قاليباف در اين همايش طي سخناني اعلام كرد كه تهران را به قابلسكونتترين شهرهاي دنيا تبديل خواهد كرد كه شهروندانش به آن افتخار كنند. يكي از مهمترين رويكردهاي شهرداري تهران در يك دهه گذشته تبديل تهران به شهري است كه در تحولات جهاني، تعاملات، گفتوگوها، آموزش و تصميمگيري در سطوح مختلف محلي و بينالمللي نقشآفرين باشد. درپيش گرفتن چنين رويكردي از سوي مديريت شهري تا پيش از اين هرگز نه تا اين اندازه مورد توجه و نه منشأ اثر بوده است.
اين در حالي است كه مديريت شهري در 10سال گذشته ضمن تلاش براي توسعه زيرساختهاي فيزيكي، اجتماعي و فرهنگي و تبديل تهران به شهري با سيستم حمل ونقل عمومي گسترده و بزرگراههاي قابل دسترس كه مانند كمربندي چهار گوشه شهر را به هم پيوند بزند رويكرد ديگري را نيز در دستور كار خود قرار داد كه مبتني بر تقويت ديپلماسي بين تهران با ساير كلانشهرهاي جهان بود.
دامنه اين ارتباطات و تعاملات بينالمللي از قاره آسيا گرفته تا اروپا و آمريكاي جنوبي را شامل شد و دراين راه ضمن معرفي توانمنديها و پيشرفتهاي حاصله در توسعه زيرساختهاي شهري بهدست متخصصان و مهندسان داخلي موفق شد تا از تجارب ديگر كشورها در قالب تبادل دانش فني و كسب مشاركت اقتصادي در پروژههاي عمران شهري نيز استفاده كند. آخرين حضور بينالمللي شهردار تهران هم كه قرار است در كشور چين باشد ميتواند ازجمله آخرين تلاشهاي مديريت شهري بهمنظور تقويت تعاملات و ارتباطات جهاني ميان شهرتهران با ساير شهرهاي دنيا شمرده شود.
- تعاملات بين شهرهاي 2 كشور همسايه
شهردار تهران هفته گذشته با برخي از مقامات عراقي نيز ديدار كرد. محمدباقر قاليباف در ديدارهاي جداگانه با وزير شهرداريهاي عراق، استاندار كربلا و شهردار بغداد از گسترش تعاملات بين تهران و شهرهاي عراق سخن گفت. اما از مهمترين دستاوردهاي اين ديدارها تفاهم بر سر ارائه خدمات شهري شهرداري تهران در كربلا در ايام عزاداري اربعين حسيني است. بهگفته شهردار تهران در حوزه برنامههاي مشترك درازمدت قرار است به موضوعاتي همچون زيباسازي شهر كربلا، حملونقل و ترافيك و... كمك شود. اين در حالي است كه تمام اين پروژهها همچون ساير پروژههاي بينالمللي، روال قانوني خود را طي خواهد كرد.
- نقطه آغاز
سال87را ميتوان نقطه شروع جدي و برنامهريزي شده شهرداري تهران در فعاليتهاي بينالمللي شهرداري تهران برشمرد؛ همان سالي كه در آبان ماهش نخستين اجلاس شهرداران آسيايي به ميزباني شهرداري تهران برگزار شد اما تلاشهاي 2سال پيش مديريت شهري بابت حضور فعال در ششمين مجمع جهاني ناپل ايتاليا كه به رياست مركز اسكان بشر ملل متحد هر دوسال يكبار در يكي از شهرهاي جهان تشكيل ميشود باعث شد تا موفقيتي بزرگ نصيب شهر تهران شود.
در اين مجمع تهران بهعنوان مركز مطالعات شهري خاورميانه از سوي مركز اسكان بشر سازمان ملل متحد انتخاب و حتي لوح برترين تجارب موفق شهري جهان به شهردار تهران اهدا شد. حضور در اين مجمع جهاني و فضايي كه در سايه ديپلماسي شهري فراهم شده بود دستاورد مهم ديگري نيز براي شهرداري تهران داشت و آن رونمايي از اطلس خليجفارس در مجمع شهري جهان در ناپل ايتاليا بود كه باعث شد تا علاوه بر اينكه كلانشهر تهران در زمره مهمترين اخبار بينالمللي قرار گيرد، برگزاري 5دوره جشنواره بينالمللي پژوهش و نوآوري مديريت شهري، حضور فعال در تمامي اجلاسهاي بينالمللي، قراردادن تمامي تجربههاي موفق مديريت شهري روي سايت مركز مطالعات و برنامهريزي شهر تهران و... از راههايي بود كه باعث شد تهران ضمن معرفي قابليتهاي علمي، فني و مديريتي خود به جهان از تجربيات كشورهاي ديگر براي ارتقاي سطح زندگي شهروندان استفاده كند و از همكاريهاي بينالمللي در زمينه محيطزيست، حملونقل عمومي، اقتصاد شهري، توسعه پايدار و... بهرهمند شود.
- تقدير از حملونقل عمومي
شهر تهران در سال 2011دركنار گوانجوي چين، ليون مكزيك، نانت فرانسه و ليما پايتخت پرو بهعنوان 5شهربرتر جهان از نظر «توسعه حملونقل پايدار» معرفي شد. دليل قرار گرفتن تهران در اين جايگاه طراحي و ساخت خطوط اتوبوسراني تندرو (بي آر تي)، سرعت بخشيدن به توسعه سيستم حملونقل زير زميني (مترو) و به كارگيري سيستمهاي هوشمند در مديريت ترافيك بود. اين جايزه را مؤسسه سياستهاي توسعه حملونقل ابداع كرده است.
- ارتقاي كيفيت سطح زندگي
در سال 2011 از سوي 4مؤسسه معتبر جهاني شامل انجمن بينالمللي حملونقل عمومي ، سازمان برنامه محيطزيست سازمان ملل، مؤسسه (GTZ)و دپارتمان امور اقتصادي و اجتماعي سازمان ملل از تهران تقدير شد. اين جايزه كه جزو مهمترين جوايز جهاني است هر 3سال يكبار اعطا ميشود. در بررسيهاي به عمل آمده طي سالهاي 2009تا 2011تهران بهدليل توسعه خطوط بيآر تي و توسعه خطوط دوچرخه سواري قابل تقدير شناخته شد.
- تقدير پاك
جايزه بنياد جهاني انرژي در سال 2012هم يكي ديگر از تقديرهاي جهاني بود كه از تهران صورت گرفت. اين جايزه كه هر دو سال يكبار اعطا ميشود در سال 2012بهدليل فعاليتهاي شهرداري تهران در حوزه محيطزيست، استفاده از انرژي پاك و همچنين استقرار مديريت سبز، به تهران اختصاص يافت. طرحهاي شركت داده شده از سوي شهرداري تهران در جايزه گوانجوي چين در راستاي گسترش كاربرد انرژي خورشيدي بود.
- رونمايي از اطلس خليج فارس
در جريان برگزاري همايش (UN HABITAT) در شهر ناپل ايتاليا، تهران توانست در عرصه بينالمللي، فعاليتهاي تازهاي را آغاز كند. در اين همايش، تهران اطلس خليجفارس را رونمايي كرد و كار تهيه اطلس خاورميانه هم از سوي سازمان ملل متحد به شهردار تهران محول شد. تهران در حوزه توسعه سلامت شهروندان نيز جوايز متعددي را از آن خود كرد. علاوه بر اين، در جريان اين همايش، تهران بهعنوان مركز آموزش UN در بخش خاورميانه انتخاب شد.
- جايزه براي بزرگراههاي تهران
بزرگراه طبقاتي صدر و تونل نيايش حائز رتبه چهارم در بين ابرپروژههاي برتر جهان در سال 2014برگزيده شد و به همين مناسبت در مراسمي كه در شهر روتردام هلند برگزار شده بود جايزه تعهد به تعالي از سوي انجمن بينالمللي IPMA به پروژه صدر- نيايش اهدا شد. تيم ارزياب انجمن مديريت پروژههاي بينالمللي كه شامل 8كارشناس از كشورهاي اروپايي بودند براي اعطاي اين جايزه به تهران آمدند و از اين پروژه ها طي 3 روز بازديد كردند.
- تهران، شهر برتر پژوهش
مطالعات جامعي كه در سالهاي اخير كارشناسان مركز مطالعات وبرنامهريزي شهر تهران در حوزههاي مختلف شهري انجام دادهاند، باعث شده تا در رتبهبنديهاي مركز اسكان بشر سازمان ملل متحد نام تهران بهعنوان كلانشهري كه مديريت در آن بر پايه علم و پژوهش است ثبت شود. براساس گزارشهاي سازمان ملل نام شهر تهران بهعنوان نخستين شهر مطرح خاورميانه و آسيا و 5شهر برتر دنيا در حوزه پژوهش ثبت شده است.
- تقدير از درياچه چيتگر
پـروژه «دريــاچه شهداي خليجفارس» ازسوي هيأت داوران متروپليس جزو 20پروژه برتر كلانشهرهاي جهان درسال 2014شناخته شد. رئيس مجمع جهاني مترو پليس وشهرداران برلين، پاريس، ژوهانسبورگ، و حيدرآباد هند با اهداي لوحي از پروژه درياچه چيتگر تقدير كردند. تمام ابعاد اين درياچه از سوي 17داور متروپليس مورد بررسي قرار گرفت و پس از آن جزو 20پروژه برتر كلانشهرهاي جهان در سال 2014شناخته شد.
- جايزه خشت طلا به باغ ايراني
امسال در مراسم بزرگداشت روز جهاني شهرها كه براي نخستين بار از سوي سازمان ملل نامگذاري شد به ابتكار شهرداري تهران جايزه ويژهاي به نام خشت طلا بنيان گذاشته شد. هيأت داوران براي اين جايزه 25پروژه قابل تحسين را مدنظر قرار دادند كه از اين تعداد 10پروژه براي رقابت اصلي انتخاب و در نهايت 3پروژه برتر و شايسته تجليل شناخته شدند. بوستان باغ ايراني و پل طبيعت، بزرگترين پل غيرخودرويي كشور شايسته دريافت جايزه خشت طلايي شدند.
- ديپلماسي شهري چيست؟
ديپلماسي شهري در دنياي كنوني، شيوهاي جديد در كنار ديپلماسي دولتهاست. در اين شيوه تعاملي ارتباطات بينالمللي به جاي اينكه ميان نمايندگان حكومت مركزي برقرار باشد ميان نمايندگان شهروندان با يكديگر صورت ميگيرد. در اين شيوه بهدور از مناقشات و كنشهاي سياسي در فضايي كاملا متفاوت و آرام نوع جديدي از روابط غيردولتي شامل تعامل بين ملتها، نهادها و انجمنهاي بينالمللي مدني شكل ميگيرد.
در قالب اين شيوه تعاملي جديد است كه شهرهاي مختلف دنيا ميتوانند تواناييها، تجربيات، موفقيتها و اقداماتشان را در مجامع بينالمللي به ديگران بشناسانند و نهتنها در قالب اين تعاملات از فرصتهاي جهاني بهرهمند شوند كه در حل چالشهاي جهاني نيز مشاركت داشته باشند. ديپلماسي شهري در واقع ابزار حكومتهاي محلي و انجمنهاي وابسته به آنها در تعاملات بينالمللي است و كمك ميكند تا از طريق گفتوگو و مذاكره، راههاي همكاري شهرهاي جهان فراهم شود. كارشناسان از ديپلماسي شهري بهمعناي تمركززدايي از دولتها و قدرتهاي مركزي نام ميبرند كه فرصت نقش آفريني نمايندگان شوراها و مقامات محلي در تعاملات بينالمللي را ميسر ميسازد.