اگر منتظريد كه جواب اين سؤال را ما بدهيم، كاملا در اشتباهيد چون اين سؤالي است كه ما از شما داريم! اين پرسشي است كه به‌عنوان سؤال كليدي دومين رويداد «ايده بازار» دانشگاه صنعتي اميركبير مورد استفاده قرار گرفت و 202پاسخ ريز و درشت هم دريافت كرد. ايده بازار، يك رويداد و مسابقه‌اي كارآفرينانه است، براي آزمودن همه كساني كه گمان مي‌كنند مي‌توانند كسب و كاري راه‌اندازي كنند و ثروت بسازند؛ همه آنهايي كه از كارمندي فراري‌اند. اين رويداد، دومين رويداد از اين جنس است كه در دانشگاه اميركبير برگزار شده؛ اولينش، اسفندماه سال گذشته با اين پرسش بود كه «چگونه مي‌توان با 10 ميليون تومان، يك كسب وكار پايدار راه‌اندازي كرد؟» مسابقه‌اي كه گزارش‌اش را در «همشهري دو» خوانديد. در طول دومين رويداد، 6 ايده به‌صورت شفاهي توسط طراحان آن ارائه شد. هركدام از طراحان، 6 دقيقه براي ارائه طرح خود وقت داشتند و پس از آن پرسش‌هايي توسط داوران و البته حاضران در سالن‌ها از طراحان پرسيده شد. بياييد با 6 ايده‌اي كه فرصت ارائه شفاهي داشتند آشنا شويم.
ايده‌هاي ارائه حضوري
ردياب سيستم عصبي
طراح: فرين ذكايي
اين دستگاه مي‌تواند عملكرد دستگاه عصبي افراد مختلف را اندازه‌گيري كند. مراكزي مانند تربيت بدني دانشگاه تهران يا دانشگاه ايران متقاضي اين دستگاه هستند.
قيمت فروش دستگاه: ۸۵۰ هزار تومان
سود طرح: ۸۲ ميليون تومان در سال اول
موس دستكشي
طراح: فرهاد صفرقلي
يك موس كه به‌صورت دستكش طراحي شده. بازار اصلي اين محصول براي افرادي است كه استفاده روزانه زياد از موس و كامپيوتر دارند.
سرمايه اوليه: ۷۰۰ ميليون تومان
بازگشت سرمايه: بعد از ۲ سال
سود در سال سوم: ۷۰۰ ميليون تومان
راه‌اندازي خط توليد خمير فلزي
طراح: ليدا احمدي
خمير فلزي، محصولي است كه بر پايه فلزات مختلف ساخته مي‌شود. با استفاده از اين محصول، مي‌توان اجسام مختلف را به راحتي ايجاد و بعد از خشك‌شدن، به‌طور دائم از آن استفاده كرد، به‌گونه‌اي كه مي‌توان حتي از آن در طلاسازي هم استفاده كرد.
كف‌روب مكانيكي
طراح: امين عرب‌مقدم
در كف‌روب مكانيكي، پس از قرار گرفتن پاي افراد روي آن، برس‌هاي دستگاه خاك چسبيده به كف كفش را از آن جدا مي‌كنند.
بازگشت سرمايه: بعد از 2سال
سود سال سوم: ۳۹۰ ميليون تومان
بازارهاي هدف: فروشگاه‌ها و رستوران‌هاي بزرگ
توليد آرشه- وارگون
طراح: اميرحسين ملك‌احمدي
آرشه- وارگون، لبنيات سنتي در منطقه سنگسر سمنان است.
پيش‌بيني سود: ۷۶درصد
امكان جايگزيني به جاي لبنيات
دارا بودن خواص دارويي
(ضد‌زخم معده)
ماندگاري بالا تا 2سال
هدرز صداي متغير
طراح: اميد صفري
در موتور خودرو، براي افزايش شتاب نصب مي‌شود و روي صداي اگزوز تأثير مي‌گذارد. قيمت تمام‌شده: ۲۵۰هزار تومان
سرمايه مورد نياز: ۸۰۰ ميليون تومان
بازگشت سرمايه: بعد از 2سال
سود بعد از 3سال:
۷۰۰ ميليون تومان
انتخاب تدريجي ايده‌هاي سراسري
پس از طراحي پرسش رويداد توسط هيأت علمي، فراخوان در دانشكده‌هاي سراسر كشور توزيع مي‌شود تا همه دانشجوياني كه ايده‌اي براي راه‌اندازي كسب و كاري در كشور دارند، به اين پرسش بينديشند. پس از نزديك به 4ماه، 202 ايده به دبيرخانه رويداد ارسال شد؛ ايده‌هايي كه صاحبان آنها، اعتقاد كامل داشتند كه طرح‌شان سودآور است و البته جذاب. اما به‌طور قطع و مانند همه مسابقات اينچنيني در دانشگاه‌ها همه ايده‌هاي ارسالي پولساز نيستند. براي همين هيأت علمي رويداد، از بين ايده‌هاي ارسالي ۱۰ايده را انتخاب مي‌كند. 6ايده براي ارائه حضوري در برابر هيأت داوران و 4 ايده هم براي ارائه به‌صورت پوستر و در حاشيه رويداد.
هيأت انتخاب ايده‌ها پيش از برگزاري رويداد، معيارهاي خود را براي پذيرش ايده‌هاي ارسالي اعلام كرده بود. همه اين معيارها، به‌دنبال بررسي اين سؤال بودند كه ايده ارسالي، تا چه اندازه قابل اجرا، سودآور و البته كارآفرينانه هستند. اين معيارها به اين شرح بودند.
۱. در حوزه كارآفريني باشد. ۲. در برگيرنده مسائل اقتصادي و مالي باشد. ۳. بايد به‌گونه‌اي باشد كه پاسخ به آن در برگيرنده طرح توجيهي اقتصادي هم باشد. ۴. در حد امكان جامع بوده و عموميت داشته باشد. ۵. پاسخ به سؤال بايد حداقل يكي از مشكلات صنعت يا جامعه را حل كند. ۶. اولويت با سؤالاتي است كه براي قشر متوسط و دانشگاهي جامعه كارآفريني فراهم كند.
معيارهاي ارائه شده ِ، معيارهاي كارآفرينانه‌اي هستند كه ايده‌پردازان را به سوي ارائه ايده‌هايي هدايت مي‌كند كه هم قابل اجرا باشند و هم سودآور؛ ايده‌هايي كه بتوان آنها را به‌عنوان يك محصول به توليد رساند و وارد بازار كرد؛ ايده‌هايي كه پولساز بوده و جيب صاحبان خود را پر كنند؛چيزي كه هدف و غايت همه فعاليت‌هاي كارآفرينانه است نه اينكه طرح‌هايي ارائه شود كه تنها خيال صاحبان خود را خوش كنند.
پس از دريافت همه ايده‌ها و انتخاب 10ايده برگزيده، از صاحبان آنها دعوت مي‌شود تا در كلاس‌هاي آموزشي رويداد شركت كنند. در اين كلاس‌ها ايده‌پردازان با اصول و راهكارها و تكنيك‌هايي آشنا مي‌شوند كه آنها را در ارائه بهتر طرح خود در روز رويداد ياري مي‌كند. آشنايي با شيوه نگارش طرح كسب وكار (business plan)، تحليل وضعيت، شيوه محاسبه نقطه سر به سر و... مباحثي بودند كه موضوعات كلاس‌ها را تشكيل مي‌دادند؛ مسائلي كه دانستن آنها، براي هر كسي كه به‌دنبال راه‌اندازي يك فعاليت كارآفرينانه است، ضروري است.
داوري و برنده‌ها
انتخاب حيرت‌آور بهترين ايده
تركيب اعضاي هيأت داوران به‌گونه‌اي است كه بتوان طرح‌هاي ارائه شده را از زواياي گوناگون مورد بررسي قرار داد. دكتر نادر مالكي و دكتر سلمان نورآذر كه اعضاي هيأت علمي دانشگاه اميركبير هستند، داوران علمي رويداد بودند. اين دو داور جنبه‌هاي كارشناسانه و علمي هر طرح را بررسي مي‌كردند. دكتر عنايت و دكتر زندوكيلي هم به‌عنوان داوران اقتصادي در اين رويداد حضور داشتند. دو داور هم، مامور بررسي ايده‌هاي ارائه شده از نظر صنعتي بودند. اينكه ايده‌هاي ارائه شده تا چه اندازه در فضاي صنعتي موجود ايران قابل اجراست. اين دو داور سيدمحمدرضا مدرسي و سيدجعفر صفوي بودند. پس از پايان ارائه ايده‌ها، داوران امتيازهايشان را اعلام كردند و برگزيده‌ها معرفي شدند.
وقتي پاكت مخصوص ايده رتبه اول رويداد باز شد، كسي چيزي داخل پاكت نديد. پاكت ايده رتبه اول خالي بود و اين يعني اينكه از نظر داوران، در هيچ كدام از ايده‌ها همه معيارهاي مورد نظر آنها به‌طور كامل رعايت نشده بود و هيچ ايده‌اي شايسته دريافت بهترين رتبه نبوده است. يا آنطور كه محمود كريمي مي‌گويد: جاي خالي اين ايده، براي رويداد بعدي محفوظ است. اين نگاه هيأت داوران، نشان از سختگيري آنها در بررسي انتخاب ايده‌هاي نهايي داشت.
بر خلاف پاكت رتبه اول كه خالي بود، پاكت رتبه دوم حاوي 2ايده بود. يعني 2ايده، به‌طور مشترك رتبه دوم را كسب كرده بودند. يكي از اين ايده‌ها، ايده توليد بازي ملي بود؛ ايده‌اي كه در همان روز رويداد، سرمايه‌گذار ۴۰ ميليوني پيدا كرد. ايده ديگر، ايده كف‌روب مكانيكي بود؛ ايده‌اي كه توسط امين عرب مقدم ارائه شده بود و اتفاقا حاضران در سالن هم آن را به‌عنوان ايده اول انتخاب كردند. البته ايده كف‌روب مكانيكي، جايزه ديگري را هم كسب كرد تا با اندكي اختلاف بالاتر از رتبه دوم ولي پايين‌تر از رتبه اول بايستد. جايزه 2ايده دوم، يك‌و‌نيم ميليون تومان بود كه به هركدام از برگزيدگان اهدا شد. يك جايزه ۵۰۰ هزار توماني هم به عرب‌مقدم اهدا شد. هيأت داوران، عرب‌خاني را از ديگر ايده‌پردازان اندكي برتر مي‌دانست. در پاكت سوم هم، نام فرهاد صفرقلي و ايده موس دستكشي او قرار داشت. صفرقلي هم يك ميليون تومان جايزه دريافت كرد تا 3 ايده برگزيده مشخص شوند.