به‌نظر مي‌رسد وزير بهداشت با جديت اجرايي شدن اين طرح را به‌عنوان يكي از راهكار‌هاي بهبود كيفيت و ارتقاي خدمات بيمارستان‌ها دنبال مي‌كند. زنجيره‌اي شدن بيمارستان‌ها اگر چه اتفاق مهمي در حوزه درمان و سلامت خواهد بود اما برخي از نمايندگان مجلس شوراي اسلامي و كارشناسان سلامت، از ابهامات و اما و اگرهاي اين برنامه مي‌گويند. اما مديريت زنجيره‌اي بيمارستان يا بيمارستان زنجيره‌اي چه تعريفي دارد؟
به گفته وزير بهداشت در اين طرح بيمارستان‌هايي در محوطه يا مجاورت بيمارستان دولتي فرسوده ساخته و جايگزين بيمارستان قبلي مي‌شوند و با ظرفيتي بيشتر از قبل، خدمات بيمارستاني دولتي را به مردم عرضه مي‌كنند. دكتر دانش جعفري، مشاور عالي وزير نيز جزئيات اين بيمارستان را چنين توضيح مي‌دهد: زماني كه نام و برندي از يك بيمارستان در ارائه خدمات مؤثر موفق مي‌شود، مي‌تواند در شهرها و استان‌هاي ديگر هم بيمارستاني به همان نام تاسيس كند. منظور از بيمارستان‌هاي زنجيره‌اي آن است كه اگر يك بيمارستان به‌عنوان يك واحد اقتصادي مستقل موفق باشد و وزارت بهداشت نيز از آن رضايتمندي داشته باشد، اجازه خواهد داشت در جاهاي ديگر هم همان شعبه را ايجاد كند. زنجيره‌اي شدن بيمارستان‌ها منوط به آن است كه ابتدا خود آن بيمارستان به يك واحد اقتصادي مستقل تبديل شود كه اصطلاحا به آن هيأت امنايي مي‌گوييم. پس از آن، اين واحد اقتصادي مستقل مي‌تواند براي ايجاد شعبه‌هاي ديگر در استان‌هاي ديگر سرمايه‌گذاري كند و حتي ممكن است اين امر را با يك شريك خارجي يا داخلي انجام دهد.
هرچند وزير بهداشت چندين بار به مردم اين اطمينان را داده كه مشاركت بخش خصوصي در ارتقاي خدمات بيمارستان‌ها به هيچ وجه از نظر اقتصادي لطمه‌اي به آنها وارد نخواهد كرد و پرداخت مردم براي هزينه‌هاي درمان بر مبناي تعرفه دولتي خواهد بود، اما گويا هنوز نگراني‌هايي وجود دارد، مخصوصا اينكه وزارت بهداشت همزمان ۲۵درصد سود را براي بخش خصوصي در مشاركت در ساخت اين بيمارستان‌ها تضمين كرده است.
دكتر عبدالرحمن رستميان، عضو كميسيون مجلس شوراي اسلامي، به همشهري مي‌گويد :هر اقدامي كه دولت انجام مي‌دهد، قاعدتا مجلس پيگيري مي‌كند. تصميمي كه وزارت بهداشت درباره بيمارستان‌هاي زنجيره‌اي گرفته را هم در مجلس پيگيري مي‌كنيم و از آنها مي‌خواهيم كه توضيح بدهند. البته درباره اين موضوع نمايندگان كميسيون بهداشت يك‌بار به وزارت بهداشت رفتند اما نتيجه گفت‌وگو‌ها به جلسه ديگري موكول شد كه هنوز انجام نشده‌است. به‌زودي قطعا در اين‌باره با مسئولان وزارت بهداشت گفت‌وگوهايي انجام خواهد شد. اينگونه اقدامات بايد ابتدا به‌صورت آزمايشي آغاز شود آن هم نه در حجم گسترده.
اجراي پايلوت‌ها بايد كاملا علمي باشد و پس از آن ارزيابي انجام شود. در هيچ تصميمي، مردم نبايد آسيب ببينند و بخش خصوصي هم نبايد صدمه بخورد. به همين دلايل، قراردادها بايد منطقي باشند. نبايد در يك بيمارستان يك طبقه خصوصي باشد و يك طبقه دولتي. . وزارت بهداشت بايد به ما ابعاد قرارداد را بگويد؛ اگر مردم سود كنند ما هم حمايت مي‌كنيم. دانش‌جعفري مشاور وزير اما مي‌گويد: با ورود بخش خصوصي به عرصه بيمارستان‌سازي، رقابت وجود دارد و مناقصه برگزار مي‌شود. كساني كه كمترين پيشنهاد قيمت را مي‌دهند و در ضمن از نظر وزارت بهداشت بهترين شرايط را دارند، انتخاب مي‌شوند اما برخي هنوز نگران سوءاستفاده سودجويان در اين عرصه هستند.
ضرورت نظارت
دكترعلي كائيدي، عضو كميسيون مجلس شوراي اسلامي به همشهري نيز در اين‌باره مي‌گويد: در اين طرح زمينه سوءاستفاده افراد سودجو فراهم شود. بايد نظارت انجام شود چرا كه درصورت عدم‌نظارت كافي، ممكن است اين بيمارستان‌ها تنها براي بيماران خاصي خدمات درماني ارائه دهند. از طرفي برند‌سازي كار درستي نيست و ما بايد بيمارستان‌هاي دولتي را تقويت كنيم چرا كه 90درصد مردم از خدمات بخش دولتي استفاده مي‌كنند. در برخي از بيمارستان‌هاي خصوصي، براي يك عمل قلب، چندين برابر از بيماران پول دريافت مي‌كنند درحالي‌كه همان عمل را يك پزشك در يك بيمارستان دولتي بدون دريافت پول كلان انجام مي‌دهد.
دكتر مهدوي نيز گسترش تبعيض بين بيماران را آفت اين طرح مي‌داند و شفافيت همه فعاليت‌ها در اين بخش مخصوصا شفافيت در قراردادها و نظارت نهاد‌هاي مسئول بر اين طرح و اين بيمارستان را راه‌حل‌هاي اين معضلات توصيف مي‌كند.همزمان عده‌اي نيز معتقدند كه اگر اين اقدام وزارت بهداشت به شيوه مطلوب طراحي، اجرا و نظارت شود مي‌تواند در هزينه‌ها صرفه‌جويي شود.
دكتر سيامك مره صدق، عضو كميسيون بهداشت و درمان مجلس هم به همشهري مي‌گويد :به‌طور قطع همه بيمارستان‌ها از تجهيزات پيشرفته به يك ميزان برخوردار نيستند بنابراين اگر ساختار بيمارستان‌هاي زنجيره‌اي به‌گونه‌اي طراحي شود كه بيمارستان‌هايي كه از لحاظ مسافت نزديك به هم هستند بتوانند نيازهاي هم را به شكل زنجيره‌اي برطرف كنند به اين ترتيب به‌نظر مي‌رسد كه ميزان بهره‌وري در هريك از بيمارستان‌ها هم افزايش مي‌يابد. علاوه براين، اگر اين اقدام به شيوه مطلوب، طراحي، اجرا و نظارت شود، قطعا در هزينه‌ها صرفه جويي خواهد شد. الان در دنيا به سمت كوچك‌سازي بيمارستا ن‌ها گرايش پيدا كرده‌اند. ديگر كمتر به سمت بيمارستان‌هاي 400و 500تختخوابي رغبت نشان داده مي‌شود چرا كه به اين نتيجه رسيده‌اند كه در بيمارستان‌هاي اين چنيني هم احتمال عفونت بيشتر و هم اداره و مديريت بيمارستان سخت‌تر مي‌شود.بايد منتظر ماند و ديد اين طرح چه زماني و البته چگونه عملياتي خواهد شد. آيا بيمارستان‌هاي زنجيره‌اي خواهند توانست دردي از بدنه آزرده سلامت كشور را درمان كنند؟
گام اول
به گفته وزير بهداشت، در طرح بيمارستان‌هاي خصوصي تاكنون ساخت 3بيمارستان در تهران شامل بيمارستان محب كوثر در محوطه بيمارستان دانشگاهي فاطمه زهرا(س)، بيمارستان محب ياس در محوطه بيمارستان زنان ميرزاكوچك خان و مهدي كلينيك در محوطه بيمارستان امام خميني آغاز شده است كه بيمارستان كوثر با 170تخت بستري به‌جاي بيمارستان 90تختي حضرت فاطمه زهرا(س) به بهره‌برداري رسيده است. بنياد مستضعفان نيز متعهد شده است كه 5بيمارستان جديد براي جايگزيني با بيمارستان‌هاي فرسوده فعلي در خوزستان بسازد.
ديدگاه موافق
دكترمحمدرضا واعظ مهدوي، مشاور معاونت نظارت راهبردي رياست‌جمهوري و عضو هيأت علمي دانشگاه شاهد هم به همشهري مي‌گويد :بيمارستان‌هاي زنجيره‌اي، ابتكار جديدي است كه وزارت بهداشت پيگير آن و مصمم به اجراي آن است اما براي اجرايي‌شدن اين امرلازم است وزارت بهداشت مشخص كند كه اين اقدام را قرار است در حوزه خدمات عمومي انجام دهد يا در حوزه واگذاري‌ها و بخش خصوصي ؟اين تفكيك به اين معناست كه وظايف اجتماعي به 2دسته بخش خصوصي و عمومي تقسيم شود و البته بخش عمومي جزو وظايف دولت است.