروب روز عاشورا ادامه دارد از شکوه وجلال خاصی برخوردار است.
البته نخل های میدان امیرچقماق و بعثت یزد در چندسال گذشته به دلیل جلوگیری از آسیب های احتمالی به این آثار گرانسنگ تاریخی و مذهبی برداشته نشده است.
مراسم نخل برداری با حضور خیل عظیم عزاداران حسینی انجام می شود و هرکس با نیت خاص در این مراسم شرکت می کند، اقلیت های مذهبی به ویژه زرتشتیان یزد نیز مراسم عزاداری امام حسین و نخل برداری را به نظاره نشسته وبه مظلومیت حسین و خاندان او اشک می ریزند.
نخلها در دیگر ایام سال بدون تزئیین در کنار حسینه ها، تکایا و میادین بزرگ شهر قرار دارند و سنبل عشق و ارادت مردم یزد به امام حسین(ع) به شمار می روند و مردم نسبت به آن احترام وارادت خاصی قائل هستند.
مراسم های روضه خوانی در یزد از بعد از نماز صبح تا پاسی از شب در حسنیها، تکایا و مساجد و برخی منازل و اماکن موقوفه با شور و شکوه خاصی برگزار می شود.
محرم در یزد
عزاداری را از حسینیه خود شروع می کرده و به همراه دسته و شبیه های خود به سمت میدان امیر چخماق روانه می شده؛ در آنجا نخل را می بوسیده به دور کلک آن می چرخیده و پس از عزاداری باشکوه و نمایشی باز می گشته است؛ هیأت پشت باغ از معروفترین هیئت هاست.
در یزد نیز مانند بسیاری از شهرهای کشور، هیئت‌های عزاداری در قالب هیئت سینه‌زنی و زنجیر زنی تشکیل می‌شود. قدمت برخی از هیئت‌های استان یزد به قرن‌ها می‌رسد که آداب و سنن و حتی تجهیزات عزاداری نسل به نسل به یادگار گذاشته شده است به گونه‌ای که حفظ و صیانت از آن سرلوحه کار دست‌اندرکاران هیئت‌های عزداری در هر دوره است.
نام بسیاری از هیئت‌ها برگرفته از محله و شهر است و جالب آنکه در برخی از هیئت‌هایی که گروه سنی خاصی در آن حضور می‌یابند نامی در حد سنین یاران و فرزندان حضرت ابا عبدالله را دارا هستند که می‌توان به هیئت «علی اصغر» مربوط به سنین کودکان و یا «قمر‌بنی هاشم» برای جوانان نام برد البته بدیهی است که اختصاص گروه سنی خاص به هیئت‌ها نمادین بوده و در تمام هیئت‌های کودک، خردسال نوجوان، جوان، میانسال و پیرمردان دوشادوش هم به عزاداری می‌پردازند.
از مجالس معروف روضه خوانی و قدیم یزد می توان مسجد مصلی عتیق، خانه امام حسینی ها، مسجد شاه طهماسب، مسجد بیاق خاق و حسینیه صفار را نام برد.
روز 13 محرم نیز هیات ها و دسته های عزاداری با حضور در محل اقامه نماز جمعه در مسجد ملااسماعیل با حضور نماینده ولی فقیه وامام جمعه یزد، علما، روحانیون و جمع کثیری از مردم به عزاداری می پردازند و بازار یزد در این روز تعطیل است.
تبیان