این کتاب دربردارنده سه فصل «شناخت‌نامه قرآن در قرآن»، «اوصاف عام و ویژگی‌های خاص قرآن در قرآن درآمد» و «رسالت‌های قرآن در حوزه هدایت‌گری» و بخش‌هایی همچون «قرآن در لغت و اصطلاح»، «مفهوم لغوى وحى»، «معناى قرآنى وحى»، «وحى مستقىم و بى‌واسطه»، «وحى از پشت حجاب»، «مبدأ نزول قرآن»،«قیومیت و ربوبیت الهى»، «تعلیم و کرامت الهى» و «نزول دفعى و تدريجي قرآن» است.
در بخشی از کتاب «میزان شناخت قرآن» درباره «حقانیت وحی قرآنی» می‌خوانیم: کسى که در آیات قرآن تأمل، تدبّر و خردورزى داشته باشد، به گوشهاى از اسرار وحى الهى آشنا مي‌شود، زیرا قرآن، کلام خداوند است و سخن الهى نیز، وحى اوست. او معلمى است که به وسیله وحى با انسان سخن مي‌گوید و سراسر جهان هستى و بشر، متعلّم و مستمع کلام الهى هستند.
خداى سبحان درباره نزول قرآن کريم مي‌فرماید که از آغاز تا پايان حق است، زیرا قرآن کریم را هم به حق فرو فرستاد و هم در طول راه و هنگام نزول بر قلب مطهّر حضرت رسول (ص) همراه حق بوده و هرگز بیگانهاى در آن راه نیافته است: ﴿و بِالحَقِّ اَنزَلنـٰهُ و بِالحَقِّ نَزَل﴾.
بر اساس آیات، آورنده قرآن کریم، جبرئیل امین و گیرنده وحى، قلب معصوم نبوی است و فرشتههاى امین وحى نیز، این امانت الهى در آسمان را هماهنگ با واقع دریافت مي‌کنند و آن را به امین الله در زمین مي‌رسانند. خداى والا در این باره مى‌فرماید: قرآن را روح الامین به قلب تو نازل کرد، تا از بیم‌دهندگان باشى:
﴿نَزَلَ بِهِ الرّوحُ الاَمین * عَلىٰ قَلبِکَ لِتَـکونَ مِنَ المُنذِرین﴾.
اگر فرشته الهى، وحى را حفظ نمي‌کرد و مانع تهاجم بیگانه نمي‌شد، «روح امین» نام نمي‌گرفت. نه تنها پیک وحى، امین است، بلکه ديگر فرشتگان دستاندرکار نيز، «سفیران بزرگوار» ناميده شدهاند، چنان که قرآن کریم مى‌فرماید: قرآن، وسیله یادآورى و به دست سفیرانى گرامى و نیکوکار است: ﴿کَلّا اِنَّها تَذکِرَة... * بِاَیدى سَفَرَة * کِرامٍ بَـرَرَة﴾. کرامت و نیکوکارى آنان، نشان امانت‌دارى‌شان است. آنان مي‌گویند که ما جز به دستور پروردگار تو فرود نمي‌آییم: ﴿و ما نَـتَنَزَّلُ اِلّا بِاَمرِ رَبِّک﴾. رسول خدا هم که امین وحى الهى است، مطابق با واقع آن را مي‌گیرد و حفظ مي‌کند و بى کم و کاست، به مردم مى‌رساند.
گفتنى است، قلب مبارک رسول اکرم (ص) نقطه پایانى وحى قرآنى نیست، بلکه اين پيام الهى، در سیر ابلاغ خود، از قلب رسول امین (ص) تا لب‌هاى مطهر آن حضرت و از آنجا تا گوش امت اسلامى و شنوندگان آیات، همچنان وحى الهى است که در امت اسلامى و شنوندگان آیات، همچنان وحى الهى است که در مسیر تنزّل از مبدأ متعالى تا گوش امت اسلامى، به وسیله فرشتگان محافظ و مراقب و معصومى حراست مى‌شود، تا شياطین به آن راه نیافته و از تحریف و هر گونه کاهش يا افزایش و آسیبِ عیب و نقص، مصون و محفوظ بماند، چنا‌نكه خداى والا مى‌فرماید: اين قرآن، گفتار و سخن فرستاده بزرگوارى است. او توانمندى است که نزد خداوندِ صاحب عرش، مقام و جايگاه والایى دارد و در ميان فرشتگان آسمانى، فرماندهى مطاع و امین است: ﴿اِنَّهُ لَقَولُ رَسولٍ کَریم * ذى قُوَّةٍ عِندَ ذِى العَرشِ مَکین * مُطاعٍ ثَمَّ اَمین﴾. در آیه ديگرى نيز آمده است: خداوند، داناى غیب است و کسى را بر اسرار غیبى خود آگاه نمي‌کند، مگر فرستاده برگزیده خود را که از پيش رو و پشت سر او نگهبانانى (از فرشتگان محافظ) روانه مي‌کند: ﴿عـٰلِمُ الغَیبِ فَلا یُظهِرُ عَلىٰ غَیبِهِ اَحَدا * اِلّا مَنِ ارتَضىٰ مِن رَسولٍ فَاِنَّهُ یَسلُکُ مِن بَینِ یَدَیهِ و مِن خَلفِهِ رَصَدا﴾.